Perge Antik Kenti

Perge antik kenti neresidir?

Perge: Güney Anadolu’da, Antalya’nın 18 km. doğusunda, Aksu bucak merkezinin 2 km. kuzeyindeki antikkent.

Perge akropolisinde yapılan çalışmalarda burada Kalkolitik Çağdan İlk Tunç Çağına dek uzanan iskân izleri saptanmıştır.

Hitit başkenti Hattuşa’da ele geçen tabletlerde adı geçen Parha olarak anılan kentin Perge olduğu düşünülmekte, böylece kentin tarihi MÖ 1200’lerden önceye kadar gitmektedir.

Kentin adının Grekçe olmayışı da bunu desteklemektedir.

Geleneksel kabule göre Troia Savaşı’ndan sonra Amphilokhos, Khalkas ve Mopsos önderliğinde bölgede amaçsızca dolaşan Yunanlar tarafından kurulmuştur.

Kent avantajlı bir konumda kurulmuştur. Bir taraftan denizden 12 km. içeride yer almakla saldırlara karşı korunaklıdır, diğer yandan yakınından geçen ve gemi seyrine elverişli olan Kestros Irmağı aracılığıyla deniz ticaretinin sunduğu ayrıcalıklardan yararlanabilmiştir.

Hellenistik Dönemde Attaleia’nın kuruluşuna değin Pamfilya kıyılarındaki tek liman kentiydi.

MÖ 546’da Perslere bağlı Ionia satraplığı sınırları içinde yer aldı. MÖ 425 yılında Ionia satraplığı vergi listesinde üye olarak adı geçer.

İskender kente geldiğinde Pergeliler onu iyi karşılamış, emrine rehberler vermiştir. İskender’in ölümünden sonra MÖ 301’e dek Antigonos I Monophtalmos’un, MÖ 256’ya dek Demetrios I Poliorketes’in, MÖ 197-188 arasında Antiokhos III’un, MÖ 188-133 arasında Pergamon Krallığının ve sonrasında Roma İmparatorluğunun egemenliğinde kalmıştır.

MS 120 yılı dolaylarında başlayan büyük imar faaliyetinde Planica Magna isimli kadın yöneticinin rolü büyüktür.

Marcus Aurelius döneminde en parlak dönemini yaşayan kent dinsel açıdan, yerli bir Anadolu tanrıçasıyla

Yunan Artemis’inin karışımından ortaya çıkmış olan Artemis Pergaia (Perge Artemis’i) kültüyle tanınıyordu.

Aziz Paulus ile Barnabas Hıristiyanlığı yaymak üzere Anadolu’daki ilk gezilerine buradan başladılar. Günümüzde kalıntıları görülen yapıların çoğu Roma Döneminden kalmadır.

Matematikçi Apollonios ve MS 2. yüzyılda yaşamış filozof Varus kentin tanınmış yurttaşlarıdır.

MS 7. yüzyılda Arap akınlarının başlamasından sonra kent önemsizleşmiştir.

Kentte ilk kazı 1946’da Arif Müfit Mansel başkanlığında yapılmıştır.