Stonehenge’in yapımında 'yağlanmış kızak' teorisi tekrar öne çıkıyor

Bazı arkeologlar, Durrington Walls'da bulunan çömleklerin büyüklük ve şekil olarak kovalara benzemesi nedeniyle, yemek pişirmek veya taşımak yerine, domuz yağı toplamak ve depolamak için kullanılmış olabileceğini tezinde ısrarlı. Bu da megalitik taşların yağlı kızaklarla taşındığı teorisini tekrar öne çıkarttı.

Antiquity dergisinde, 15 Temmuzda Newcastle Üniversitesi  Klasik Tarih ve Arkeoloji Okulundan Dr. Lisa-Marie Shillito imzasıyla yayınlanan  "Stonehenge'i inşa etmek mi? Neolitik Durrington Walls'ın Oluklu Ürünlerdeki Yağ Kalıntılarına Alternatif Bir Yorum" (Building Stonehenge? An alternative interpretation of lipid residues in Neolithic Grooved Ware from Durrington Walls) başlıklı makaleye göre Stonehenge’in inşaasında “yağlanmış kızak” teorisi güçleniyor.

Yeni bulgulara göre devasa Stonehenge taşlarını yerine yerleştirmek için kullanılan kızaklar domuz yağı ile yağlanmış olabilir.

Uzun süredir Stonehenge yakınlarındaki Durrington Walls’ta bulunan çanak çömlek parçaları üzerindeki yağ kalıntılarının, anıtın inşasına yardım etmek için Britanya’nın çeşitli yerlerinden gelen yüzlerce insanın beslenmesiyle bağlantılı olduğu varsayılıyor.

Ancak, arkeologlar tarafından yapılan yeni analizler, çömleklerin büyüklük ve şekil olarak kovalara benzemesi nedeniyle, yemek pişirmek veya yemek hazırlamak yerine, domuz yağı toplamak ve depolamak için kullanılmış olabileceğini öne sürüyor.

Dr. Lisa-Marie Shillito, “Çömleklerden elde ettiğimiz sıradışı korunmuş düzeydeki ve yüksek miktarlardaki lipit (yağ kalıntıları) ilgimi çekti. Sahada kazılan hayvan kemikleri, beklenildiği gibi çömleklerde pişiriliyorsa domuzların çoğunun doğranmış değil, ‘kızartılmış’ olduğunu gösterdiğinde, neden çömleklerde bu kadar yüksek miktarda domuz yağı olduğunu ilmek istedim.”

2 ton ağırlığa sahip taşlar, bir kızağa yerleştirerek, kütüklerin üzerinden kaydırılmış olabilir

Şimdi genel olarak, Stonehenge’i oluşturan dev megalitlerin insani çaba ile hareket ettiği kabul ediliyor. Son deneyler, 8 metre yüksekliğe ve 2 ton ağırlığa sahip olan taşların, bir kızağa yerleştirerek ve kütüklerin üzerinden kaydırarak 20 kişi tarafından taşınabileceğini ileri sürüyor.

Durrington Walls’daki çömlekler, organik kalıntı için en iyi çalışmalardan biriydi; 300’den fazla çömlek parçası, Britanya’daki Yivli Çömlek kullanımı ve daha yakın bir zamanda Dr. Shillito’nun üzerinde çalıştığı Feeding Stonehenge projesinin daha geniş kapsamlı çalışmalarının bir parçası olarak analiz edildi.

Çömleklerin içine sinmiş yağ kalıntılarının analizi, hangi türdeki çanak çömleklerin hangi gıdalarda kullanıldığını ortaya çıkarmak için iyi bilinen bir teknik. Dr. Shillito, ancak bu bilgilerin nasıl yorumlandığına daha fazla dikkat edilmesi gerektiğini savunuyor.

“Stonehenge inşası hakkında hala pek çok cevaplanmamış soru var. Şimdiye kadar, bu çanak çömlek parçaları tarafından emilen hayvansal yağ izlerinin, yiyeceklerin pişirilmesi ve tüketilmesi ile ilgili olduğu ve bu yöndeki ilk yorumların yönlendirildiği genel bir varsayım vardı. Ancak, başka şey de olabilirdi ve bu kalıntılar, yağlanmış kızak teorisinin kanıtlarını gösteriyor olabilir.”

“Çömlek kalıntılarının arkeolojik yorumları bazen bize büyük resmin bir kısmını anlatabilir. Daha iyi bir anlayış elde etmeyi umuyorsak, başka olasılıkları daha geniş bir bağlamda düşünmemiz ve diğer olasılıkları belirlemek için çoklu bir yaklaşım kullanmamız gerekir.”

Phys. 15 Temmuz 2019 (Çeviri: Erman Ertuğrul - Arkeofili.com)