Noel Baba Kilisesi arkeoloji kazılarında bir lahit mezar bulundu
Kazı Başkanı Doç. Dr. Ebru Fatma Fındık, Aziz Nikolaos Kilisesi'nin iki katlı ek yapılarında süren arkeoloji kazısında çıkan lahdin kendilerini heyecanlandırdığını belirterek, "Bezemesiz, kireç taşı lahit, bölgedeki lahit tiplerine benziyor. Kapağı hafif yüksek, beşik çatılı ve yaklaşık 2 metre uzunluğundaki lahdin toprak altındaki kısmının 1,5-2 metre derinliğinde olduğunu düşünüyoruz. En büyük beklentimiz, özellikle lahit üzerinde bir yazıt bulabilmek" dedi.
Antalya'nın Demre ilçesindeki Aziz Nikolaos Kilisesi'nin iki katlı ek yapılarında sürenn arkeoloji kazılarında bulunan lahit arkeologları heyecanladırdı.
Aziz Nikolaos Anıt Müzesi'nde "Noel Baba" olarak adlandırılan karaktere ilham olduğuna inanılan Myra Piskoposu Aziz Nikolaos'un ölümünden sonra mezar yerinin yakınında inşa edildiği düşünülen kilise ve çevresindeki 1989'dan beri süren kazıların başkanı Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Fatma Fındık, "2022'de kilisenin bazilikaya ait erken evrelerini açığa çıkardık. Kazı çalışmalarımız yeni bilimsel veriler sunmaya devam ediyor. Proje kapsamında kilisenin avlusunu güneyden sınırlandıran 20 metre uzunluğundaki iki katlı ek yapıda çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Bu yapının içindeki sondaj çalışmalarında sürpriz bir lahitle karşılaştık. Bu bizi elbette çok mutlu etti." dedi.
Fındık, bezemesiz lahit grubu içindeki bu eserin yerel kireç taşından yapıldığını ifade ederek, "Kapağı hafif yüksek, beşik çatılı ve yaklaşık 2 metre uzunluğundaki lahdin toprak altındaki kısmının 1,5-2 metre derinliğinde olduğunu düşüniyoruz. İlk değerlendirmelerimize göre bölgedeki lahit tipleriyle benzerliği dikkati çekiyor." diye konuştu.
Fındık, sondaj çalışmalarıyla lahde ulaşmadan önce hayvan kemikleriyle, çok sayıda pişmiş toprak kandil parçalarıyla karşılaştıklarını ve bu nedenle bir gömü yeri olduğunu tahmin ettiklerini dile getirdi.
Lahit üzerinde bir yazıt bulabilmek ümit ediliyor
Lahdin tümüyle ortaya çıkarılması için çalışmalara devam ettiklerini aktaran Fındık, "En büyük beklentimiz, özellikle lahit üzerinde bir yazıt bulabilmek. Bu hem lahit içindeki gömüyü aydınlatmamızı sağlayacak hem de lahdin hangi döneme ait olduğunu çok daha net ifade edebileceğiz. Şu anda lahdin kapak kısmını görebiliyoruz ve teknesinin küçük bir bölümünü açığa çıkardık. İlerleyen zamanlarda daha da derinleşecek ve lahdi tamamen ortaya çıkaracağız. Lahdin tarihini söylemek için henüz erken. Bu bilgileri bilimsel çalışmaları tamamladığımızda söylememiz çok daha doğru olur. " dedi.
Ortaya çıkarılan lahdin bölge tarihi ve bilim dünyası için önemli bir buluntu olduğunun altını çizen Fındık, çalışmalardaki en büyük hedeflerinden birinin Hristiyan dünyası için çok önemli olan Aziz Nikolaos'un mezar yeriyle ilgili soruları aydınlatmak olduğunu kaydetti.
Araştırmacıların bununla ilgili farklı önerilerde bulunduklarını ve hala mezar yerinin neresi olduğunun kesinleşmediğini söyleyen Fındık, "Bazı dönem kaynakları, Aziz Nikolaos'un Myra kentinin kutsal alanı yakınında bir yere gömüldüğünü söyler. Aziz Nikolaos'un mezar yerini barındırdığı düşünülen kilisenin yakınında bir lahit bulunması, burasının belki de söz konusu kutsal alan olabileceğini bize gösteriyor. Aziz Nikolaos'un gömüldüğü yerin kentin kutsal alanı olduğu konusunda tarihi kaynakları doğrulayıcı bir arkeolojik veriye ulaştığımızı söyleyebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
Aziz Nikolas (Noel Baba) Müzesi
Tüm dünya tarafından Noel Baba olarak tanınan Aziz Nikolas, M.S. 243’te Patara kentinde doğdu. İnsanlara yardım severliğiyle çevresindeki halkın sevgisini kazandı. Denizcilikle uğraşan Aziz Nikolas, M.S. 285'te Myra (Demre )kentine yerleşti. Aynı yıl Myra Piskoposluğuna seçildi. Aziz Nikolas M.S 326 yılında ölümünden sonra bu kilisenin içine gömülmüştür. Aziz Nikolas’un mezarı, kilise içerisinden 1087'de Bari'den gelen tüccarlar tarafından soyulmuş ve kemikleri çalınmıştır. Kemiklerini Bari'ye kaçırılarak, adına bir kilise yapılıp, içine konulmuştur Kemiklerinin kalan parçaları bugün Antalya Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir. Kilise zamanla Demre (Myros) Çayının taşkınları sonucu toprak altında kalmış, 1956 yılındaki kazılar sonucunda ortaya çıkarılmıştır. Her yıl 6 Aralık'ta Hristiyanlık Ortadoks mezhebi inancına mensup çok sayıda ziyaretçi, Aziz Nikolas’ın (Noel Baba) ölümünü anmak için Demre'ye gelir ve geniş katılımlı bir ayin düzenlenir. Müze 1994 yılından itibaren ziyarete açıktır.