Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Stel nedir?

yekpare taştan oluşan dikilmiş anıt.

 

1. Stel antik çağda, yekpare taştan yapılmış, mezar taşı, adak, resmi yazıt ya da sınır taşı.

Arkaik dönemde kısa ve geniş olan steller adak olarak da kullanılmıştır. 

Ayrıca stellerin üzerlerinde bazı yasalar ve anlaşma maddelerinin de yazıldığı görülmektedir. 

Steller, tarihsel açıdan belge niteliğindedir. 

Üzerlerindeki yazı ve resimlerden çok önemli bilgiler elde edilmektedir. 

Dökdörtgen, ince taş levha, kesik ve silindirik sütun gibi şekilleri de olabilir. 

Mezar taşı  olarak kullanıldıklarında mezar sahibinin toplumdaki yerini ve mesleğini yansıtan kabartma ya da resimlerle bezenmişlerdir. 

2. STEL: dikilitaş

Yekpare bir taştan ibaret yapılara verilen isim. Biçim olarak dikdörtgen ince bir taş levlah., kesik bir sütun, ya da silindirik sütun olarak görülür. 

Mezopotamya sanatında steller, ya kral buyruklaranının yazılı olduğu ya da sadece kabartmalı bir anıt niteliğindedir. 

Antik Yunan - Roma mezar taşlarına da bu ad veriliyor. Bunların üzerindeki yazılar ve resimler önemli belge niteliğindedir.

3. Stel: Dikilitaş.

Dik konumda duran ve genellikle uca doğru incelen bu taşlar bir kralın buyruklarını bildirme işlevi taşıyabileceği gibi bazen de bir mezar taşı işlevinde olabilirdi.

4. Stel: Daha çok mezar taşı işlevi gören, ama adak, anı ya da sınır taşı olarak da dikilen taş levha.

Nerede ortaya çıktığı belirsizdir. Ama bezemeli ya da düz taş levhaların gerek Doğu'da, gerekse Yunanistan'da (Miken uygarlığında ve Geometrik dönemde) mezar taşı olarak yaygın biçimde kullanıldığı bilinir. Küçük boyutlu adak stellerine ise Geç Tunç çağında pek çok uygarlıkta rastlanır.

Stellerle en çok karşılaşılan yer Attika'dır. Mezar taşı olarak kullanılan bu ilk stel örnekleri, oyma kabartmalarla bezeli, dikdörtgen biçimli, yüksek dikili taşlardı. Tepelerinde içbükey silmeli bir başlık, bir de sfenks figürü bulunurdu. Kaideleri genellikle dikdörtgen biçimindeydi. Mezar stellerinde ölüler yaşamdaki gibi canlandınlırdı; erkekler savaşçı ya da sporcu olarak, kadınlar çocukları arasında, çocuklar ise hayvanları ya da oyuncakları ile birlikte gösterilirdi.

5. Stel: Genellikle yekpare taştan oluşan dikilmiş anıt.
Ayrıca Yunan ve Romalılara ait, üzerinde dinsel yazı ve/veya ölü portresi taşıyan sütun ya da taş levhalara verilen ad.