Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Palamedes

Palamedes nedir?

 

Palamedes: Nauplios'la Klymene'nin oğlu.

Homeros destanlarında adı geçmediği halde, Troya savaşı efsanelerinde önemli bir rol oynar. 

Helene kaçırılınca akrabası Menelaos'u avutmaya çalışır, kadını barışçı yollarla geri almak için Troya'ya elçi gider. Bu çabalar sonuç vermeyip Akha ordusu hazırlık yapmaya başlayınca, Menelaos'la birlikte Odysseus'u çağırmaya giderler. Ama kurnaz yiğit savaşa gitmek niyetinde değildir, delilik taslar: Bir tarlada sabana bir öküzle bir eşek koşmuş, toprağa tuz ekmektedir. Palamedes düzeni anlar, Odysseus'un gerçekten deli olup olmadığını denemek için oğlu küçük Telemakhos'u sabanın önüne atar. Odysseus da sabanı hemen durdurmakla deli olmadığını açığa vurmuş olur. Sefere katılır, ama Palamedes'e karşı korkunç bir öfke ve kin bağlar. Bu kin sonradan Palamedes'in ölümüne sebep olacaktır.

Odysseus şöyle öç alır: Ele geçirdiği bir Troyalıya zorla bir mektup yazdırır, sözde Priamos'un yazdığı bu mektuptan Palamedes'in Troyalılara casusluk teklifinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Mektubu Akha ordugâhında bir yere atar, ayrıca da Palamedes'in bir kölesini satın alarak, efendisinin yatağı altına bir torba altın koymasını sağlar.

Her şeyi ortaya vurur, Akhalar Palamedes'i linç ederler. Palamedes'in bu haksız ölümü dillere destan olmuştur.

Öte yandan kaynaklar Palamedes'in kurnaz Odysseus'tan daha yararlı, daha değerli bir kişi olduğunu da belirtirler.

Adı avuç, el anlamına gelen palame'den türemiş olan Palamedes Yunan alfabesine birçok harfler katmış. Alfabeyi Kadmos tanıtmış Yunanistan'a ama Palamedes kuşların uçuşuna bakarak Hellenlere özgü bir harf olan Y (epsilon)'u bulmuş. Ayrıca sayıları tanıttığı, ayların süresini yıldızlara göre saptadığı, para kullanmasını, dama oyununu ve zarları keşfettiği söylenir.

Babası Nauplios Palamedes'in öcünü alır, ama o da korkunç biçimde ölür.