Kudüs Tapınağı

Kudüs Tapınağı nedir?

Kudüs Tapınağı (Süleyman Mabedi): Kudüs’te kutsal sayılan tapınak yapıları topluluğudur.

Yahudilerin Süleyman Tapınağı olarak tanımladığı kutsal bina Tevrat'a göre, Kudüs'teki ilk tapınaktır. Süleyman Peygamberin inşa ettirdiği, Yahudilerin Bet Hamikdaş (Kutsal Ev) dedikleri tapınak, “Süleyman Mabedi” olarak bilinmektedir.

Yahudilerce kutsal sayılan mekandaki birinci tapınak rivayetlere göre Hz. Süleyman döneminde M.Ö 957’de tamamlandı. Tevrat metinlerine göre; Süleyman Mabedi, Kudüs’teki Haram-i Şerif’in bulunduğu dağ sırtının orta bölümünde yer alan Kubbet-üs-Sahra’nın olduğu yere inşa edilmiştir. Dönemin mimarisine göre Süleyman Mabedi, "Kutsallar Kutsalı", "Kutsal Yer" ve Mabed’i kutsal olmayan yerden ayırmak için yapılmış "Eyvan" olmak üzere üç bölümden oluşmaktaydı. Ahit Sandığı, "Kutsallar Kutsalı" olarak adlandırılan bölümde saklanmıştır. Yahudi terminolojisine göre, Süleyman’ın yaptığı Mabed, “Birinci Mabed” olarak nitelendirilmektedir.

Babil kralı Nabukadnezar II MÖ 586’da bu yapıyı yıktırmış, Yahudileri Babil’e sürgün etmiştir.

Pers kralı Kyros II MÖ 538’de Yahudilerin Babil sürgününden yurtlarına dönmelerine izin verince aynı yerde ikinci tapınağın yapımına başlandı.

Babil sürgününden dönen Zerubabel’in idaresindeki Yahudiler, yıkılan mabedin yerine tapınak inşasına başlamış ve bu tapınağı MÖ 515'te tamamlanmıştır (İkinci Mabed).

Bu yeni tapınak MÖ 515’te tamamladı.

 Roma İmparatorluğu'na bağlı Kral Herod, İkinci Mabed’in daha görkemli bir şekilde olması için yeniden yapmaya MÖ 20/MÖ 19 yıllarında başladı. 1-2 yıl içerisinde ibadet bölümü tamamlanan mabedin diğer bölümlerinin tamamlanması uzun yıllar sürmüştür.

MS 66 yılında Romalı idarecilerin yönetimine karşı fanatik Zealotlar tarafından çıkarılan Yahudi isyanı sonrasında tapınak Romalı idareci Titus tarafından MS 70 yılında yıktırıldı.

Yahudilerin Simon bar Kohba önderliğinde, MS 132-135 yılları arasındaki çıkardığı isyanı bastıran Romalılar tapınağın kalan kısımlarını da ortadan kaldırdılar.

Bu yapıdan günümüze sadece Ağlama Duvarı adıyla bilinen Batı Duvarı kalmıştır.

Kudüs aynı zamanda Müslümanların ilk Kıblesi ve İslam Peygamberi Hz. Muhammed'in Mirac'a çıktığı yer olduğuna inanıldığı için de kutsal sayılıyordu

Bu nedenle 637 yılında uzun süren kuşatma sonrası şehri teslim alan Halife Ömer, Roma döneminde çöplük olarak kullanılan alanı temizleterek, tapınak yıkıntılarının üzerine mescit yaptırdı. İlk mescit, Medine’de peygamberin mescidine benzer tahtadan bir yapıydı.

Emevi Devletinin kuruluşuyla birlikte 7. Yüzyılın sonlarına doğru Mescid-i Aksa, taştan ve 3 bin kişilik olarak inşa edildi.

715 yılında Emeviler, Hazreti Muhammedin gökyüzüne yükselmeden önce son ayak bastığı yer kabul edilen Muallak taşının üstüne Kubbetü’s-Sahra’yı inşa ettiler