Ptolemais

Ptolemais neresidir?

Antik çağda Ptolemais ismiyle kurulmuş bilinen 4 antik kent bulunmaktadır. 

1. Ptolemais:   Tulmeyse.

Libya’nın kuzeydoğusunda, Kyrene’nin ba­tısında sahilde kurulmuş antik kent.

MÖ 7. yüzyılda kuruldu ve Barka’nın limanı olarak işlev gördü. Ptolemaios III Euergetes döneminde Ptolemais adıyla yeniden kurul­du. MÖ 96’da Roma kontrolüne girdi, Diocletianus döneminde Libya Pentapolis’inin (beş kentin kurduğu birlik) başkenti oldu. Fakat bir süre sonra güçsüzleşince başkentliği Apollonia’ya kaptırdı. Savunmaya son derece el­verişli bir konumu olan kentin ekonomisi iç kesimlerle ticarete dayanıyordu. Bölgenin diğer kentleriyle birlikte MS 7. yüzyılda Arapların eline geçti.

2. Ptolemais İsrail’in kuzeyinde, Galilee’nin batısındaki sahilde kurulmuş antik kent.

Eski adı Akko olan kenti Ptolemaios II Philadelphos yeniden kurduğunda adını Pto­lemais olarak değiştirdi. Isaios ve Demosthenes’e göre daha MÖ 4. yüz­yılda kentte bir Atina ticaret kolonisi kurulmuştu. MÖ 219’da Seleukosların eline geçen kent kralların gözde mekanlarından biri oldu. Çok uygun doğal bir limana sahip olan kent aynı zamanda Suriye’den Filistin ve Mısır içlerine yapılan askeri seferlerde ordular için çok elverişli bir konumdaydı. Bu neden­le MÖ 374’te Mısır’ı ele geçiren Pers ordusu ve MÖ 219’da kenti alan Anti­okhos III tarafından üs olarak kullanıldı. MÖ 1. yüzyılın başlarında Armenia kralı Tigranes II tarafından ele geçirildi. Aziz Paulus’un gezileri sırasında uğradığı kent, imparator Claudius döneminde koloni statüsüne yükseltildi. MS 66’da kentte yaşayan Yahudilerin büyük kısmı Hellenler tarafından katle­dildi. Ptolemais dokuma boyamacılığında kullanılan dikenli salyangozun kay­nağı olarak da ünlüydü. MS 638’de Arapların eline geçti, Haçlı Seferleri sıra­sında tamamen yıkıldı, 18. yüzyıl sonunda yeniden inşa edildi.

3. Ptolemais Hermiou: El-Manşah.

Mısır’ın orta kesiminde, Thebai’nin kuzeybatısında kurulmuş antik kent.

Ptolemaios I Soter tarafından kurulmuştur. Strabon kentin en az Memfis kadar büyük ve Thebai bölgesindeki en büyük kent ol­duğunu Yunan kentlerine benzer bir yapıda olduğunu yazar. Yunan usulünda tapınakları olan kentte Zeus ve Dionysios kültleri yaygın­dı. Yunan kültür özelliklerini Roma döneminde de koruyan kent ünlü coğraf­yacı ve astronom Claudius Ptolemaios’un doğum yeridir.

4. Ptolemais Theron: Sudan’ın kuzeydoğusunda, Kızıldeniz kıyısında kurulmuş antik kent.

MÖ 270-264 arasında bir tarihte Ptolemaios II Philadelphos tarafından avcılık, özellikle de fil avcılığı için kurulmuştur. Yakalanan filler savaşta kullanım için eğitiliyorlardı. Bir savaşta filleri ilk kullanan kişi Ptolemaios II’tur. Raphia Çarpışması’nda Ptolemaios IV Philopator bu fillerin de yardımıyla Antiok­hos III’ü yenilgiye uğratmıştır.