Özbekistan dünyanın en zengin el yazması eserler fonlarından birine ev sahipliği yapıyor
Özbekistan Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü El Yazması Eserler Fonu Müdürü Şerifcan İslamov: - "El Yazması Eserler Fonunda 26 bin cilt el yazması, 40 bin cilt taş baskı eser ve 5 binden fazla tarihi belge muhafaza ediliyor"
Özbekistan Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü El Yazması Eserler Fonu Müdürü Şerifcan İslamov, ülkesinin dünyanın en zengin el yazması eserler koleksiyonlarından birine ev sahipliği yaptığını belirterek, "Şarkiyat Enstitüsü El Yazması Eserler Fonunda 26 bin cilt el yazması, 40 bin cilt taş baskı eser ve 5 binden fazla tarihi belge muhafaza ediliyor." dedi.
İslamov, ülkede el yazması, taş baskı eserler ve tarihi belgelerin muhafaza edildiği 40'tan fazla kütüphane ve kitap fonunun bulunduğuna dikkati çekti.
İslamov, bulundurduğu eserlerin sayısı, niteliği ve içeriği açısından alanında dünyanın en zengin fonlarından Şarkiyat Enstitüsü El Yazması Eserler Fonunda 26 bin cilt el yazması, 40 bin cilt taş baskı eser ve 5 binden fazla tarihi belgenin muhafaza edildiğini belirterek, tarih, edebiyat, matematik, astronomi, tıp, kimya, coğrafya, fıkıh, hadis, tefsir ve diğer ilimleri içeren bu eserlerin en eskisinin 9'uncu yüzyıla ait olduğunu aktardı.
Fondaki el yazması eserlerin 9.-20. yüzyıllara, taş baskı eserlerin ise 19'uncu-20'nci yüzyıllara ait olduğu ve çoğunlukla Arapça, Farsça ve Türkçe yazıldığı bilgisini paylaşan İslamov, bazı ciltlerin birden fazla eseri birleştirdiğini, bu nedenle Fondaki 26 bin cildin 100 binden fazla eseri içerdiğini kaydetti.
Fonda 5 binden fazla tek nüsha olan tarihi belgelerin de yer aldığını dile getiren İslamov, bu belgelerin arasında çeşitli dönemlerde yaşayan han, sultan veya emirlerin ferman ve kararlarının bulunduğunu ve o dönemin tarihine ışık tuttuğunu söyledi.
Fonda muhafaza edilen el yazması eserlerin araştırılması, restorasyonu, kataloglanması ve dijital ortama dönüştürülmesi gibi çalışmaların yapıldığını aktaran İslamov, fonda bulunan tüm eserlerin tasnif edildiğini, eserlerin bir kısmının ise dijital ortama aktarıldığını anlattı.
- 9'uncu yüzyıla ait Kur'an-ı Kerim'in sayfası muhafaza ediliyor
Fondaki bazı eserlerin dünyada başka örneğinin bulunmaması, bazı eserlerin ise dünyadaki en eksiksiz nüsha olmasıyla nadir sayıldığını ifade eden İslamov, koleksiyonda yer alan İbn-i Sina'nın Tıbbın Kanunu eserinin dünyadaki en eksiksiz nüsha olması ve bu nüsha üzerinden 16'ncı yüzyılda diğer dillere tercüme edilmesi açısından değerli olduğunu söyledi.
Fonda muhafaza edilen en nadir el yazmalarından birinin 9'uncu yüzyıla ait olduğu tahmin edilen ve Langar Mushaf'ı olarak bilinen Kur'an-ı Kerim olduğunu kaydeden İslamov, Kur'an-ı Kerim'in bir sayfasının Fonda, 12 sayfasının Özbekistan Müslümanları Dini İdaresi Kütüphanesinde, birkaç sayfasının da Rusya'daki bir müzede muhafaza edildiğini dile getirdi.
AA Bahtiyar Abdülkerimov