Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi

Hatay'daki tarihi külliyenin ihtişamı göz kamaştırıyor

Anadolu’da yapılan ilk cami Habib-i Neccar ve dünyadaki ilk mağara kilisesi olan ST. Pierre'e ev sahipliği yapan medeniyetler şehri Hatay, 442 yıldır topraklarında bulundurduğu tarihi Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi ile de göz kamaştırıyor.

Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Sokullu Mehmet Paşa'nın emri üzerine Mimar Sinan tarafından 1574 yılında yaptırılan Payas ilçesindeki külliye, ilk olarak girişindeki taç kapı süslemeleriyle dikkatleri çekiyor.

Yaklaşık 15 bin metrekare alana sahip olan külliye, bir kervansaray, kadın ve erkekler için birer hamam, bir medrese, bir cami ve 45 dükkanı bulunan bedestenden oluşuyor.

Külliyede en önemli yapı olan kervansarayın geniş avlusu, etrafında kervanların ve yolcuların geceyi geçirdikleri kubbeli odalar çevreliyor. Avlu ve odalarını emniyetini sağlayan, 5-6 metre yüksekliğinde bir gözetleme kulesi olan kalın duvarlar ise ön plana çıkıyor.

Namık Kemal'in Magosa'ya sürgüne gitmeden önce hapsedildiği, Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde gölgesinde oturduğunu belirttiği bahçesindeki zeytin ağacının halen ayakta kaldığı külliye, yapımının üzerinden geçen 442 yıla meydan okurcasına halen tüm ihtişamıyla göz kamaştırıyor.

Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından muhtelif tarihlerde restorasyonu yapılmış olan Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, gündüz görüntüsünün yanı sıra gece aydınlatmalarıyla da ziyaretçilerini büyülüyor.

Hatay Turizm Derneği Başkanı Sabahattin Nacioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Mimar Sinan tarafından 16. yüzyılda tamamlanan külliyenin, Türkiye'nin önemli tarihi eserlerinden biri olduğunu söyledi.

Hatay'ın birçok tarihi, doğal ve kültürel mekanı içinde barındırdığının altını çizen Nacioğlu, şöyle devam etti:

"Bunların arasında Payas ilçemizde bulunun tarihi Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, bölgemizin can damarlarından biridir. Sokullu Mehmet Paşa'nın Balkanlar'dan Hicaz'a kadar uzanan hayır yapılarının bir çoğu, Osmanlı topraklarının ana güzergahları üzerinde, yolcular, tüccarlar ve hacılara hizmet veriyordu. Sokullu'nun evrensel vizyonunu yansıtan külliyeler, Macaristan'dan Mekke ve Medine'ye uzanan ana yollar boyunca diziliyordu. Mimar Sinan'ın bu yollar üzerinde Sokullu için tasarladığı en önemli menzil külliyelerinden biri Payas'taki külliyedir. İçerisinde kervansaray, hamam, medrese, cami ve bedesten gibi yapıları barındıran bu külliye, Osmanlı'nın günümüze yansıması durumundadır."

Nacioğlu, gelen ziyaretçilerin hayranlık duyduğu, tarihi yaşadığı külliyenin, geçirdiği restorasyonlarla ilk zamanki ihtişamını koruduğunun altını çizerek, "Külliyede yöresel satış yapan esnafımız da gelen turistlerimize bölgemizi ve tarihimizi tanıtmaya yardımcı oluyor. Gün ışığındaki duruşu ve gece ışıklandırmasıyla ortaya çıkan asaleti, gerçekten görülmeye değer bir yapıdır."

Nacioğlu, Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi içinde bulunan ve koruma altına alınan 4 metrekarelik gövde kalınlığıyla 13 asırlık zeytin ağacının da tarihin güzelliğine ayrı bir katkı sağladığını sözlerine ekledi.

Lale Köklü - AA