Seleukos

Seleukos kimdir?

1. Seleukos I Nikator: MÖ 358?-354/280.  Seleukos krallığını kuran Makedon­yalı komutan.

MÖ 312-280 arasında hüküm sürmüştür. Büyük İskender’in generallerinden biriydi. Hindistan seferi sırasında sivrilmiş, İskender’in ölü­münün ardından çıkan iç karışıklıklarda Babil satraplığını üstlenmiştir. Arrianus onun için şöyle yazar: "Seleukos gerçekte İskender’in arkasından ge­lenler arasında en büyük kraldı. Tümü içinde krallara en yaraşır karakteri o taşıyordu.” Yaklaşık MÖ 305’te Seleukeia kentini kurarak baş­kenti yaptı. Doğuda sınırlarını güvence altına aldıktan sonra yönünü batıya çevirdi ve Antigonos I Monophtalmos’a karşı kurulan ittifaka katıldı. Ipsos Savaşı’nda Antigonos’un saf dışı edilmesinde sonra kuzey Suriye’yi ele geçir­di ve Antiokheia’yı kurdu. Kurupedion Savaşı’ndaki zaferinden (MÖ 281) sonra ise Anadolu ve Trakya’yı topraklanna kattı ve Mısır ve Hindistan ha­riç tutulursa, Büyük İskender’in kurduğu imparatorluğa hemen hemen eşit büyüklükte bir imparatorluğa sahip oldu. Sağladığı başarıyı tam olarak kutlayamadan, hem doğduğu yerleri görmek hem de Trakya’daki egemenliğini sağlamlaştırmak üzere gittiği Lysimakheia’da bir kurban töreni sırasında Ptolemaios Keraunos tarafından öldürülmüştür. Pers soylusu olan ilk eşi Apama ile MÖ 324’te Susa’da İskender’in düzenlediği toplu törende evlen­mişti (bu evlilikten doğan oğlu Antiokhos I Soter, Seleukos I’un halefi ol­muştur). İkinci eşi ise Demetrios I Poliorketes’in kızı Stratonike idi.

Seleukos krallannın çevrelerindeki Yunan olmayan halklar ile ittifak evlilik­leri yapma siyasetini Seleukos I Nikator başlatmıştır. Yönetim işleriyle yakın­dan ilgilenmiş, kendi adına, Pers kökenli karısı Apama adına (Apameia) ve babası Antiokhos adına kentler (en önemlisi Antiokheia) kurmuştur. Siyasi başarılarının yanı sıra yönetimi altındaki değişik milletlerin gelenekle­rine saygı gösterdi ve himaye etti. Keşif gezilerini desteklemiş, Patrokles’in Hazar Denizi’ni, Megasthenes’in de Ganj Irmağı’nı keşfetmesini sağlamıştır.

2. Seleukos II Kallinikos: MÖ 265-225. Seleukos krallığının dördüncü hükümdarı.

MÖ 246-225 arasında hüküm sürmüştür.  Antiokhos II Theos’un bü­yük oğlu ve halefidir. Kızı Laodikeia’yı Pontos kralı ile evlendirerek ittifak kurdu, çeyiz olarak da Frigya bölgesini verdi. Bir yandan Baktria ve Parthia bölgelerindeki isyanları bastırmaya çalışırken diğer yandan tahtta hak id­dia eden üvey kardeşi Antiokhos Hieraks ile mücadele etti. Ptolemaios Kral­lığından yardım alan kardeşi III. Suriye Savaşı’nın çıkmasına neden oldu. Bu savaşta Seleukos ordusu Ptolemaios ordusuna yenildi ve Anadolu’daki topraklarının büyük kısmını kaybeti. MÖ 235’te Kardeşler Savaşı’nda Seleukos II bu kez kardeşi Antiokhos Hieraks’a yenildi ve Anadolu’daki tüm toprak­larını kaybetti. Attan düşerek öldüğü söylenir. Çağdaşı diğer krallar gibi o da büyük bir depremden zarar gören Rodos’a maddi yardım sağladı. Kendi ül­kesinde bayındırlık işlerine önem verdi, birkaç yeni kent kurdu.

3. Seleukos III Keranos: MÖ 243-223. MÖ 225-223 arasında Seleukos kra­lı.

Seleukos II Kallinikos’un en büyük oğludur. Anadolu’yu Pergamon Krallığından geri almak için sefer düzenledi fakat ordu içindeki bir komplo so­nucu öldürüldü. Geride mirasçı bırakmadığı için kendinden küçük erkek kar­deşi Antiokhos III askerler tarafından kral ilan edilmiştir.

4. Seleukos IV Philopator: MÖ 218-175. MÖ 187-175 arasında hüküm sü­ren Seleukos kralı.

Antiokhos III’un oğlu ve halefidir. Babasının krallığı sıra­sında önemli komutanlıklarda bulunmuş, Magnesia Savaşı’ndan sonra ortak kral ilan edilmiştir. Bu savaş sonrasında imzalanan antlaşma gereğince Ro­ma’ya tazminat ödüyordu. Ayrıca oğlu Demetios Roma’da tutsak idi. Bu şart­larda Roma’ya sadık kalmak zorunda kaldı. Buna karşın Pergamon Krallığına karşı Pontos kralı Pharnakes I’den yardım aldı. Yöneticilerinden Heliodoros tarafından bilinmeyen bir sebeple öldürülmüştür.