Muhammed Rıza Şeceriyan kimdir?
İran'lı sanat ve edebiyat insanı...
İran sanatı ve edebiyatının en etkili isimlerine atfedilen "üstad" unvanını taşıyan Şeceriyan, 23 Eylül 1940'ta İran'ın Rezevi Horasan eyaletine bağlı Meşhed'de dünyaya geldi.
Sesi ilk kez 12 yaşındayken Horasan radyosunda duyuldu. 1957 yılında Meşhed Yüksekokulu'nda başladığı eğitimi sırasında tanıştığı musiki hocası, Şeceriyan'ın ses yeteneğinin gelişmesine ciddi anlamda etkide bulundu.
Mezun olduktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı'nda istihdam edilen Şeceriyan, 1961'de Ferhunde Gülefşan ile evlendi. Şeceriyan'ın bu evlilikten 3 kız ve bir oğlu oldu. 1967 yılında Tahran'a yerleşen Şeceriyan, İran devlet televizyonunda çalıştı.1977'de ülke genelinde düzenlenen Kur'an okuma yarışmasında birincilik ödülünü kazandı.
- 2009'daki seçimlerden sonra çıkan gösterilere destek verdi
Eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad döneminde hak ve özgürlüklere yönelik ihlaller olduğu gerekçesiyle ülke yönetimine yönelik sert eleştirilerde bulunan Şeceriyan, eserlerinin İran Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (IRIB) yayınlanmamasını talep etti. 2009'dan itibaren IRIB, Şeceriyan'ın eserlerini yayınlamadı.
Şeceriyan, Haziran 2009'da Ahmedinejad'ın yeniden seçildiği tartışmalı Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları sonrasında düzenlenen protestolara da destek verdi.
Protestoculara açıktan destek veren Şeceriyan'ın, Ahmedinejad'ın göstericileri "çer çöp" olarak adlandırmasına karşılık, "Bu ses çer çöpün sesidir ve daima onların sesi olarak kalacaktır." şeklindeki ifadeleri hafızalara kazındı.
İran Kültür ve İrşad Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Nuşabadi, 2015 yılında yaptığı bir açıklamasında Şeceriyan'a yönelik konser düzenleme yasağı bulunduğunu duyurdu.
- Hayatı boyunca birçok ödüle layık görüldü
Yaşamı boyunca, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) ödülleri dahil birçok ödül kazandı. UNESCO, Şeceriyan'ı 1999'da Picasso Ödülü'ne, 2006'da da müzik dünyasına yaptığı katkılardan dolayı Mozart Ödülü'ne layık gördü.
İranlı sanatçı, 2004 ve 2006 yıllarında müzik dünyasının en prestijli ödüllerinden Grammy Ödülleri'ne de aday gösterildi.
2016 yılında kansere yakalandığını açıklayan İranlı sanatçının tedavisi, o tarihten bu yana doktorların gözetiminde devam ediyordu.
Şeceriyan, 9 Ekiml 2020'de İran'ın Rezevi Horasan eyaletine bağlı Meşhed'de öldü.
Derleyen: Muhammet Kurşun - aa