Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Sütun Başlığı

Sütun Başlığı

 

I. Sütun Başlığı:  Kapitel.

II. Sütun başlığı: Mimarlıkta, sütun, ayak, gömme ayak gibi düşey taşıyıcıların üstündeki kiriş ya da kemerlere oturma tüzeyi oluşturan yapı öğesi.

Yatay taşıyıcılardan gelen yükü toplayarak düşey taşıyıcılara ilettiği gibi bu ikisi arasında görsel olarak da bir geçiş sağlar.

Sütun başlığının en basit iki çeşidi, bir dikmenin üstüne konan kare biçimli ahşap bir blok (abaküs) ve uzun kanatları üstteki kirişe paralel olmak üzere yerleştirilmiş dikdörtgen biçimli bloktur (yastık). Bu blokların kenarlarına çeşitli biçimler verilmesiyle, yanlara doğru genişleyen gerçek sütun başlıkları doğmuş ve bunlara çeşitli parçaların, silmelerin, bitkisel, hayvansal ve soyut bezemelerin eklenmesiyle de daha karmaşık bir görünüm ortaya çıkmıştır.

Dor düzeni başlık, echinus adı verilen oval profilli yuvarlak bir öğe üstünde yer alan kare biçimli bir abakustan oluşur. Altta, başlığı sütuna bağlayan birkaç ince, gittikçe daralan silme bulunur.

Büyük olasılıkla Batı Asya'daki volütlü başlıklardan türemiş olan Ion sütun başlığı, abakusla. echinusun arasına yerleştirilmiş yatay bağlantılı bir çift volütten oluşur.

Korent sütun başlığında ise stilize edilmiş akantus yaprağı dizileriyle çevrili, kesik bir ters koniye benzeyen bir alt bölümle bunun üstüne oturtulmuş bir abaküs vardır.

Roma mimarisinde bu başlık çeşitlerine Dor düzenindeki başlığın değişik bir biçimi olan Toskana başlığı ve İon volütleri ile Korent başlığının akantus yapraklanm bir araya getiren kompozit başlık eklenmiştir.