Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Kyzikos antik kenti

Kyzikos antik kenti neresidir?

 

1. Kyzikos: Belkıs.

Marmara Denizi’nin güney sahlinde, daha önceden bir ada olan Kapıdağ (Arktonnesos) Yanmadası’ndaki Erdek yakınında kurulmuş antik kent.

MÖ 1200’lerden sonra bir Trak boyu olan Dolionlar tarafından ele geçirildi. Eski adı olan Dolionis buradan gelir. Kentin adının burada krallık yaptığına inanılan bir Trak prensinin adından geldiği sanılmaktadır.

MÖ 756’da Korinthosluların, sonra da MÖ 675’te Miletosluların kolonize ettiği kent bu tarih­ten sonra büyük bir gelişme gösterdi. Ticaret rotalarına yakınlığı sayesinde ekonomik gelişme gösterdi,

Byzantion’un rakibi oldu. Kentin sik­keleri doğu Yunan dünyası içinde en önemli olanlanydı.

MÖ 6. yüzyılda kent kendi isteğiyle Perslerin egemenliğine girdi ve Daskyleion satraplığına ka­tıldı. Ionia Ayaklanmasının bastırılmasından soma (MÖ 494) Pers donanma­sı Marmara Denizi’nin güney sahilindeki pek çok kenti yağmalamış ancak da­ha önceden Pers hakimiyetini kabul eden Kyzikos’a dokunmamıştır.

Kyzikos MÖ 5. yüzyılda ise Attika-Delos Deniz Birliğinin üyderin­dendi; birliğe yılda 9 talent gibi yüksek bir vergi ödüyordu. II. Peloponnesos Savaşı’ndan faydalanarak MÖ 4ll’de Atina’ya isyan etti. Bu tarihte sur ile çevrili olmadığını Thukydides’ten öğrendiğimiz Kyzikos’un isyanı Atina ta­rafından bastırıldı.

Büyük İskender ve ardılları döneminde Kyzikos özgür bir kent idi.

MÖ 277-275 arasında Galat kavimlerin yağma akınlarına maruz kaldı.

Yaklaşık MÖ 190’da Pergamon Krallığına, MÖ 133’de Roma Cumhuriyetine dahil oldu. Mithridates VI’ya cesurca direndiği için Roma yönetimi kentin arazilerini arttırdı. İmparatorluk Döneminde Hadrianus kent için cömertçe yatırım yaptığı için Kyzikoslular onu Onüçüncü Olympios Tanrısı kabul ettiler. MS 256’da bölgedeki diğer kentleri yağmalayan Gotlardan Rhyndakos Irmağı’nın (Orhaneli Çayı) o dönemde taşkın yap­ması sayesinde kurtuldu.

Strabon’a göre, Kent büyüklük, güzellik, hem ba­rış hem de savaş zamanında yönetiminin mükemmelliğiyle Asya’daki en baş­ta gelen kentlerle yarışır durumdadır ve Rodos, Massalia ve antik Kartaca tarzında düzenlenmiştir.

Cicero ise Kyzikos’tan “Anado­lu’nun en ünlü şehri, bizim dostumuz...” diye bahseder.

Kyzikene denen elektron sikkeleri her yerde ün salmıştı. Kent düşüşe geçtiği dö­nemde mermerleri Constantinopolis’te kullanılmak üzere gemilerle taşındı.

 

2. Kyzikos: Kapıdağ yarımadasının batı koyunda bulunan Kyzikos şehri (bugün Belkıs) ilkçağda Marmara'nın en zengin ve işlek limanlarından biriydi.

Kurucusu Kyzikos'un efsanesi Argonaut'lar seferiyle ilgili olarak anlatılır.

Kyzikos tanrı Poseidon'dan türemiş olan Dolionların kralıymış. Argonaut'lar şehre geldiklerinde kral, kâhin Merops'un kızı Kleite ile yeni evlenmişmiş. Kyzikos Argonaut'ları iyi karşılamış, yedirmiş, içirmiş, yanlarına bol kumanya da vererek uğurlamış. Ne var ki Argo gemisi yola çıktıktan sonra büyük bir fırtınaya tutulmuş, gece vakti bir karaya varmışlar, ne bilsinler ki orası az önce ayrıldıkları Dolionların ülkesidir.

Dolionlar bunları korsan sanarak saldırıya geçmişler, kıyasıya bir savaş olmuş, savaşa kral Kyzikos da gelip katılmış ve Iason'un elinden can vermiş.

Sabah olunca bir de bakmışlar ki korkunç bir yanılgıya düşmüş herkes.
Argonaut'lar üç gün, üç gece yas tutmuşlar Kyzikos'un ölüsüne, sonra törenle gömmüşler onu. Bu arada Kleite kederinden asmış kendini. Kyzikos'un kral olduğu şehre adı verilmiş.

Kieite'nin ölümüne nympha' lar o kadar ağlamışlar ki, gözyaşlarından bir kaynak fışkırmış, ona da Kleite adı verilmiş.

İlginç bir nokta da şu ki, Argonautlar efsanesinde Kyzikos'tan ayrılmadan önce gemicilerin şehre hâkim olan Dindymos (Kapıdag) üstüne bir Kybele heykeli diktikleri ve fırtınayı ancak bu yoldan dindirebildikleri söylenmektedir.