Sebastapolis'da kamulaştırma ve kaçak kazı sorunu
İki bin yıl önce bölgesindeki en büyük 5 şehirden biri olan Sebastapolis antik kentinde kamulaştırma sorunu nedeniyle kazı çalışmaları güçlükle ilerliyor.
TOKAT: Uzun yıllar, üzerinde yerleşim olması nedeniyle kaçak kazılara da maruz kalan antik kentte kurtarma kazılarına Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOÜ) ile Tokat Müze Müdürlüğü iş birliğinde devam ediliyor.
GOÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi ve Sebastapolis Antik Kenti Kazısı Bilimsel Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Şengül Dilek Ful, kazının bu sene de antik kentin hamam bölgesinde devam edeceğini söyledi.
Hamamın M.S. 2. yüzyıl Roma dönemine ait olduğunu ifade eden Ful, "Hamam özellikle mimari yapısı ile dikkat çekiyor. Bunun yanında küçük seramik buluntularımız da var. Aynı zamanda Bizans dönemine ait sikkeler bulunuyor. Bizans döneminde de buranın başka bir işlev için kullanıldığını düşünüyoruz." diye konuştu.
En büyük şansızlığı üzerinde ilçe kurulması
Antik kentte 5 yıldır kazı çalışması yapıldığına dikkat çeken Ful, şöyle konuştu: "Şu anda sadece mimari çalışıyoruz. Hem günümüzde hem de o dönemde tahrip olmuş bir alandayız. 5 yıl yaptığımız kazılarda çok önemli verilere maalesef ulaşamadık. Antik kentte Bizans kilisesi var. Şu anda kazı çalışması yapamıyoruz. O bölgede en önemli sorun kamulaştırma. Orada geçen sene olduğu gibi bu sene de kazı çalışması yapamayacağız. Hamam bölgesinde çalışıyoruz. Kilisenin bulunduğu alana yakın evler kamulaştırmaya hazır. Orada kamulaştırma sorunu bittiği anda kazılar devam edecek. Kilisenin mimari planı yarım kaldı."
Antik kentin en büyük şansızlığının üzerine ilçe kurulması olduğunu vurgulayan Ful, "Sebastapolis Antik Kenti, ilçe merkezi burada kurulmamış olsaydı bugün çok farklı konumda olabilirdi. Antik kent için diğer bir sorun ise kaçak kazılar. Burada antik kent üzerinde evleri olan vatandaşlar da zamanında bahçelerinde kazılar yapmış. Defineciler de kaçak kazılar yapmışlar. Antik kentin ortaya çıkarılan bölümü telle çevrildikten sonra burada kaçak kazılar durmuş." dedi.
Prens Charles iki kere ziyaret etti
Antik kente Galler Prensi Charles'in iki kere geldiğine işaret eden Ful, bu ziyaretin nedenini ise bilmediklerini aktardı.
Antik kentin gün yüzüne çıkarılmasını çok uzun yıllar alabileceğini vurgulayan Ful, Sebastapolis Antik Kenti'nin ortaya çıkarılması halinde önemli bir turizm potansiyeli barındırdığını sözlerine ekledi.
Sebastapolis Antik Kenti
Tokat kent merkezine 69 kilometre uzaklıktaki Sulusaray'da bulunan ve kuruluş tarihi kesin olarak bilinmeyen antik kentin bazı kaynaklarda M.Ö. 1. yüzyılda kurulduğu ifade ediliyor.
Roma İmparatoru Trajan zamanında M.S. 98-117 yıllarında Pontus Galatius ve Polemoniacus eyaletlerinden ayrılarak Kapadokya eyaletine dahil edilen antik kentin, o dönem geçiş yolları üzerinde bulunması ve günümüzde de kullanılan termal kaynaklar sayesinde 2 bin yıl kadar önce Karadeniz'in en büyük 5 şehrinden biri olduğu belirtiliyor.
Döneminde çok az şehrin sahip olduğu, zenginliğin bir göstergesi olarak para basma yetkisi bulunan Sebastapolis'in, büyük savaşlar, yıkımlar, afetler ve geçiş yollarının değişmesi sonucu eski önemini kaybettiği, zamanla da unutulduğu kaydediliyor.
Sebastapolis Antik Kenti'nde Tokat Müze Müdürlüğünce 1986'da sondaj kazılarıyla başlayan çalışmalar, daha sonraki yıllarda kurtarma kazısı şeklinde 1991'e kadar devam etti.
AA Ekber Türkoğlu