Kefaret yazıtı bu gün Türkiye'ye doğru yola çıkıyor
İtalya'da uzun süren hukuki sürecin sonunda Türkiye'nin Roma Büyükelçiliğince kısa süre önce teslim alınan Lidya dönemine ait 1800 yıllık kefaret yazıtı, bugün Türkiye'ye doğru yola çıkıyor.
Türkiye'nin Roma Büyükelçisi Murat Salim Esenli tarafından 19 Eylül Cumartesi günü Floransa kentindeki Jandarma Komutanlığı (Carabinieri) Kültür Varlıklarını Koruma ve Tarihi Eser Kaçakçılığıyla Mücadele Biriminden teslim alınan kefaret yazıtı, Türkiye'ye doğru yola çıkarılmak üzere hazırlandı.
Roma Büyükelçiliğinde profesyonel bir ekip tarafından titizlikle korumalı şekilde paketlenen ve yolculuğa hazırlanan yazıt, büyükelçilik yetkililerince mühürlendi.
Tarihi eser, Büyükelçi Esenli, Büyükelçilik Kültür ve Tanıtma Müşaviri Haluk Söner ve büyükelçilik yetkililerince Roma Fiumicino Havaalanı'nın kargo bölümüne götürüldü.
Heyet, Türk Hava Yolları Roma Müdürü Hakan Yılmaz tarafından karşılanırken, yazıt burada yapılan son işlemlerin ardından yolculuk için güvenli alanda beklemeye alındı.
Lidya yazıtı, bu akşam THY'nin TK 1864 tarifeli seferiyle Türkiye'ye ulaştırılacak.
- Manisa'daki Aksyros Tapınağı'ndan çalınmıştı
Bir anne ve babanın, 2 oğlunun yaptığı hırsızlıktan duyduğu üzüntü ve pişmanlığın sonucu olarak hazırlattıkları söz konusu kefaret yazıtı, İtalyan jandarmasının tarihi eser kaçakçılığıyla mücadele biriminin 1997 yılında bir antika tüccarının iş yerine yaptığı baskında ele geçirildi.
İtalyan makamları, yazıtın Anadolu uygarlığı olan Lidyalılara ait olabileceği şüphesiyle durumu Türk yetkililere bildirdi.
Kültür ve Turizm Bakanlığının yaptığı incelemeler sonucunda, 1800 yıllık yazıtın Manisa'nın Demirci ilçesinde yer alan Saittai Antik Kenti'ndeki Apollon Aksyros Tapınağı'ndan bir şekilde kaçırıldığı tespit edildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, yazıtın Türkiye'ye iadesi için Roma Büyükelçiliği vasıtasıyla 1998 yılında hukuki süreci başlatırken, söz konusu tarihi eserin ülkeden izinsiz çıkarıldığı ve Türkiye'ye ait olduğuna dair deliller sunuldu.
Prato kentindeki birinci derece mahkeme 2012 yılında Türkiye aleyhine karar verirken, Türkiye bu kararı temyize götürdü.
İtalyan jandarması tarafından koruma altında tutulan tarihi eserle ilgili Floransa Temyiz Mahkemesi, 19 Şubat 2013'te mahkeme temyiz süreci sona erene kadar Prato Mahkemesinin kararının askıya alınmasına hükmetti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Roma Büyükelçiliği ve Büyükelçilik Kültür ve Tanıtma Müşavirliğinin özenli takibi neticesinde Floransa Temyiz Mahkemesi 5 Kasım 2019'da Lidya yazıtının Türkiye'ye ait olduğu kararına hükmetmiş, eserin ait olduğu topraklara iade süreci resmen başlamıştı.
Türkiye'nin Roma Büyükelçisi Esenli, 19 Eylül'de Floransa'ya bizzat giderek tarihi eseri teslim almıştı.
AA Barış Seçkin