Tarihi eser bulan vatandaşların ne yapması gerekiyor?
Eline tarihi eser geçen, evinde veya arazisinde tarihi eser bulan vatandaşların, yasal açıdan suçlu duruma düşmemek için bilmesi gerekenleri hatırlatan Adana Arkeoloji Müze Müdürü Kazım Tosun, vatandaşların müzelere güvenmesini ve çekinmeden buldukları eserleri getirmelerini istedi.
Adana Arkeoloji Müze Müdürü Kazım Tosun, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın evinde, çevresinde veya tarlasında tarihi eser bulan ve yetkililere teslim edenlere, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında, eserin değeri kadar para ödediğini hatırlattı.
VATANDAŞLARIN ÇOĞU 2863 SAYILI KANUNU BİLMİYOR
Müze Müdürü Kazım Tosun yaptığı açıklamada, tarihi eserlerin, ülkenin en önemli kültür varlığı olduğunu belirterek, bu bilinci aşılamak için yoğun çaba gösterdiklerini söyledi. Milli servet olan tarihi eserleri herkesin korumasını isteyen Tosun, bu kapsamda vatandaşların müzelere güvenmesi ve çekinmeden buldukları eserleri getirmeleri, gördüklerini de bildirmeleri gerektiğini vurguladı. Tosun, tarihi eserleri kaçırıp suçlu olmaktansa değerinin tamamını alarak milli servete de katkıda bulunulabileceğini ifade ederek, şunları söyledi: “Kaçakçılar rant elde edecekleri için elinde tarihi eser bulunan vatandaşları, ‘müzeye gitmeyin, sizi hapse atarlar’ gibi aldatıcı söylemler ile ikna edip suça ortak ediyor. Vatandaşların çoğu 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında, tarihi eserleri bulup müzelere getirenlere eserin değerinin yüzde ıoo’ünün verildiğini, görüp kendilerine haber verenlere ise yüzde 40’ının ikramiye olarak ödendiğini ne yazık ki bilmiyor”.
ADANA ARKEOLOJİ MÜZESİNE BU YIIL 179 TARİHİ ESER GETİRİLDİ
Müzelerinde sergilenen eserlerin önemli bölümünün vatandaşlardan temin edildiğinin de altını çizen Tosun, bu yolla yılın ilk 6 ayında müzelerine genellikle sikke gibi küçük parçalar olmak üzere toplamda 179 tarihi eser getirildiğini ve bu eserler karşılığında da 3 bin 405 YTL ücret ödendiğini bildirdi.
HANGİ DEVLET KURUMLARI TARİHİ ESERLERİ, NASIL ALIYOR?
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanu-nu’nun 64. maddesine göre, kültür varlığı bulanlara veriler ikramiyeler özetle şöyle:
* Kültür ve Turizm Bakanlığı, kendi mülkü içinde eser bulanlara, eserin değerini ödeyerek satın alabiliyor. Ayrıca ikramiye verilmiyor.
* Milli Mücadele, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi ve Atatürk’e ait korunması gerekli taşınır kültür varlıkları, Kültür ve Milli Savunma bakanlıkları ile Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’nca satın alınabiliyor.
* Eser başkasının mülkü içinde bulunmuşsa, bakanlık “varlığın belirlenen bedelinin” yüzde 80’ini, bulan ile mülk sahibi arasında yarı yarıya paylaştırıyor.
* Vatandaş, devlete ait arazide kültür varlığı ortaya çıkarırsa da “eserin takdir olunacak bedelinin” yüzde 40’ını ikramiye olarak alıyor.
* Nerede olursa olsun yeni bulunup da üç gün içinde haber verilmediğinden dolayı gizlenmiş sayılan kültür varlıklarını haber verenler ile bunları yakalayan kamu görevlilerine ise 1905 sayılı Kanun’da, taşınır mallar için gösterilen oranlarda tespit edilen bedel, ikramiye olarak veriliyor.
* Eğer kültür varlıklarını bulan, haber veren veya yakalayan kişi sayısı birden fazla olursa, ikramiyeler kişiler arasında eşit paylaştırılıyor.