Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Odometre: Mesafe ölçer

Odometre nedir? Odometre ne zaman icad edildi?

 

Odometre;İki yer arasındaki mesafeyi ölçmek ya da bir aracın ne kadar mesafe aldığını hesaplamakiçin kullanılan düzenektir. Terimin kökeni Antik Yunancada Odos'tan ve métro kelimeleridir.

Odometre günümüzde; bisiklet ve araba gibi taşıtların kat ettiği mesafeyi ölçmek için kullanılır. Cihaz elektronik, mekanik veya ikisinin kombinasyonu olabiliyor. Eski motorlu arabalarda da, arabaların tekerleklerine entegre edilmiş odometre (ya da mil sayaçları) barındırıyordu. Bu odometreler üzerinde her 1., 10., 100., 1000. mil ve katları katedildiğinde etkinleştirilen dişliler vardı. Mesafe ölçümleri, tekerlek basıncının birer özelliğiydi. 1980lerden sonra üretilen araçlar, 999,999 mile kadar sayım yapabilen odometreler barındırmaktadırlar.

Odometre kullanımına dair ilk emareler antik Roma eserlerinde yer alıyor. Pliny  ve antik Yunan Strabon, Büyük İskender'in (M.Ö. 336-323) bematistleri Diognetus ve Baeton'a göre kat ettiği mesafeleri listeler. Bununla birlikte, bematistlerin ölçümlerinin yüksek doğruluğu, mekanik bir cihazın kullanıldığını tahmin ettiriyor.

Örneğin, Hecatompylos şehirleri ve daha sonra ipek yolunun bir parçası olan İskenderiye Areion şehirleri arasındaki bölüm Alexander'ın bematistleri tarafından 529 İngiliz mili olarak ölçülmüştü. Gerçek mesafeden% 0,2 sapma ile (531 İngiliz mil) söz konusuydu.

M.Ö. 75 - M.Ö. 15 yılları arasında yaşamış olan mimar ve mühendis Vitruvius, bu işlemi mekanikleştirdi. M.Ö. 27 yıllarında el arabası benzeri bir araç geliştirdi. Sistem, aracın tekerleğinin her bir dönüşünde, araçta bulunan keseye bir çakıl taşı düşürülmesi esasına dayanıyordu.

M.S. yaklaşık olarak 300 yılında Çinliler (kaynaklar Zhang Heng'e (Chang Heng) dayandırır), benzer ancak daha müzikal bir araç icat etti. Bu araçta tekerlek her döndüğünde, tekerleğe bağlı bir mekanizma bir davula vurarak ses çıkmasına neden oluyordu. Her onuncu davul vuruşu, bir gong vuruşu ile değiştiriliyordu. İki şehir arasındaki mesafe, bu yöntem sayesinde kolayca hesaplanabiliyordu. Her bir gong, bir milin onda birine işaret ediyordu.

3. yüzyılın Çince metinleri, mekanik taşıma fonksiyonlarını anlatıyor ve bir li'nin traversi arttıkça, mekanik güdümlü bir ahşap figür tambura, on li geçildiğinde başka bir ahşap figür bir gonga veya zile çarpacak mekanik kumandalı kolu ile çalışıyordu.