Ode

Ode nedir?

Ode: Yunan kültüründe MÖ 7. yüzyılda ortaya çıkmış olan daha çok bir kişinin ya da toplumun yaşamındaki yüce bir olayı anmak üzere yazılmış, kişisel duygularla genel düşünceleri kaynaştıran lirik şiir türü.

Ode kelimesi Yunanca kökenli olup, şarkı söylemek (aeido) fiilinden gelmektedir.

İşlediği konulara göre erotika (aşk şarkıları), sympotika (içki şarkıları) ve stasiotika (politik şarkılar veya savaş şarkıları) olarak üçe ayrılan ödenin elegia ve iambik şiirden farkı, mısra halinde değil, nesre daha çok benzeyen bir düzen içinde yazılmasıydı. İki ya da daha çok dizeli kıtalardan oluşan strofik od düzenini ilk kez Yunan şair Alkman (MÖ 7. yüzyıl) kullandı.

Sonradan Pindaros ve Bakhylides'in kullandığı üçlü yapının (strofik dizeleri aynı ölçüyle yazılmış strofik olmayan dizelerin izlediği ve farklı bir ölçüyle yazılmış epedos adlı bir dizeyle son bulan od düzeni) ilk örneklerini ise Stesikhoros (MÖ 7-6 yüzyıl) verdi.

Bunun dışında koral odeler de Yunan tiyatrosunda önemli bir yer tutuyordu.

Ode sözcüğü Latinceye MÖ 1. yüzyılda Horatius'la birlikte girdi.

Horatius'un iki ya da dört dizeli kıtalarla ve inceden inceye işlenmiş Yunan ölçüleriyle yazdığı ve o dönemin edebi geleneğine uygun olarak lir eşliğinde söylenen şarkıları (carmina) günümüzde od olarak adlandırılmaktadır.