Phaselis’teki inşaat için Bakanlık, müze ve şirkete suç duyurusu yapıldı
Phaselis Antik Kenti'nin yer aldığı arkeolojik sit alanında yasaya aykırı şekilde yapılaşmaya göz yumulduğu gerekçesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı, Antalya Müze Müdürlüğü yetkilileri ve yüklenici firma sorumluları hakkında suç duyurusunda bulunuldu…
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Antalya’daki Phaselis antik kentinin koruma alanı sınırları içerisinde başlatılan iki ayrı halk plajı, çevre düzenlemesi ve günübirlik yapılardan oluşan projenin inşaat çalışmaları hakkında suç duyurusunda bulunuldu. Bölgede yaşayan vatandaşların Kemer Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı suç duyurusu dilekçesinde, yapılan işlemin kültür ve tabiat varlıklarını korumayı amaçlayan 2863 sayılı kanuna göre suç olduğu öne sürülerek, sorumluların cezalandırılması talep edildi. Suç duyurusunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü ve Antalya Müze Müdürlüğü yetkilileri ile Sa – Fa Restorasyon San. İnş. Tic. Ltd.Şti. Sorumluları hakkında soruşturma başlatılarak yasal yaptırım uygulanması isteniyor.
PHASELİS’TEKİ ALACASU KOYU BETONA BOĞULDU
Antalya’nın Kemer ilçesine bağlı Tekirova Mahallesi sınırlarında bulunan Phaselis antik kentinin koruma alanında Kültür ve Turizm bakanlığı tarafından başlatılan halk plajı ve günübirlik tesislere ilişkin proje hakkında suç duyurusunda bulunuldu. Phaselis antik kenti sınırları içerisinde yer alan ve 1. derece arkeolojik SİT alanı olarak koruma altında bulunan iki ayrı koy Bakanlığın projesi ile yapılaşmaya açıldı. İlk etapta Alacasu Koyu’nda başlatılan inşaat çalışmaları sırasında kepçe ile derin kazı yapılarak alana beton dökülmesi kamuoyunda büyük tepkilere yol açmıştı.
BAKANLIK, MÜZE VE FİRMA YETKİLİLERİ HAKKINDA SUÇ DUYURUSU
SİT alanları ile ilgili kullanım koşullarını belirleyen 658 sayılı ilke kararına aykırı şekilde çalışma yapıldığını öne süren vatandaşlar inşaatla ilgili suç duyurusunda bulundu. Kemer Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılan suç duyurusunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü ve Antalya Müze Müdürlüğü yetkilileri ile Sa – Fa Restorasyon San. İnş. Tic. Ltd.Şti. Sorumluları hakkında soruşturma başlatılarak yasal yaptırım uygulanması isteniyor.
TAHRİBATIN GÖRÜNTÜLERİ DE SAVCILIĞA SUNULDU
Bölgede yaşayan 5 yurttaşın Savcılığa yaptığı suç duyurusunda, 20 Şubat tarihinden itibaren alanda suç işlendiği öne sürülerek sorumluların cezalandırılması istenerek şöyle denildi: “Phaselis antik kentimiz ve çevresindeki koylar yoğun kültür varlığı – antik yapılar içermesi nedeniyle 1. Derece Arkeolojik SİT olarak tescillenmiş ve koruma altına alınmıştır. Antik Kentin 1. Derece koruma alanı içinde kalan Bostanlık ve Alacasu (Cennet) Koylarında 20 Şubat 2023 tarihinden beri iş makineleri ile, 1. Derece Arkeolojik SİT içerisinde yol açma faaliyetleri yapıldığına şahitlik etmiş bulunuyoruz. Bu koylar aynı zamanda Beydağları Sahil Milli Parkı sınırları içinde yer alır ve bu yönden de koruma altındadırlar. Söz konusu koylarda 21 Şubat 2023 tarihinden başlamak üzere kazı çalışmaları yapıldığını ve açılan bu çukurlara beton döküldüğünü yerinde gördük ve fotoğrafladık. Söz konusu yol açma işlemleri esnasında bazı ağaçların kökünden söküldüğünü, çok sayıda bitkinin ezildiğini ve söküldüğünü müşahede etmiş bulunuyoruz. Oysa bu sit alanı içerisinde, “nokta endemiği” dediğimiz, yani dünyada sadece burada yetişen bitkiler vardır. Bunların başında türü yok olma tehlikesi taşıyan Lathyrus-phaselitanus adlı endemik bitki gelmektedir. Yol çalışması esnasında bitkiler zarar görmüştür.
