iuno veya Iuno
iuno veya Iuno kimdir?
1. iuno veya Iuno: Roma tanrıçası. Altıncı ay Juni, İuno kelimesinden geliyor.
Etrüsk'lerde İuno, şehir tanrıçasıydı (meselâ Veii şehri tahrip edildikten sonra İuno Roma'ya gelmiş ve İuno Regina kraliçe İuno) sıfatıyla Aventinus tepesine yerleştirilmişti.
Etrüsk'lerin Tarquinius soyu, Roma'ya kral olunca, İupiter-İuno-Minerva tanrı üçlüsü için Capitolium'da bir tapınak yapıldı.
Sonraları İuno, Yunanlıların Hera'sı ile bir tutuldu, dolayısıyla İupiter'in karısı ve kızkardeşi oldu İuno, kadınların tanrıçasıydı.
İuno Lucina sıfatıyla doğumlarında kadınlara yardım ederdi.
2. Iuno: Roma tanrıçası. Iupiter’in eşidir. Özdeşleştirildiği Yunan tanrıçası Hera’ya çok benzer. Iupiter ve Minerva ile birlikte Capitolinus üçlüsünü oluşturuyordu. Kadın yaşamının her yönüyle, özellikle de evlilik yaşamıyla ilgilidir. Doğum yapan kadınlara yardım eder. Kültü Roma’ya gelmeden önce Orta İtalya kentlerinde yaygındı. Veii’nin Roma tarafından alınmasından sonra kültü Roma’ya getirildi, adına Aventinus Tepesi’nde bir tapınak inşa edildi. Yunan kültürünün etkisiyle zaman içinde devletin baş tanrıçası durumuna geldi. Kartaca tanrıçası Tanit de geç dönemde Iuno ile özdeşleştirilmiştir. Hera Troia Savaşı’nda Troia’lılara düşmandı. Onun Roma’daki eşdeğeri Iuno da Troia’dan kaçan ve Roma’ya ulaşmaya çalışan Aeneas ve yanındakilere türlü zorluklar çıkarır. Adına düzenlenen festival Matronalia 1 martta yapılırdı. Sanat eserlerinde mızrak ve kalkanı ile silahlanmış bir şekilde, savaşçı özelliği ile betimlenirdi.
düzenle
iuno: Hera ile bir tutulan Romalı tanrıça. Aslında İuno ayın değişimlerini simgeleyen bir tanrıçadır ve İuppiter, İuno, Minerva üçlüsü içinde Quirinalis sonra Capitolium tepelerinde tapınağı olmuştur, İuno'nun daha başka tapınakları da vardır: En önemlisi, Roma kalesinde İuno Moneta'ya ayrılmış olanıydı (Moneta uyaran, hatırlatan demektir). I. O. 390 yılında Roma bir gece Galya'lıların saldırısına uğrayınca, bu tapınağın kutsal kazları ötüşleriyle halkı uyandırmışlar ve şehrin kurtulmasını sağlamışlardır.
İuno'ya daha başka sıfatlarla da tapındırdı: İuno Lucina doğuma bakmakta ve doğumu kolaylaştırmaktadır. İuno Lucina'ya sunu yapılırken herkesin kemer ya da kuşağını çözmesi gerekirdi, çünkü giyside herhangi bir düğüm gebe kadının kurtuluşunu önleyebilir inancı vardır.
Roma'da İuno genellikle kadınların koruyucusudur, kadınlar arasında da meşru yoldan evlenmiş olanların tanrıçasıdır. Mart ayının ilk günü kutlanan Matronalia bayramında "matrones" yani evli barklı, çocuklu kadınlar hem İuno'nun oğlu tanrı Mars'ı, hem de Sabin kadınlarının kaçırılmasından sonra Romalılarla Sabin'ler arasındaki barısın kurulmasını anarlardı.
Roma dininde her erkeğin "genius"u (Genius) olduğu gibi, her kadının da "İuno"su vardı. Bu koruyucu İuno yalnız ölümlülere değil, tanrıçalara da bakardı. Tanrıçanın "İuno Sororia" (kız kardeşi koruyan İuno) olarak Horatius efsanesinde de rolü vardır
(Hora tius).