Okeanos

Okeanos nedir?

Okeanos: Hesiodos'a göre, Toprak Ana Gaia Khaos'tan çıkar çıkmaz kendi kendine Uranos'la Pontos'u, yani Gök'le Denizl yaratır, son­rada Uranos'la "sarmaşıp ku­caklaşıp doğurdu derin anaforlu
Okeanos'u" (Tab. 1,2).

Okeanos, Gaia'nın on iki titan evladından birincisidir.

Ama Titanlar arasında ayrı bir rol oynar, tanrı kuşakları­nın kavgasına karışmamış, dünya­nın ucuna çekilip oraya yerleşmiş­tir.

Yunan erken ilkçağ'ının dünya görüşüne göre, yeryüzü yuvarlak ve yassı bir diske benzer, Okeanos bu diski çepeçevre sarar.

Okeanos aslında bir deniz gibi değil, evren­sel bir ırmak ve ırmakların babası olarak tasarlanır. Derin anaforlu, burgaçlı diye nitelenmesi akan bir su olduğundandır, insan dünyanın ucuna doğru hangi yönden giderse gitsin Okeanos'la karşılaşır.

Bu ırmak dünyanın ban, kuzey, doğu ve güneyinde aşılmaz bir sınır­
dır.  

Güneş Tanrısı Helios akşam Okeanos'ta batar, ertesi sabah gene Okeanos sularından doğup yükselir.

Batı Kızları'nın bahçesi Okeanos kıyılarındadır (Herakles).

Odysseus ölüler Ülkesi'ne varmak için Okeanos kıyılarına gelir. Anası Antikleia şaşar buraya kadar gelebildiğine. (Od. XI, 155
vd.)

Nasıl geldin, çocuğum, sisli karanlıklar ülkesine, diri diri?

Yasayan insanlar kolay kolay göremez buraları,

büyük ırmaklar var arada, korkunç akıntılar var: 

Önce Okeanos var, bulamazsın bir sığ yerini,

sağlam yapılı bir gemin yoksa aşamazsın onu.

Sonraları coğrafya bilgileri ar­tınca, Okeanos büyük deniz­lere, özellikle Batı'da Atlantik Okyanusu'na verilen ad olmuş­tur.

Hesiodos Theogonia'da Okeanos'un Titan kız kardeşi Tethys'le evlendiğini söyler.

De­nizde dişi unsuru simgeleyen Tethys'in ürettiği yaratıklar sayılmakla bitmez.

Okeanos'la Tethys'ten, önce bütün ırmaklar meydana gelir Bunların birkaçı sayılır.

 Theogonia'da, toplamının üç bin olduğu söylenir
Okeanos'la Tethys'ten doğma üç bin dişi varlık da vardır Okeanos kızları.

Bunların ara­ sında Metis, Dione, Thetis, Eurynome, Philyra gibi tanrı ya da kahramanlarla birleşmiş ünlü kişiler bulunur.

Okeanos'la Tethys tanrılardan uzak, ken­dilerine göre bir hayat sürerler.

Olympos tanrılarından bazıları­nı saraylarında konuk ettikleri de olur

İlyada'da. Hera şöyle anlatır (İl. XIV, 200 vd,)

Gidiyorum bol besi veren toprağın bir ucuna,

tanrıların atası Okeanos'la, ana Tethys'i görmeye,

onlar almışlardı beni Rheia'nın elinden, 

saraylarında iyice beslemişler, büyütmüşlerdi.

Aiskhylos'un Prometheus tragedyasında Okeanos Zeus'a karşı ayaklanan Titan'ı Olympos tanrılarıyla barıştırmaya uğraşan bir alabulucu rolünde çıkar karşımıza. 

Koro da Okeanos kızlarından meydana gelmiştir.

Okeanos'un uzlaştırıcı tutumu Prometheus tarafından şiddetle kınanır, tanrı da çabalarından
vazgeçerek yatağına döner.