STK'lar bakımsız Diyarbakır Surları için UNESCO’dan yardım istedi

UNESCO Kültürel Miras Listesi başvuruları sırasında Alan Yönetim Başkanı ve Koordinatör olan Emekli Müze Müdürü Nevin Soyukaya, Kültür Bakanlığı’nın Tarihi Surlara el atması gerektiğini söyledi.

UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesindeki Diyarbakır Surlarının bakımsızlıktan yer yer yıkıldığını belirten sivil toplum kuruluşları, UNESCO’ya duyarlılık çağrısı yaptı.

Amerika'nın Sesi'nin (VOAnews) Mahmut Bozarslan imzalı haberine göre; geçen hafta yağan yağmurlar nedeniyle Benu u Sen Burcu duvarının yıkılması üzerine gözler bir kez daha surlara çevrildi.

Daha önce Sur çevresindeki yapılaşmalar tepkilere rağmen sürdürüldü. Sivil toplum kuruluşlarının ‘Dicle Vadisi Kırklar Dağı Rekreasyon Alanı’ projesine karşı açtığı davayı kazanmasına rağmen, proje durdurulmadı. STK’ların karşı çıktığı bir proje de, seçimlerde sıkça dile getirilen ‘Millet Bahçesi’ projesiydi.

Fiskaya bölgesinden Mardinkapı’ya kadar Sur’ların yamacında inşa edilen ‘millet bahçesi’ projesinin durdurulması için dava açmaya hazırlanan STK’lar, UNESCO’ya da çağrı yaptı.

Aralarında sendika, meslek odaları ve derneklerin bulunduğu Amed Demokrasi Platformu adına yapılan açıklamada, yanlış uygulamaların durdurulması istendi.

Platform adına açıklama yapan Mimarlar Odası Şube Başkanı Şerefhan Aydın, şu çağrıyı yaptı; ”Dünya Kültür Mirası Sur’ların hemen dibinde ağır iş makineleri ile kazı yapılarak oluşan titreşimlerle Surlara zarar veren, Hevsel bahçelerine beton dökmek suretiyle bölgenin doğasını bozan, Surlarla bütünlüğü olmayan malzemelerle çeşitli yapıları inşa ederek Surların siluetini bozan ve doğayı tahrip eden bu gibi yanlış uygulamaların durdurulmasını istiyoruz. Bu projelere uygunluk veren Çevre Şehircilik Bakanlığını ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunu da yasa ve yönetmenliklerde belirlenen çalışma esaslarına uymalarını, bilimsel, teknik, ahlaki ve vicdani bir misyonla hareket edip bu tür yanlış uygulamalara karşı bir duruş sergilemelerini beklemekteyiz. Bizler başta ilgili kurumlar olan UNESCO’yu, Çevre Şehircilik Bakanlığını, Büyük Şehir Belediyesini, Sur Belediyesini ve Dünya mirası olması itibariyle tüm topluma sesleniyoruz; Tarihsel değerlere, Doğal ve Kültürel mirasına sahip çıkan bir toplum ancak tarihe ve insanlığa hizmet etmiş olur, bundan dolayı gelin insanlığın Surlarına hep birlikte sahip çıkalım, koruyalım ve insanlığa armağan edelim.”

Nevin Soyukaya:  Kültür Bakanlığı’nın Surlara el atmalı

Peki Surlar nasıl kurtulur?

UNESCO Kültürel Miras Listesi başvuruları sırasında Alan Yönetim Başkanı ve Koordinatör olan Emekli Müze Müdürü Nevin Soyukaya, Kültür Bakanlığı’nın Surlara el atması gerektiğini söyledi.

VOA Türkçe’ye konuşan Soyukaya, Surlara acilen, bir plan çerçevesinde müdahale edilmesi gerektiğini belirtti. Soyukaya, “Öncelikle Kültür Bakanlığını göreve davet etmek gerekiyor. Zira surların etrafı hem birinci dereceden koruma bandı olması, hem de Dünya Mirası olması nedeniyle 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Koruma Yasasıs dahilindedir ve uluslararası mevzuat dahilinde korunması gereken bir yapıdır. Ama Surların çevresinde Şehircilik Bakanlığı üzerinden işleri yapılmakta. Surun çevresinde Şehircilik Bakanlığı'nın yetkisi olmamalı. Bu birinci dereceden Kültür Bakanlığı'nın işidir. Kültür Bakanlığını göreve davet etmek gerekiyor. Surların hemen dibinde Şehircilik Bakanlığı kafasına estiği gibi iş makineleri kullanarak, hiçbir tespit yapmadan, kepçelerle kazıp, beton döküp yürüme yolu yaparken, bir taraftan da vatandaş Sur içini işgal ediyor. Su tesisatı çekiyor, ıslak alanlar yaratıyor içerisinde ve kullanıyor. Arkeolojik yapılarda birinci dereceden ıslak mekanlar olmaması gerekiyor. Fakat kontrolsüzlük bakımsızlık ilgisizlik nedeniyle kim kaparsa onun elinde kalıyor Dünya Mirası. Kültür Bakanlığı'nın yereldeki ilgili kurumları ne yapar? Neredeler, görmezler mi? Dünya mirasına alım süreci içerisinde UNESCO’nun talebiyle, bir bilim kurulu oluşturuldu. Bu bilim kurulunun bir görevi Sur koruma Master planını hazırlamaktı. Surları nasıl koruyacağının planını hazırlanması gerekiyordu Kültür Bakanlığı’nın. UNESCO’nun talebiyle 2 yıl durduruldu suların restorasyonu ama plan yok ortada. 2014'ten beri plan yok ortada. Sur Master planı diye bir şey yok ortada. Bilim kurulunun adı var kendi yok. Üstelik kurulun içinde ikonos üyeleri var. İkonos ne yapar? Dünya Mirası içindeki 1. dereceden arkeolojik yapıya bolca saldırı olurken görmezler mi? İlgili yetkililerin gerçek anlamda sahiplenmesi gerekiyor ve gerekeni yapması, bu Dünya mirasına bir plan çerçevesinde müdahale edilmesi gerekiyor” dedi.

Soyukaya, STK’ların bir teknik kurul oluşturup Surların durumunu UNESCO’ya bildirmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

VOAnews.com