Roma zırhı ‘Lorica Squamata, restorasyonun ardından Gümüşhane’ye döndü.
Gümüşhane Satala Antik Kenti'ndeki arkeoloji kazılarında bulunan, dünyada bilinen tek ‘Lorica Squamata’ modeli olan tarihi zırh, 3 yıl süren restorasyon sürecinin ardından Gümüşhane’ye döndü. Zırh, Gümüşhane Kent Müzesi'nde sergilenecek.
2021 yılında Erzurum Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvar Müdürlüğü'ne toprağı ile birlikte korunmuş halde götürülen zırh, Erzurum Atatürk Üniversitesi'nde röntgen ve tomografi ile incelendi.
Röntgen sonuçlarında neredeyse tamamının sağlam olduğu anlaşılan zırhın kenarlarından alınan 3 levhalık bloğun mikro CT görüntülemesi sayesinde tam ölçüleri ve kısmen metalurjik özelliği tespit edildi.
Erzurum Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı'nın 3 yıl süren çalışma sonucunda, zırhın tüm levhaları yerinde kodlanarak konservasyon ve restorasyon işlemleri tamamlandı. Ardından zırh, manken üzerinde yeniden dikilerek orijinal formuna getirildi ve serglenmek üzere Gümüşhane Kent Müzesi'nde dönderldi.
Vali Aydın Baruş, Gümüşhane Kent Müzesi önünde düzenlenen törende, zırhın içerisinde bulunduğu mühürlü kutuyu yetkililerden teslim aldı.
Kazı Başkanı, Karadeniz Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Elif Yavuz Çakmur, zırhla ilgili heyete bilgi aktardı.
"Satala Antik Kenti" adlı belgeselin de gösterildiği programa, Gümüşhane Belediye Başkanı Vedat Soner Başer, İl Jandarma Komutanı Serhat Demiral, İl Emniyet Müdürü İsmail Karasakal, Kelkit Kaymakamı Kadir Algın, İl Genel Meclisi Başkanı Eşref Balki, Kelkit Belediye Başkanı Ünal Yılmaz, İl Kültür ve Turizm Müdürü Nihal Sürmeli, siyasi parti ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı.
Mührü açarak zırhı sergilenmek üzere müze yetkililerine teslim eden Baruş, Gümüşhane'nin medeniyetlerin yaşadığı önemli topraklara sahip olduğunu söyledi.
Baruş, Gümüşhane'nin tarihi önemine işaret ederek, "Bu tarihsel miras içerisinde önemli kaynaklardan birisi de Satala Antik Kenti'dir." dedi.
Satala Antik Kenti'nin stratejik konumuna dikkati çeken Baruş, "Doğu Anadolu Bölgesi'nden Karadeniz'e ulaşımı sağlayan yol üzerindeki Satala Antik Kenti, Roma İmparatorluğu döneminde Pers ordularının Anadolu'ya yaptığı akınlarda kullandığı güzergah üzerinde bulunması nedeniyle askeri üst olarak kullanılmıştır." diye konuştu.
Vali Baruş, Satala'dan çıkartılan eserlerden biri olan zırhın restorasyon ve koruma çalışmalarının yapılabilmesi amacıyla Erzurum Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvar Müdürlüğü'ne teslim edildiğini anımsatarak, şunları kaydetti:
"Restorasyon çalışmalarının sonucunda eserin parçaları birleştirilmiştir. Geç Roma Dönemi'ne ait bu eser günümüzden yaklaşık olarak 1500 yıl öncesine aittir. Fiziki olarak 2018 yılında başlanılan kazı çalışmalarından henüz 2 yıl geçmişken bu kadar özellikli bir eserin bulunmuş olması Satala Antik Kenti'nde gelecek yıllarda yapılacak kazıların ne kadar önemli olduğunu ve Gümüşhane'ye kazandıracak tarihi değerlerin ne kadar büyük olduğunu göstermesi bakımından da son derece önemli bir husustur."
Baruş, Satala Antik Kenti'ndeki kazıların, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığınca "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında devam edeceğini aktardı.
Gümüşhane Milletvekili Celalettin Köse de Satala Antik Kenti'ni 10 gün önce 30 ülkeden 69 akademisyenin ziyaret ettiğini belirterek, "Salata'da yapılan program heyecanımızı, motivasyonumuzu artırdı. Satala'ya ilk gittiğimde, 'Burada turistlerin gezeceği günleri hayal ediyorum" demiştim. O hayalimiz gerçek oldu. Bu heyecanla, bu motivasyonla bugün burada önemli bir işe imza attık. Dünyada tek olduğu bilinen, başka örneği olmadığı söylenilen Roma'nın askerlerine ait zırh inşallah burada sergilenmeye hazır hale getirilecek." ifadelerini kullandı.
Gümüşhane'ye ait eserleri kente geri getirmek için çalışmalar yaptıklarını da vurgulayan Köse, "Gerek ülkemizde, gerekse dünyanın dört bir tarafında Gümüşhane'mize ait tarihi kimliğe haiz eserler var. Bir kısmı Satala'dan, bir kısmı başka yerlerden çıkmış. Değişik yerlerde sergilenen eserler var. Biz bunların da Gümüşhane Müzesi'ne getirilmesi için gayret göstereceğiz." dedi.
Konuşmaların ardından katılımcılar, zırhın da sergilenmeye başlandığı müzeyi gezdi.
Sinan Uçar - AA