Panaztepe'de Erken Tunç Çağına ait yapılar ortaya çıkarıldı

İzmir'in Menemen ilçesinde yer alan ve M.Ö. 3000'den Bizans dönemine kadar yerleşim alanı olarak kullanıldığı tahmin edilen Panaztepe'de bu yıl yapılan kazı çalışmalarında kentin en eski dönemine ait olduğu değerlendirilen yapılara ulaşıldı.

Prof. Dr. Armağan Erkanal'ın öncülüğünde 1985 yılında Maltepe Mahallesinde başlatılan kazı çalışmaları, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünden Dr. Öğr. Üyesi Ümit Çayır başkanlığında devam ediyor.

Günümüzde kıyıdan yaklaşık 10 kilometre içeride kalmasına rağmen tunç çağında bir ada yerleşimi ve liman kenti olduğu düşünülen Panaztepe, yeni buluntularla tarihsel önemini artırdı.

Kazı başkanı Çayır, Doğu Akdeniz, Batı Ege hatta Kafkaslar'a uzanan bağlantılarıyla Panaztepe'nin özellikle M.Ö. 2 binli yıllarda bölge için önemli bir merkez olduğunu, batıda Miken ve doğuda Hitit medeniyetleri arasında kesişim noktasında yer aldığını belirtti.

Kazılarda dönemin kültürel yapısını anlatan verilere ulaşmayı hedeflediklerini dile getiren Çayır, bu yıl Erken Tunç Çağı'ndan klasik dönemlere uzanan yerleşim tabakaları ile karşılaştıklarını ifade etti.

Panaztepe'de Erken Tunç Çağı olarak tabir edilen döneme ait kalıntıların bilindiğini ancak bir yerleşim olduğunu gösteren mimari kalıntılara daha önce ulaşılamadığını aktaran Çayır, şöyle konuştu:

"Biz orada yaptığımız çalışmalarda aslında bir mezarlık alanı bulmayı bekliyorduk. Çünkü orada 2014 yılında kaçak kazıcılar tarafından tahrip edilmiş bir mezar açığa çıkartıldı. Yüzey araştırmaları ve jeofizik-jeoradar ölçümlerinden o bölgede bir antik dönemin varlığı öngörülüyordu. Bu doğrultuda söz konusu alanda bir yerleşim ya da mezarlık alanı olabileceği anlaşılmaktaydı. Biz de ilk olarak 2020 yılında bu alanda kazı çalışmalarımıza başladık. İlginç bir durumla karşılaştık. Orada yine geç dönemlere ait bir yerleşim alanı mevcut. Onun altında Orta veya Geç Tunç Çağı'na ait olabilecek yapı katları ve onların da altında Erken Tunç Çağına ait bir yerleşim alanıyla karşılaştık. O yüzden bu çalışmalarımız çok önemliydi. Çünkü Panaztepe'nin en erken dönemine ait yerleşim alanını bulduğumuzu söyleyebiliriz. Yani burası günümüzden yaklaşık olarak 5 bin yıl öncesine ait bir yerleşim alanı. Çalışmalarımızı hem yeni kazdığımız alanda hem de akropol ve eteklerinde devam ettirmeyi düşünüyoruz."

Kazı Başkanı Çayır, ova kesiminde Erken Tunç Çağı yerleşimini bulmalarının hem Panaztepe için hem de bölge arkeolojisi için çok önemli neticeler doğuracağına inandığını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Erken Tunç Çağı'na ait mimari kalıntılarla yerleşim alanının tespit edilmiş olması bölgenin kültür tarihine yeni bir boyut kazandırmaya adaydır. Söz konusu dönemin konutlarına ait duvar kalıntıları ve seramik buluntularla birlikte tespit edilen taştan yapılmış balık ağı ağırlıkları yerleşimin bu dönemde ve muhtemelen sonraki dönemlerde de bir liman kenti olduğunu göstermektedir. Bölgede ve Panaztepe'de yapılan coğrafik çalışmaların ön raporları da bunu desteklemektedir."

Çayır, gelecek yıllarda söz konusu dönemlere ait yerleşimlerin boyutları ve niteliğinin anlaşılmasına yönelik önemli sonuçlarla karşılaşmayı umut ettiklerini sözlerine ekledi.

AA Halil Fidan