Pontifex

Pontifex nedir?

1. Pontifex: Roma’daki dört büyük rahip okulundan biri.

Her okulun başrahibine de pontifex maximus denmekteydi ve Roma’daki en seçkin ve en önemli rahip konumundaydılar.

2. Pontifex: Roma'da rahipler kurulu (collegium) üyesi.

Bu kurul özellikle ius divinumun (Roma hukukunun, toplumun devletçe tanınan tanrılarla ilişkilerini düzenleyen bölümü) yönetimi ile gens ve aile ibadetinin gözetiminden sorumlu en yüksek din kuruluydu.

Terimin sözcük anlamının Tiber üstündeki kutsal köprüyle (Pons Sublicius) özel bir ilişkiyi belirttiği kesin değildir.

Monarşi döneminde bir olasılıkla üç kişiden oluşan kurul her türlü dinsel konuda rexe danışmanlık ediyordu.

Cumhuriyet döneminde ise, dinsel yasaların uygulanmasında kralın yetkilerini alan pontifex maximusun (başrahip) başkanlığında güçlerini arttırdılar.

Cumhuriyet döneminde pontifex sayısı sürekli artarak Julius Caesar zamanında on altıya yükseldi. Collegiuma ayrıca rex sacrorum ile flamenler (belirli bir tanrıya hizmetle görevli rahipler), üç yardımcı pontifex maximusun seçtiği Vesta rahibeleri katılıyordu. Kurulda boşalan yerlere önceleri üye oylarıyla atama yapılıyordu, ama 2. Pön Savaşı sonrasında bir halk oylaması yapılmaya başladı.

Cumhuriyetin son dönemlerinde tüm üyeler için bu seçim yöntemi geçerli oldu. Ama seçilen üyeler ömür boyu görevde kalıyorlardı. Collegiumun geniş yetkileri pontifex maximusta odaklanmıştı; öbür üyeler onun consiliumunu (danışma kurulu) oluşturuyordu. Pontifex maximusxun görevlerinin bir bölümü kurban törenleriyle ya da dinsel ayinlerle ilgiliydi, ama gerçek iktidarı ius divinumun yönetiminden kaynaklanıyordu. Bu alandaki başlıca görevleri şunlardı:

1) Yıldırım düşmesi, salgın hastalık gibi durumlarda kefaret törenlerinin düzenlenmesi,

2) Devlet tarafından yüksek görevliler aracılığıyla tanrılara adanan her türlü tapınak, kutsal eşya ve yapıların kutsanması,

3) Takvimin gerek gök bilim gerek kamu yaşamı açısından ayrıntılarıyla hazırlanması,

4) Gömme törenleriyle ve mezarlıklarla ilgili yasaların uygulanması ve ölmüş atalara tapınmanın düzenlenmesi,

5) Confarrenito'ların (Jüpiter'e ekmek sunarak gerçekleşen evlilik) ve bu çerçevede soyluların bütün yasal evliliklerinin gözetimi,

6) Evlat edinme ve vasiyet yoluyla miras bırakmaya ilişkin yasaların uygulanması. Ayrıca devlet arşivlerinin ve yüksek devlet görevlilerinin listesi ile kendi kararlarının (commentarii) ve önemli olaylarm kayıtlarının (annales) tutulması da pontifexlerin görevleri arasındaydı.

Böyle geniş yetkileri olan ve ömür boyu görevli üyelerden oluşan bir ruhbanlık organı devlet içinde büyük bir güç oluşturuyordu.

Pontifex mcucimus bir tür yüksek devlet görevlisi konumundaydı.

Julius Caesar yaşamının son yirmi yılında bu makamı elinde tuttu.

MÖ 12'de Lepidus'un ölümünden sonra Augustus bu görevi üstlendi ve bundan sonra porıtifex maximus makamı imparatorluk makamının ayrılmaz parçası oldu