Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Skamandros

Skamandros nedir?

 

Skamandros: Troya ovasında akan ırmak (bugün Küçük Menderes).

Skamandros'un bir adı da Ksanthos, yani kızıl sudur, çünkü içinde yıkanan koyunların tüylerini kızıllaştırırmış. Bir anlatıma göre, Aphrodite güzellik yarışmasında Paris'in önüne çıkmadan önce saçlarına kızıl bir renk vermek için başını Ksanthos'a daldırmış.

Skamandros adının kaynağı dar şöyle açıklanır: Troas bölgesine geldiğinde Herakles susamış ve Zeus'tan su istemiş, tanrı da ufak bir pınar fışkırtmış topraktan, yiğit daha da kazınca (Yunanca skapto kazmak demek) büyük bir su kaynağı bulmuş ve buna Skamandros adını vermiş.

İlyada'da sık sık sözü geçen Skamandros Zeus'un oğlu büyük bir tanrı olarak tanımlanır. Akhilleus arkadaşı Patroklos'un öldürüldüğüne içerleyip Troyalıları bir bir kılıçtan geçirip ölülerini ırmağın içine atınca, yiğitle ırmak tanrı arasında yaman bir çatışma olur:

Irmağın taşan suları altında kalmıştı ova,

sürüyle ölü yüzüyordu suyun üstünde,

güzel silahları yüzüyordu ölü delikanlıların.

Irmak köpürür ve Simoeis'i yardıma çağırır.

Karşı duralım bu adamın gücüne,

canım kardeşim, ikimiz, birden,

yok edecek neredeyse kral Priamos'un ilini

Troyalılar dayanamayacak bu savaşa.

çabuk yetiş imdada hadi,

kaynak sularıyla doldur yatağını,

akıt bütün selleri, hadi, durma,

bir büyük kasırga kopar, ağaçlar, taşlar gürlesin çatır çatır,

durduralım şu azgın adamı.

Öyle olur, gökten inen ırmağın koca dalgası kabara kabara kovalar Akhilleus'u, ama Hera araya girer ve Hephaistos'u ateşle salar ırmakların üstüne, ortalığı ateş kaplar:

... Kabarcıklar fışkırıyordu güzel sularından,

büyük bir ateşte nasıl kaynarsa bir kazan,

erir içinde semiz bir domuzun içyağı,

altında yanan kuru odun her yandan kabartır onu,

işte Ksanthos 'un güzel suları da, ateşin altında,

yalım yalım öyle yanıyor, kaynıyordu.

Ksanthos akamaz olmuş, durmuştu,

boğuyordu onu Hephaistos 'un zorlu nefesi.

Irmaklar pes der ve ateş suyu yenmiş olur, tanrılar da savaşmaktan vazgeçerler.