Kibyra Antik Kenti arkeoloji kazıları 3 farklı alanda sürüyor

Arkeologlar, bu yıl antik kentin idari binası niteliğindeki bazilikasını, agora üçüncü terasta sarnıç biçimindeki bir odayı ve 4 bin 500 metrekarelik Roma İmparatorluk dönemi büyük anıtsal hamamını ortaya çıkarmaya çalışıyor.

Arkeoloji kaynaklarında 30 bini aşkın piyade ve 2 binin üzerinde atlı askeri birliğiyle Türkiye'deki antik döneme ilişkin en uzun gladyatör frizlerinin bulunduğu militarist karakteri öne çıkan Kibyra, Roma ve Bizans mimari geleneğiyle yapılmış 10 bin kişilik stadyumu, orkestra bölümü, dünyada bir benzerinin daha olmayan Medusa mozaiğiyle kaplı odeionu (müzik evi), Geç Roma hamamı, agoraları, ana caddesi, 9 bin kişilik devasa tiyatrosu, yer altı oda mezarlarıyla görenleri hayran bırakıyor.

2016'da UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne giren kentte kazılar  Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) Arkeoloji Bölümünden Doç. Dr. Şükrü Özüdoğru'nun başkanlığında 35 kişilik bilim heyeti ve 25 işçi ile sürüyor.

Kazı ekibi, bu yıl antik kentin idari binası niteliğindeki bazilikasını, agora üçüncü terasta sarnıç biçimindeki bir odayı ve 4 bin 500 metrekarelik Roma İmparatorluk dönemi büyük anıtsal hamamını ortaya çıkarmaya çalışıyor.

Doç. Dr. Şükrü Özüdoğru: Bu yıl üç farklı alanda kazı çalışması planladık

Anıtsal büyük yapılara sahip Kibyra'nın demir işçiliği ve at yetiştiriciliğiyle de ileri bir kent olduğunu hatırlatan Özüdoğru,  bu yıl üç farklı alanda kazı çalışması planladıklarını, bunlardan ikisinde çalışmaların başladığını dile getirdi.

Hükümet konağı veya belediye olarak adlandırılabilecek kentin idari binası bazilikadaki çalışmalara değinen Özüdoğru, "Bu yapının Bizans veya Geç Antik Çağ'da bir kilise olarak revize edilip kullanıldığını anlıyoruz. Bu yıl sonuna kadar bu anıtsal yapının da kazı çalışmasını tamamlayıp restorasyona hazır hale getireceğiz." dedi.

Agora üçüncü terastaki ilginç bir yapıda kazı çalışması yürüttüklerine işaret eden Özüdoğru, yer altına gömülmüş sarnıç biçiminde bir odaya ulaştıklarını, bu yerin bir tapınağın alt odası olduğunu düşündüklerini dile getirdi.

Bu alandaki kazıları tamamladıklarını, restorasyon çalışmalarına başladıklarını anlatan Özüdoğru, şunları kaydetti: "Diğer bir kazı alanımız Roma İmparatorluk dönemi anıtsal hamamı. 2015'te buranın dış cephesinin kazı çalışmasını yapmıştık. Buna da devam ediyoruz ve umuyorum ki birkaç ay içinde yapının iç kısmına gireceğiz. Kibyra kazı çalışmalarında gelecek iki üç yıl içinde kentin görülebilen büyük anıtsal yapılarında arkeolojik kazı çalışmalarını tamamlamış ve yapıları restorasyona hazır hale getirmiş olacağız. Kibyra'ya ilk geldiğimizde neredeyse tamamıyla toprak altındaydı. Büyük anıtsal yapıları dahi çok az seçilebiliyordu. Ziyaretçi neredeyse yok denilecek kadar azdı. Geçtiğimiz kazı sezonları içinde kent, artık turların girebileceği bir antik yerleşim haline geldi."

- UNESCO Dünya Mirası Listesine aday

Kibyra Antik Kenti'nin 2016'da UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine girdiğini hatırlatan Özüdoğru, kalıcı listeye girmek için çalışmaların Kültür ve Turizm Bakanlığı nezdinde devam ettiğini bildirdi.

Özüdoğru, antik kentin ören yerine dönüştürülmesi projesinin de Bakanlık tarafından sürdürüldüğünü aktararak, yıl içinde projenin tamamlanacağını ve artık kente girişlerin biletli hale geleceğini anlattı.

Doç. Dr. Eray Dök: Kazı çalışmaları her geçen gün bizi de şaşırtıyor

Kazı heyetinden Burdur MAKÜ Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eray Dökü de Kibyra Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarının her geçen gün kendilerini şaşırttığını dile getirdi.

Kentin stadyumunun kazısını 2006'dan 2013'e kadar gerçekleştirdiklerini ifade eden Dökü, gün yüzüne çıkarttıkları stadyumun göz kamaştırıcı olduğunu ifade etti.

Bu sezon yürüttükleri bazilika kazısına ilişkin de bilgi veren Dökü, "Kentin ilk kurgulandığı dönemden beri kullanılan bir tepenin üzerinde yer alıyor. Kapının girişinde bir ara giriş odası, burayı 3 nefli bir bazilika olarak düşünüyoruz. Daha yeni başladık. Üç hafta geçti. Bu gizem yavaş yavaş biz kazdıkça ortaya çıkacak." dedi.

Dr. Öğr. Üyesi Ünal Demirer: Eserleri yerinde korumayı tercih ediyoruz"

Heyetten Dr. Öğr. Üyesi Ünal Demirer de kazılarda görevinin ortaya çıkarılan mimari kalıntıların bakımı, onarımı, yerinde kullanılması ve gelecek nesillere sağlam şekilde aktarılması olduğunu söyledi.

Kazı çalışmaları kadar çıkarılan eserlerin korunması ve restorasyonunun da önemli olduğunu vurgulayan Demirer, "Eserleri yerinde korumayı tercih ediyoruz. Kibyra'da bu şekilde yapıyoruz, koruma problemi olan alanları kesinlikle açmıyoruz. Açtığımız alanları da hemen kendi içinde koruyoruz." ifadelerini kullandı.

Araştırma Görevlisi Düzgün Tarkan ise "Kentin görkemli yapılarını ortaya çıkardıkça ve yapıların korunmasına katkı sundukça yorgunluklarımızı unutuyoruz ve daha güçlü bir şekilde çalışmaya devam ediyoruz." dedi.

İbrahim Erbay - Bilal Altıok  / AA