Kyrene

Kyrene neresidir?

1. Kyrene: Libya’nın kuzeyinde, Bingazi’nin kuzeydoğusundaki antik kent.

MÖ yaklaşık 631’de Ege Denizi’ndeki Thera Adası’ndan gelen göçmenler tarafından kurulmuştur.

Herodotos kenti Delphoi kâhinleri tarafından yönlendirilen Battos önderliğindeki Thera’lıların kurduğunu yazar.

Modern tarihçiler kentin kuruluş tarihi olarak MÖ yaklaşık 630’u verirler. Battos’un başlattığı hanedan sekiz kuşak boyunca MÖ 440’a değin hüküm sürdü.

Bu tarihte kentte bir yüzyıl sürecek cumhuriyet benzeri bir yönetim kuruldu. Hellenistik Döneme (MÖ 336-30) kadar Dor kökenli yeni göçmenlerin katılımıyla kent gelişti ve Roma döneminden sonra bölgeye adını verdi: Kyrenaika.

MÖ 323’ten başlayarak Ptolemaios Krallığının koruması altına giren kent antik çağın büyük kültür merkezlerinden biri oldu.

Kentte ünlü bir tıp okulu da vardı.

Ayrıca coğrafyacı Eratosthenes, filozof Aristippos ve Karneades, şair Kallimakhos bu kenttendir.

MÖ 96’da bölgeyi elinde tutan yerel kral Ptolemaios Apion’un vasiyeti üzerine kent Roma egemenliğine girdi.

MÖ 74’de Kyrenaika eyaletine dahil oldu. Kentin limanı Apollonia adıyla şehir statüsüne yükseltilince Kyrene’in saygınlığı biraz azaldı.

İmparatorluk Döneminde kent uzun süre refah ve huzur içinde yaşadı fakat MS 115’te başlayan bir Yahudi ayaklanmasında tahribata uğradı.

Hadrianus yeni yerleşimcileri getirerek ve yenileme faaliyetleri ile kenti yeniden ayağa kaldırmaya çalıştı.

MS 134’de kente metropolis ön adı verilerek eyalet içindeki önemi vurgulandı.

MS 262’deki deprem ve Libyalı yerel kabilelerin saldırılarıyla MS 3. yüzyıldan sonra kent düşüşe geçti.

Libya Pentapolisi'nin (beş kent birliği) üyelerinden biriydi.

Kentin önemli ihraç ürünlerinden biri tıpta kullanılan silphium bitkisidir.

2. Kyrene:  Kyrene, Peneus ırmağının torunu olan Tesalyalı bir nympha'dır.

Pindos dağının eteklerinde sürüleri bekler ve öyle güçlü kuvvetlidir ki, vahşi hayvanlarla boy ölçüşür. Günün birinde silahsız olarak bir aslanla dövüşüp onu alt edince, güreşe tanık olan Apollon Kyrene'ye âşık olur. Hemen Kentaur Kheiron'a gidip bu kızın kim olduğunu Öğrenir ve Kyrene'yi altın arabasına bindirdiği gibi Libya'ya kaçınr. Orada Kyrene adını alan bir altın saraya yerleştirir. Kyrene'nin Apollon'dan bir oğlu olur, Aristaios adlı bu çocuğu Hera tanrıçayla Toprak Ana büyütürler.