Kızılırmak Deltası UNESCO listesine girecek ilk doğal mirasımız
16-18 Kasım'da Antalya'da gerçekleşecek UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Büyük Buluşması'nın dördüncüsüne hazırlandıklarını belirten Prof. Dr. Öcal Oğuz, Mevlana Külliyatı ve Abdülhamit'in fotoğraf arşivinin de Dünya Belleği listesine aday olduğunu hatırlatı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, en son Göbeklitepe ile birlikte Türkiye'nin toplam 17 mirasının UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydedildiğini hatırlatarak yeni adaylara dair bilgiler verdi ve UNESCO Dünya Belleği Programı'na Mevlana Külliyatı ve Sultan Abdülhamit Han'ın fotoğraf arşivini sunmak üzere çalışma yürüttüklerini bildirdi.
Türkiye'nin bir "kavşak ülkesi" konumunda bulunduğuna, geçmişinde pek çok medeniyete ev sahipliği yaptığına işaret eden Oğuz, "Göbeklitepe 12 bin yıllık bir tarih, 6 yıl önce kaydettirdiğimiz Çatalhöyük ise 10 bin yıllık. Türkiye, şu ana kadar Dünya Miras Listesi'ne kaydedilmiş bütün mirasların tarih olarak en eskilerine sahip, çok önemli bir yerdeyiz." değerlendirmesini yaptı.
Türkiye'nin 1983'te UNESCO komitesine girmesine karşın, o tarihten bu yana ancak 17 mirası listeye aldırabildiğini dile getiren Oğuz, "Türkiye'den görece daha az mirasa sahip olan Fransa, Almanya, İngiltere, İspanya gibi ülkelerin 40-50 mirası varken, bizim 17 mirasımız var. Biz geçmiş yıllarda bize tanınan kotaları doğru kullanmamışız, ödevlerimizi yapmamışız." dedi.
Geçmişte kurumların ilgisinin de toplumsal farkındalığın da az olduğunu aktaran Oğuz, "Son 10-12 yılı UNESCO'da bize ayrılan kotayı hiçbir yılda boş geçirmemek üzere kullandık. 17 mirasın listeye kaydettirilmesini son 8-10 yılda her yıl miras sunarak ve kabul ettirerek sağladık. Yani 7-8 mirasımız vardı, uzun yıllardan sonra 17 mirasa böylece çıkabildik." şeklinde konuştu.
- "En çok mirasa sahip 5 ülkeden biriyiz"
Türkiye'nin UNESCO'daki ikinci miras alanının Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi olduğunu anımsatan Oğuz, bu alanda da 16 mirasın bulunduğunu kaydetti.
"UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'nde dünyada en çok mirasa sahip olan 5 ülkeden biriyiz." diyen Oğuz, savaş, afet gibi nedenlerle kaybolma riski olan eserlerin dijitalleştirilip korunmasının amaçlandığı UNESCO Dünya Belleği Programı'na da şu ana kadar Türkiye'den toplam 7 eserin kaydedildiğini bildirdi.
Oğuz, artık bu konuda her alanda toplumsal farkındalığın arttığına işaret etti.
- "Ellerinde Mevlana Külliyatı'ndan yazma eser olanları davet ettik"
Dünya Belleği Programı'na ilişkin yeni bir proje üzerinde çalıştıklarını bildiren Oğuz, şunları kaydetti: "10 ülkenin katılımıyla Mevlana Külliyatı'nı Dünya Belleği Programı'na sunmak üzere ilk toplantımızı Antalya'da yapmıştık. Onun çalışmaları sürüyor. İçinde Bulgaristan, Almanya, İran, Afganistan ve Türkiye'nin bulunduğu 10 ülke. Ellerinde Mevlana Külliyatı'ndan yazma eser olanları davet ettik. Onların katılımlarıyla uluslararası toplumun çok güçlü, görkemli bir Dünya Belleği dosyasını Mevlana Külliyatı olarak sunmak üzere çalışıyoruz.
Bir de henüz çalışmaları resmiyet kazanmadı ama Sultan Abdülhamit Han'ın çok zengin bir fotoğraf arşivi var. Onu da Dünya Belleği'ne sunma girişimlerimiz devam ediyor."
Oğuz, İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne aralık ayındaki toplantı sonucunda Dede Korkut Anlatı Geleneği'nin, gelecek yıl ise "Türk Okçuluğu"nun kaydedilmesini beklediklerini söyledi.
- "Kızılırmak Deltası" tarihe geçmeye hazırlanıyor
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Oğuz, "Üzülerek söylüyorum ki Türkiye olarak şu ana kadar hiçbir doğal mirasımızı UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydettiremedik. Kızılırmak Deltası, 2019'un temmuz ayında görüşülecek ve umarım kabul edilecek. Böylece ilk doğal mirasımız da Kızılırmak Deltası olarak tarihe geçecek." diye konuştu.
Oğuz, aynı dönemde Mudurnu Tarihi Kent Alanı'nın da kültürel miras olarak Dünya Miras Listesi'ne adaylığının görüşüleceğini kaydetti.
Prof. Dr. Öcal Oğuz ayrıca Türkiye'de UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Büyük Buluşması'nın dördüncüsünün 16-18 Kasım'da Antalya'da yapılacağını bildirdi.
Burcu Çalık- AA