Kommagane Krallığı'na dair önemli arkeolojik keşif operasyonla koruma altına alındı

Kommagene Krallığı'nın 29 kutsal alanından biri daha keşfedildi. Adıyaman'ın Gerger ilçesinde duyarlı vatandaşların ihbarı ile keşfedilen temenosta Kral l. Antiochos ve tanrı Apollon'un tokalaşma sahnesi ile Antiochos kanunların yazılı olduğu steller bulundu. Alanın sarplığı ve araç yolunun bulunmaması nedeniyle eserlerin taşınması için Diyarbakır Hava Grup Komutanlığından destek istendi. Tokalaşma anıtı ve yazıtlar yer alan steller askeri helikopterle müzeye taşındı.

Adıyaman'ın Gerger ilçesinde, Onevler köyü yakınlarındaki Kımıldağı eteklerinde gezen bazı vatandaşlar, kabartma heykeli görerek durumu Müze Müdürlüğüne bildirdi.

Ekipler bölgede yaptıkları incelemede, alanın kült (kutsal alan) alan olduğunu belirledi ve çevresinde tokalaşma sahnesinin olduğu kabartma ile yazıt yer alan steller buldu.

Bölgenin kırsal alan olması ve araç yolunun bulunmaması nedeniyle eserlerin alandan taşınması için Diyarbakır Hava Grup Komutanlığından destek istendi.

Sabah saatlerinde havalanan askeri helikopter alana ulaşarak halatlar yardımıyla tonlarca ağırlıktaki eserleri alarak Gölyurt köyü Kartal Yaylası kırsalına bıraktı.

Yaklaşık 30 kişiden oluşan jandarma ekibi ise bölgede geniş güvenlik önlemi aldı.

Alana indirilen eserler, daha sonra vinç ve araç yardımıyla Adıyaman Müzesi'ne taşındı.

Restorasyon çalışmaları yapılacak eserlerin daha sonra Perre Antik Kenti'nde sergilenmesi planlanıyor.

İl Kültür ve Turizm Müdürü Abuzer Gelse, gazetecilere, ihbar doğrultusunda bölgede yaptıkları incelemede kült alanı keşfettiklerini söyledi.

Alanın yaklaşık 2 bin 100 yıl önce inşa edildiğini öngördüklerini belirten Gelse, şu bilgileri verdi:

"Arkamızda gördüğünüz yazıtlar ve bir de parçalanmış bir stelimiz var. Bunlar 2021 yılında Müze Müdürlüğümüze gelen bir fotoğraf üzerine yaptığımız araştırma sonucunda ortaya çıktı. Bildiğiniz üzere Nemrut Dağı'nda bir kutsal bir alan var. Kral l. Antiochos'un, Kommagene Krallığı'nda bu kutsal alana gelemeyenler için 29 temenos (kutsal alan) yaptığını biliyoruz. Bu yeni bir keşif de bu alanlardan birisi. Yani alan Kommagene Krallığı'na ait yeni bir keşiftir. Buradaki yazıtlar okunduğunda öyle umut ediyorum ki gerek ülkemiz gerek dünya kültür mirası için çok önemli birtakım bilgiler ortaya çıkacaktır."

Bölgenin sarp ve kayalık alan olması dolayısıyla ulaşımın güçlükle sağlandığını belirten Gelse, "Müze Müdürlüğümüzün bu yönde yaklaşık 2 yıldır devam eden çalışmaları vardı. Ancak eserler çok zor bir alanda bulunuyordu. Eserlerin de her biri 3 ton ağırlığında. Bunların taşınması, o bölgeden koruma altına alınması da bayağı zor bir süreç olacaktı. O alanda bulunan stellerimiz ve yazıtlar helikopterler aracılığıyla taşındı." diye konuştu.

Müze Müdürü Mehmet Alkan, bölgede yaptıkları çalışmada alanın Kommagene Krallığı'na ait olduğunu belirlediklerini söyledi.

Steller hakkında bilgi veren Alkan, "Steller 3 parça halinde karşımıza çıkmakta. Birinci stelde, Kral l. Antiochos ve tanrı Apollon'un tokalaşma sahnesinin olduğunu gördük. Diğer stelde ise l. Antiochos'un nomosundan (kanun) bahsetmektedir. Bu steller, Kommagene tarihi açısından önemlidir." ifadelerini kullandı.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Selçuk Şener de alanda 3 gündür çalıştıklarını söyledi.

Stelleri halatlar yardımıyla taşımaya hazırladıklarını belirten Şener, "Helikopter yardımıyla taşıma işlemi yaptık. Bundan sonraki süreçte ise Müze Müdürlüğü ekiplerinin uygun gördüğü yerde koruma altına alacağız. Ayrıca ikiye bölünen kabartmayı birleştirmeyi planlıyoruz." dedi.

Orhan Pehlül -