Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Kompozit Düzen

Kompozit Düzen nedir?

 

1. Kompozit Düzen:  Klasik mimarlıkta kullanılan beş yapı düzeninden biri ve İon ve Korinth düzenlerindeki elemanların birlikte kullanıldığı düzendir. 

İon düzeninden volütler, Korinth düzeninden de akanthus yaprakları alınmıştır. 

Entablatürü oldukça bezemeledir. 

Abakusu Korinth düzeninde olduğu gibi, dışbükey, kenarları karedir. Bu abakusun dışa taşan köşeleri, başlığın volütlerinin üzerine oturmaktadır. Bu volütler abakusun altında yer alan yumuta-ok (ovolo) silmesi ile bezeli ekhinustan çıkmaktadır. 

Başlık dört taraftan da aynı görünmektedir. Sütunları bazen düz, bazen de yivlidir. 

Roma'daki Titus Takı Kompozit düzenin günümüze kadar gelmiş en eski örneklerindendir. 

2. Kompozit düzen: Klasik mimaride kullanılan beş yapı düzeninden biri.

Romalıların geliştirdiği bu düzenin adı, sütun ya da gömme sütun (pilastr) başlıklarında İon düzeninden alınmış volütlerle Korinth düzeninden almmış akanthus yapraklarının karışık olarak kullanılmasından gelmektedir. Kompozit düzende, Korinth düzeninde olduğu gibi dışbükey kenarları kare bir abaküs vardır. Abaküsün dışa taşan köşeleri altında büyük volütler yer alır. İon düzenindekileri andırmakla birlikte oradaki gibi birbirine bağlanmayan bu volütler, abaküsün altındaki yumurta-ok öğeleriyle bezeli ekhinustan çıkarlar. İki sıra akant yaprağıyla çevrelenmiş kalathos üstünde yumurta ok dizisi ve volütler bulunur. Başlığın görünüşü dört yönden de aynıdır. Sütun ise bazen düz, bazen de yivli olur. Bu yivlerin sütunun üçte biri yüksekliğine kadar bezendiği de görülür.

Kompozit sütun başlığının ilk kez kullanıldığı yapı Roma'daki Titus Zafer Takıdır. Kompozit düzen Roma döneminde yaygınlaşarak kullanılmıştır.