Lykourgos

Lykourgos kimdir?

1. Lykourgos: MÖ 7. yy. Sparta kentinde birçok kurumun kurucusu kabul edilen devlet adamı ve yasa koyucu.

Yaşamı hakkındaki bilgiler antik çağda bile çok azdı.

Ksenophon’un da adını andığı Lykourgos’tan Herodotos şöyle bahseder: “Kimileri bugün Sparta’da yürürlükte olan yasayı da ona (Delphoi’deki) Pythia’nın vermiş olduğunu söylerler. Ancak Lakedaimonlulara göre Lykourgos bu yasayı, yeğeni Sparta kralı Leobotas’ın valisi olarak bulunduğu Girit’ten getirmiştir. Bu görevi aldı ve gerçekten bütün yasaları değiştirdi ve koyduğu yasalara karşı çıkılmamasına dikkat etti. Lakedaimonlular kötü yasalarını böyle değiştirmişlerdir ve Lykourgos ölünce onun adına bir tapınak kurmuşlar ve ona büyük onur vermişlerdir.”

Plutarkhos ise Lykourgos’un Girit’te Homeros’un destanlarıyla karşılaştığını, bunları yazarak bir araya getirdiğini ve Helenlere eserlerin tümünü ilk kez onun tanıttığını yazar.

Lüks içinde yaşayan Ionlar ile sadeyaşayan Giritlileri karşılaştırmayı amaçladığı gezisinden dönünce siyasi ortamı uygun bularak reformlarını yürürlüğe koydu. Arazilerin yeniden dağıtımını yaptı, altın ve gümüş sikke yerine kullanışsız demir sikkeyi dolaşıma soktu. Böylece para kullanımını azaltıp, gösterişi ve lüksü yok edip yurttaşlar arasında eşitlik sağlamayı amaçlıyordu.

Plutarkhos Lykourgos’un bu reformlarını aktarır ancak en önemli icraati olarak senatoyu kurmuş olmasını gösterir.

2. Lykourgos: MÖ 390-325/4. Atina’lı hatip ve devlet adamı.

Platon ve Iskorates’ten ders aldı.

Aristokrat bir aileden gelmesine karşın daha sonra demokrasiyi benimsemiş ve Makedonya kralı Philippos II’a karşı yaptığı mücadelede Demosthenes’in yanında yer almıştır.

MÖ 338 yılında mali işlerin yönetimini yüklenmiş, bu görevi on iki yıl sürdürmüş ve devletin vergi gelirini yılda 1200 talent’a çıkarmış, bunu yaparken yolsuzluklara karşı mücadele etmiştir. Bu süreçte Dionysios tiyatrosunu tamamlatmış, Piraeos tersanesini onartmış, gemi havuzlan yaptırmıştır.

Ayrıca üç büyük tragedya şairinin, Aiskhylos, Sophokles ve Euripides’in heykellerini diktirmiş, eserlerinin kopyalarını çıkarttırmıştır (bu kopyalar daha sonra Ptolemaios II Philadelphos tarafından İskenderiye Kütüphanesi için ödünç alınmış ve asla iade edilmemiştir).

Yaptıklarıyla Atinalıların güvenini kazanmış, böylece, MÖ 355’te Büyük İskender'in kendisine teslim edilmesini istediği Makedonya karşıtları arasında onun da adı geçtiğinde, Atinalılar onu teslim etmeyi reddetmişlerdir.

Demosthenes’e atfedilen bir mektuba göre MÖ 324 yılında ölümünden sonra hâzineyi açık bırakmakla suçlanmış, oğulları gerekli para cezasını ödeyemedikleri için hapse atılmışlardır.

On beş konuşmasının hemen hepsi suçlama nutuklarıdır.