YÜRÜRLÜKTEKİ İLGİLİ KANUNA GÖRE YAPILANLAR SUÇ DENİLDİ
Bu çalışma esnasında toprak üstünde bulunan ve toprak altında bulunması muhtemel olan tarihi kültür varlıkları bilinçli olarak tehlikeye atılmıştır. Ayrıca çam ağaçlarına zarar vermek de 6831 sayılı orman kanununa göre ceza gerektiren bir suçtur (yıkılmış ağaç için bakınız Ekler). Yol açma çalışması yapılan orman alanı aynı zamanda 1. Derece Arkeolojik SİT alanıdır ve 9 yıl önce yapılan keşif kazılarında bu yol güzergâhında antik mezarlar keşfedilmiş, bilimsel kazı yapılmasını beklemektedir. Yapılan işlem 2863 sayılı kanunun 65. Maddesine göre suçtur. Bu yol açma çalışması esnasında herhangi bir kültür varlığına zarar verilip verilmediği de meçhuldür.
HENÜZ BİLİMSEL KAZI YAPILMAMIŞ ALAN İŞ MAKİNELERİYLE KAZILDI
20 Şubat’ta yol açıldıktan sonra, ertesi gün Alacasu (Cennet) koyuna iş makineleri ile girilmiş ve kazılar yapılmıştır. Hızla ilerleyen kazılarla birlikte, yüzlerce metrekarelik bu çukurlara beton dökme işlemi yapılmıştır. Tekrar altını çizmek isteriz ki, bu alan henüz bilimsel kazı çalışmaları yapılmamış 1. Derece Arkeolojik SİT alanıdır. Bu alanda inşaat çalışması yapmak yine 2863 sayılı kanunun 65. maddesine göre suçtur. Bu alanda inşaat çalışması ve beton dökme işlemi projesi yapmak da suçtur. Dolayısıyla bu projeyi yapan kurum suç işlemiştir. Bu projeye imza koyan memurlar suç işlemiştir. Böylesi projeye yapım izni vermek de suçtur. Bu izni veren kurum ve izinde imzası bulunan memurlar da suç işlemişlerdir. 21 Şubat 2023 – 2 Mart 2023 tarihleri arasında büyük bir hızla devam etmiş olan kazı ve beton dökme eylemlerine katılan yukarıda saydığımız tüm kurum , şirket ve şahıslar suç işlemişlerdir.
DENETİMSİZ KAZI TUTANAKLA BELGELENDİ
Ek olarak, 27 Şubat 2023 günü, Alacasu (Cennet) Koyunda gözlem yapmak için giden arkadaşlarımız, ancak arkeologların büyük bir dikkat ve titizlikle kazabileceği SİT alanında, şirket elemanlarının, başında görevli bir arkeolog olmaksızın kazı yaptıklarını tespit etmişlerdir. Arkadaşlarımız 156’yı arayarak Jandarma çağırmış, gelen ekipler tutanak doldurarak, zaten hukuksuz olan izindeki kurallara bile uymayarak, başıboş bir şekilde kazı yapıldığını belgelemişlerdir. Jandarma personeli tarafından bizlere verilmeyen tutanak, sayın makamınız tarafından elde edilebilecektir. Bu tutanakla, kazıyı yapan şirketin müze görevlisi olmadan arkeolojik alanda kazı yaptığı kanıtlanmıştır. 27 Şubat 2023 tarihinde yapılan çalışma esnasında herhangi bir tarihi esere rastlanıp rastlanmadığı, rastlandıysa bu eserin akıbetinin ne olduğu meçhuldür, kazıyı yapan şirket ve buna yol açan kurumlar töhmet altındadır.”
‘SORUMLULAR CEZALANDIRILSIN’
Antalya’nın en önemli kültür varlıklarından olan Phaselis’in sit alanı içerisinde, bizzat bu alanı koruması gereken kurumlar tarafından iş makineleriyle kazı ve beton dökme işlemlerini içeren projeler geliştirildiği vurgulanan suç duyurusunda, “yine koruması gereken kurul tarafından bu projeye izin verilmiş, incelenmeye muhtaç bir ihale aracılığıyla, işi üstlenen şirket tarafından başında kontrolör arkeolog olmadan iş makinesiyle kazı ve beton dökme işlemleri gerçekleştirilmiş ve arkeolojik kalıntılara zarar verilmiş olmakla 2863 sayılı kanunun 65. Maddesi gereği ve Orman Kanunu 14 ve 91. Maddeleri gereği söz konusu eylemleri yapan, proje oluşturan ve izin veren bütün kurum ve kişiler hakkında ceza kanunumuzdaki ilgili maddeler uyarınca haklarında soruşturma açılarak haklarında ceza yargılaması yapılmasını arz ve talep ederiz” ifadelerine yer verildi.