Lise öğrencilerinin robotları arkeolojide devrim yapabilir
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi'nin oluşturduğu suni arkeolojik kazı alanı ve Roma Villasında çalışan öğrencilerin geliştirdiği robotlar, Roma kanalının içindeki eserleri zarar vermeden çıkarabildi. Proje gerçek kazılarda kullanılabilirse tarihi eser çıkaran robotlar arkeoloji kazılarında devrim gerçekleştirebilir.
Karaman'da, liselilerin arkeolojiye ilgilerini artırmak amacıyla başlatılan proje kapsamında Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) kampüsünde oluşturulan suni arkeolojik kazı alanı ve "Roma villası"nda öğrencilere tasarladıkları teknolojik aletleri kullanma imkanı sunuluyor.
Arkeoloji, teknoloji ve mühendislik aynı alanda buluştu
TÜBİTAK'ın 4004 Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları projeleri kapsamında, üniversite ile İl Milli Eğitim Müdürlüğü arasında imzalanan protokolle hayata geçirilen "STEM-ANTİK" projesiyle, arkeolojinin STEM (fen, teknoloji, mühendislik, matematik) yaklaşımına entegre edilmesi hedefleniyor.
Öğrenciler, mühendislik temelli etkinliklerde, tasarladıkları robotlar ve insansız araçlarla kazı, araştırma, inceleme, saha ve grup çalışmaları gerçekleştiriyor.
Kampüste oluşturulan antik dönem "Roma villası"nda kazı çalışmalarına katılan öğrenciler, uzmanlar eşliğinde, tasarladıkları robot, drone gibi teknolojik aletleri arkeolojik çalışmalarda kullanma fırsatı buluyor.
Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Çevik: Antik dönem Roma villası oluşturduk
Projenin yürütücüsü, KMÜ Edebiyat Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Çevik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, STEM'in dört disiplinin bütün olarak ele alındığı bir eğitim yaklaşımı olduğunu söyledi.
Bu anlayışı arkeoloji alanında kullanmak üzere proje geliştirdiklerini belirten Çevik, "Bu çalışma için 12 liseden 24 öğrenci seçtik. Öğrencilerimizin STEM anlayışıyla geliştirdikleri ürünlerin arkeoloji alanında kullanılmasını öngördük. Fakültenin arkasında Rektörlüğün tahsis ettiği alanda suni kazı alanı ve antik dönem Roma villası oluşturduk." diye konuştu.
- "STEM yaklaşımıyla arkeolojik çalışmalar yapılmamış"
Öğrencilerin proje kapsamında ürettikleri, kodladıkları robotlar ve droneları kazı alanında kullandıklarını anlatan Çevik, şöyle devam etti: "Öğrenciler STEM yaklaşımıyla robotları kendileri monte ettiler ve kodladılar. Kazı alanında daha önceden ortaya çıkardıkları Roma kanalı, lahitler ve evin içindeki suni kazı alanında bu robotlarla tespitler yaptılar. Projemiz multidisipliner bir projedir. Yani fen, teknoloji, matematik ve arkeolojiyi barındıran çoklu disipliner bir yaklaşımla kurgulandı. Dünya literatürünü taradığımızda STEM yaklaşımının arkeolojide çok fazla kullanılmadığını görüyoruz. Türkiye'de STEM yaklaşımıyla arkeolojik çalışmalar yapılmamış. Bu bağlamda özgün bir çalışmadır. Bir ekip çalışmasıdır. Öğrencilerimiz yaparak öğreniyorlar."
Dr. Öğr. Üyesi Ertuğ Ergürer: Geliştirilirse gerçek kazılarda kullanılabilir
Proje yöneticilerinden, KMÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Ertuğ Ergürer ise uzun zamandır üniversitede öğrencilerin pratik yapacakları yapay bir kazı alanı oluşturmayı düşündüklerini aktardı.
Bu projeyle düşüncelerini gerçeğe dönüştürdüklerini vurgulayan Ergürer, şunları kaydetti:
"Proje kapsamında arkeolojik alan oluşturduk. Amacımız, antik dönemde bir Roma konutunun küçük modelini yapmaktı. Yaklaşık 4 ayda bu alanı oluşturduk. Roma konutunun bütün alanları burada mevcut. Kanallar yaptık, içine çeşitli eserler yerleştirdik. Ölü hediyeleriyle birlikte, antropologlar eşliğinde açılacak ve çocuklara anlatılacak mezarlar yaptık. Arkeoloji tüm bilimlerle ilişkili bir bilim. Her bilim dalıyla ortaklaşa çalışmalar yapılabiliyor. Son 5-6 yıldır arkeolojide drone fotoğraflarının kullanılması oldukça yaygın. Biz farklı şekilde burada kullanılan droneları projedeki çocuklara yaptırdık. Öğrencilerin geliştirdiği robotlar, Roma kanalının içine salındı. Bu robot sayesinde kanal içindeki eserler zarar vermeden çıkarılabildi. Proje daha da geliştirilip, gerçek kazılarda kullanılabilir. Bu da arkeolojide bir devrim olur."
Ergürer, kampüste büyük ve kapsamlı bir yapay kazı alanının yapılmasının önemine dikkati çekerek, "Burası arkeoloji bölümünde okuyan öğrencilerimiz tarafından da kullanılacak. Öğrencilerimiz, teorik bilgileri burada pratik olarak uygulayabilecek." ifadelerini kullandı.
Mehmet Çetin - AA