Kültür Bakanlığıve İBB Kültür AŞ arasına Yerebatan tartışması
Kültür Bakanlığı Yerebatan Sarnıcının, deprem yükleri açısından yeniden değerlendirildiğini ve karar yayınlandığını açıklarken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, karardan neden haberdar olamadıklarını sordu.
Kültür AŞ'ye bağlı olarak işletilen Sultanahmet'teki tarihi Yerebatan Sarnıcı için İBB, Kültür Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne tarihi eserin durumunun riskli olduğuna dair raporu Ekim ayında sundu. İstanbul Büyükşehir Belediye Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, “Koruma Kurulu'na hazırlayıp sunduğumuz projeleri vakit kaybetmeksizin uygulamamız gerekiyor.
Yerebatan Sarnıcı bir an bile bekleyecek durumda değil” derken, İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanı Oktay Özel ise, “Yerebatan Sarnıcı, büyük İstanbul depremine direnemez halde. İstanbul depremi için bekleyecek zamanımız yok. Hemen önlemlerimizi almalıyız” uyarısında bulundu. İBB yetkilileri, Koruma Kurulu’nun 09.12.2020 tarihli toplantısında Yerebatan Sarnıcı’nın güçlendirme projesi için bir kararın çıkmadığını ifade ederek, tepkilerini sürdürdü. Ancak Kültür Bakanlığı, İBB yetkililerinin katıldığı toplantıda ‘karar çıktı’ açıklaması yaptı.
Kültür Bakanlığı: Yapı deprem yükleri açısından yeniden değerlendirildi
Kültür Bakanlığı’nca yapılan açıklamada, “İBB tarafından yürütülmekte olan restorasyon çalışmaları sırasında mevcut gergi sistemi ile ilgili yapılan tespitler neticesinde, olası İstanbul depremi de göz önüne alınarak sistemin yetersiz olduğunun düşünüldüğü belirtilen ve sütun başlıklarının içlerinde de devam edecek şekilde yeniden oluşturulan gergi sistemine dair statik proje ve raporların gönderildiği yazı 23 Ekim 2020 tarihinde Kurul Müdürlüğü’ne iletilmiştir.
Yasal süreler içerisinde incelenerek 2 Aralık 2020 tarihli Kurul gündemine alınmış ve taşınmazın, kurul üyelerince yerinde incelenmesine karar verilmiştir. Takip eden 9 Aralık 2020 tarihli ilk Kurul toplantısında ise Kurul üyelerince yerinde inceleme yapılmıştır” denildi.
Bakanlığın açıklamasının devamında, “Bir türlü değerlendirilmediği ifade edilen taleple ilgili iletilen raporda ise; Yapının deprem yükleri açısından yeniden değerlendirildiği, beden duvarları, sütunlar, kemerler ve tozonlarda yapılan hesaplamaların kabul edilebilir değer aralığında olduğu, gergi sisteminin yeniden ele alınması gerektiği, bu doğrultuda sütunlar ile gergi sistemi arasında mekanik kenetlenme olmadığı için sütun içerisine 50mm çapında en kesite sahip bağlantı mili geçirilerek iki açıklığın birbirine bağlanması ve sütun başlarının çemberlenmesinin önerildiği, ancak bu değerlendirmelerin yapı mühendisliği açısından yapıldığı herhangi bir uygulamaya geçmeden önce uygulamanın restorasyon, mimarlık, malzeme birimi ve koruma konusunda uzman kişilerce değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir” ifadelerine yer verildi.
Bakanlık, bu doğrultuda yapılan değerlendirmeler sonucu 9 Aralık 2020 tarihinde Koruma Bölge Kurulu kararı ile Yerebatan Sarnıcı'na ilişkin iletilen teknik raporda, açıklanan değerlendirme süreçlerinin yerine getirildiğini ifade ederek, “Restorasyon, mimarlık, malzeme bilimi uzmanları tarafından hazırlanan güçlendirme projelerinin Bilimsel Danışma Heyeti görüşü ile birlikte Kurul'a iletilmesine karar verilmiştir” açıklamasında bulundu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi: Kurul'da üye olmamıza rağmen bu kararı bilmiyoruz,
Yeni bir tartışma başlatan Bakanlığın açıklamasına tepki gösteren İstanbul Büyükşehir Belediye Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, , “Bakanlık, bizim toplantıda olmamıza rağmen duymadığımız, bilmediğimiz bir onaylamama kararı olduğunu açıkladı bugün. Bağımsız olması gereken Koruma Kurulu kararları başka bir mecradan mı alıyor ki biz Kurul'da üye olmamıza rağmen bu kararı bilmiyoruz, görmüyoruz” ifadelerini kullandı.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Polat, sosyal medyadan tepki gösterdiği paylaşımlarının devamında ise, “Var olduğu iddia edilen 09.12.2020 resmi kararın, üye imzalarının ve karar sayısının da olduğu bir fotoğrafını konunun aciliyetine uyarak hemen görebilir miyiz? Böylece 4 gün sonra cevaplansa da hangi açıklamanın kamuoyunu yanıltıcı mahiyette olduğu net olarak görülecektir” dedi.
Fahrettin Öztürk - SÖZCÜ