Larissa Antik Kenti
Larissa antik kenti neresidir?
Aiolis Bölgesi kentlerindendir. 1902–1904 yılları arasında Almanlar ve İsveçliler ortak araştırma ve kazı çalışması yapmıştır. Kazılarda ele geçen eserlerin bir kısmı İstanbul, bir kısmı İzmir Arkeoloji Müzesi’nde yer almaktadır.
Yapılan kazı ve araştırmalarda elde edilen verilere göre kentte M.Ö. 7.yy.da yerleşim başlamıştır. Kentte Arkaik Dönem buluntuları M.Ö.6-5-4. yüzyıllardaki Aiol Mimarlığı’nın bugüne değin bilinen en güzel örnekleri arasında yer alırlar. Kentin çevresinde Arkaik ve Helenistik Dönem’e ait sur duvarları yer almaktadır. M.Ö.330 yıllarına tarihlenen saray yapısı ortaya çıkarılmıştır. Kent içerisinde sokak ve evlerin izleri rahatlıkla görülebilmektedir. Kentte çok çeşitli ve güzel duvar örgü tiplerini görmek mümkündür. Kuzeyde yapılan kazılarda her iki kenarında megaronlar (dikdörtgen planlı yapı) bulunan bir peristylli (sütunlarla çevrili avlu) ev ortaya çıkmıştır. Güneyde yapılan kazılarda daha küçük boyutlarda M.Ö.500’lü yıllara tarihlenen bir peristylli ev ortaya çıkarılmıştır. Bu ev M.Ö. 330’lu yıllara değin kullanılmıştır. LARİSSA (MENEMEN) Kültür Bakanlığı,
Menemen’in hemen kuzeyindedir. M.Ö.III. bin yılda kurulmuştur. Cilalı taş, Hellenistik,Lydia ve Pers yönetiminde yaşamıştır. Peleponez savaşlarında, (M.Ö. 405) yıkılınca yeniden kurulmuş ise de (M.Ö.279) Galatlar tarafından yıkılmıştır. Kalıntılar arasında tapınak ve Akropolisin sur parçaları bulunmaktadır. Buradan çıkarılmış olan Arkaik döneme ait mimari parçalar İzmir Arkeoloji Müzesinde diğer eserler ise Stockholm ve İstanbul Arkeoloji Müzelerinde bulunmaktadır.
Yüzey araştırmaları 1902 yılında İsveçli Arkeologlar tarafından başlatılmış ve 1932-1934 yıllarına kadar da bir Alman - İsveç ortak kazısı olarak sürmüştür. Larissa kazıları, Batı Anadolu’da yapılan araştırmalar arasında en yararlı olanlardan biridir. Larissa’daki buluntular 6,5. ve 4. yüzyıllardaki Aeol mimarlığının bu güne kadar bilinen en güzel örnekleri arasında yer alırlar. 1. Larissa: Anadolu’nun batı kesiminde İzmir’in 28 km. kuzeyinde kurulmuş antik kent. İzmir- Bergama karayolunun 28. kilometresinde, 70-80 metre yüksekliğindeki bir tepenin üzerindedir. MÖ 2. binde kentte ilk oturanlar Anadolulu bir halk olan Pelasglardı. MÖ 1000’lerde bölgeye Yunanistan’ın kuzey ve orta bölümlerinden Aiol göçmenler yerleşti. Sonra sırasıyla Persler, İskender ve Pergamon Krallığı yönetimine girdi. Thukydides MÖ 399’de kentin Sparta’lı Thibron’un kuşatmasına karşı nasıl başarı ile direndiğini anlatır. On İki Aiol kenti arasında yer alan Larisa MÖ 279’da Galatlar tarafından yakılıp yıkıldıktan sonra önemini yitirdi. Strabon kendi zamanında kentin terk edilmiş olduğunu yazar. Homeros ise kenti “toprağı bereketli” şeklinde tasvir eder. Kentte ilk kazılar 1902’de başlamıştır. 2. Larissa: Yunanistan’ın doğusunda, Thessalia bölgesinde, Peneus Irmağı kıyısında kurulmuş antik kent. Kentin adını aldığı su perisi Larissa MÖ 4 yüzyıla ait sikkelerde yer alır. Herakles’in soyundan geldiğine inanılan Aleuas tarafından kurulmuştur. Aleuas’ın soyundan gelenler kenti MÖ 6.-4. yüzyıllar arasında yönettiler. Daha sonra hızla gelişen kent komşu kentleri ele geçirerek Thessalia’nın önder kenti oldu. MÖ 400’lerde önde gelen aileler arasındaki mücadeleler kenti zayıflattı. Bu süreçte güçlenen güneydoğu komşusu Pherai iki kez Larissa’yı ele geçirdi. MÖ 352’de Philippos II kenti aldı ve Thessalia’daki ana garnizonu yaptı. MÖ 197’de bölgenin diğer kentleriyle birlikte Roma egemenliğine girdi. Sofist Gorgias ve hekim Hippokrates burada ölmüştür. Iliada'da kent “toprağı bereketli” şeklinde nitelenir.