İspanya'da Tunç Çağında tilkiler de evcilleştirilmiş

İspanya'daki iki antik mezarlıkta bulunan arkeolojik kalıntılar, insanların, binlerce yıl önce tilkileri köpekler gibi evcil hayvanlar olarak kullandığını gösteriyor. Evcil tilkilerin, evcil köpeklerle aynı şekilde beslendiği tespit edilirken, yük taşımada kullanılan bazı iri köpeklere daha iyi bakıldığı anlaşıldı.

Arkeolojik bulgulara göre; İber Yarımadası’nın kuzeydoğusundaki Neolitik topluluklar, yaklaşık 4.000 yıl önce evcil hayvanlarını ritüelistik olarak mezarlara insanlarla birlikte gömüyordu. Ancak mezarlarda bulunan hayvanlar arasında inek, keçi ve köpek gibi bilinen evcil hayvanların yanı sıra alışılmışın dışında bir tür de vardı. Zoologlara göre; inatçı vahşi karakterleri yüzünden tilkilerin evcilleştirilmesi diğer hayvanlardan çok daha zor.

İspanya Bilim ve Teknoloji Vakfı'nın verdiği bilgilere göre; ancak gömülen kızıl tilkilerin de evcil hayvanlar olarak kullanıldığına ipuçları keşfettiklerini söyleyen arkeologlar, beslenme tarzları sahiplerininkilere benzer olduğu için hem tilkilerin hem de köpeklerin evcilleştiğini tahmin ediyor.

İlginç arkeolojik bulgular Barselona'daki Can Roqueta ve  Lleida'deki Minferri arkeolojik alanlarındaki mezarlıklarda ortaya çıkarıldı.

Archaeological and Anthropological Sciences (Arkeolojik ve Antropolojik Bilimler) Dergisinde  14 Ocak 2019 tarihinde;  Aurora Grandal-d’Anglade, Silvia Albizuri, Ariadna Nieto, Tona Majó, Bibiana Agustí, Natalia Alonso, Ferran Antolín, Joan B. López, Andreu Moya, Alba Rodríguez, Antoni Palomo imzaları ile yayınlanan, İber Yarımadası'nın kuzeydoğusundaki Erken-Orta Tunç Çağı mezar yapılarında köpekler ve tilkiler: Can Roqueta (Barselona) ve Minferri (Lleida) bölgelerinde insan diyetinin insan kontrolü (Dogs and foxes in Early-Middle Bronze Age funerary structures in the northeast of the Iberian Peninsula: human control of canid diet at the sites of Can Roqueta -Barcelona- and Minferri -Lleida- başlıklı makaleye göre; mezarlarda bulunan kemiklerin kolajeninde stabil karbon ve azot izotoplarının analizleri ile beslenme tarzları incelenerek, analizler arkeozoolojik, antropolojik ve arkeobotanik çalışmalar ile tamamlanarak insanlar ve köpek arasındaki ilişki yorumlanmış.

Makale, Can Roqueta ve Minferrideki mezarlarda 4 tilki ve 37 köpek, 19 keçi, inek ve koyun ile 64 insana ait kemiklerin analiz edildiğini belirtiyor.

Tilkilerin  gömüldüğü mezarlardaki pozisyonlar, onların bir zamanlar insanlara köpekler kadar yakın olduklarını gösteriyor. Makaleye göre hem tilkiler hem de köpekler evcilleştirilmişti ve diyetlerinin beslenme şekilleri sahiplerininkine benziyordu.

İspanya'daki Coruna Üniversitesi'nden paleontolog Dr. Aurora Grandal-d'Anglade, “Can Roquetaki tilki vakası çok özeldi, çünkü yaşlı bir hayvandı ve kırıldığı için tedaviye alınmış bir bacağı vardır. Kırılma hala iyileşme sürecindeydi ve insanlar tarafından sarıldığına dair emareler gösteriyordu. Bu hayvanın beslenmesi çok sıradışıydı çünkü yavru köpeklere benzer şekilde besleniyordu. Biz onu insanlarla uzun süre yaşayan evcil bir hayvan olarak yorumluyoruz.'" dedi.

Yük taşıtılan köpekler diğer evcil hayvanlardan farklı besleniyordu

Dr. Aurora Grandal-d'Anglade; “Bazı durumlarda köpeklerin özel bir yiyecek aldıklarını keşfettik. Bunun çalışan köpekler olarak işlevleriyle bağlantılı olduğuna inanıyoruz" açıklamasında bulundu.

Lleida Üniversitesi'nde arkeolog Dr. Ariadna Nieto Espinet, "Mezarların birinde yaşlı bir adam gömülüydü. Mezarda bütün bir ineğin kalıntıları ve yedi keçinin bacakları vardı. Bir mezarda keçi, iki mezarda tilki ve bir mezarda sığır boynuzu sunulmuş genç bir kadının kalıntıları bulundu. Bir diğer mezarda iki ineğin ve iki köpeğin ölüye eşlik ettiği muhtemelen bir kadın iskeleti bulduk. Neden sadece birkaç kişinin, bu tür gömülme hakkı veya imtiyazına sahip olduğunu hala bilmiyoruz. Can Roqueta'da, evcil hayvanların, erkeklerin, kadınların ve hatta çocukların mezarlarında belirgin farklılıklar gözlendi. Bundan, doğumdan itibaren sosyal statü farkı olduğunu ve varlığının da ona göre olduğunu çıkarabiliriz. Evcil hayvanlar Bronz Çağı'nın mahsul ve hayvancılık ekonomisinin çok önemli bir parçasıydı. Kalıntılar vefat eden kişinin, onun klanının veya ailesinin servetinin göstergesi olabilir" dedi.

Köpekler mezarlara kurban olarak sunulmuş olabilir iddiası

Öte yandan; Barselona Üniversitesi'nin açıkladığı bir diğer araştırma sonucu da İber Yarımadası’da hayvanların insanlarla birlikte gömüldüğü ve insanlarla benzer beslenme tarzında sahip olduğunu gösteriyor.

Barselona bölgesindeki dört arkeolojik alandaki mezarlıklarda bulunan 26 köpeğin kalıntıları üzerinden yapılan analizlere göre bazı köpeklerin mezarlara kurban edilerek konulmuş olabileceği öne sürülüyor.

Sonuçları Archaeological Science: Reports (Arkeolojik Bilimler: Raporlar) Dergisinin Nisan 2019 sayısında yayınlanması beklenen "Dogs in funerary contexts during the Middle Neolithic in the northeastern Iberian Peninsula -5th–early 4th millennium BCE" başlıklı makalede yayınlanacak araştırmanın baş yazarı Silvia Albizuri, “Sadece bir yaşındaki hayvanların seçilmesi köpeklerin kurban olarak seçildiğini gösteriyor" diyor..

arkeolojikhaber.com