TBMM Genel Kurulu, DSİ Kanunu Tasarısını kabul etti

Devlet ormanlarında arkeolojik kazı ve restorasyon yapılmasına ve mecburi hallerde tesisi yapımına 29 yıla kadar izin verilmesini sağlayacak DSİ Kanunu Tasarısı TBMM Genel Kurulu'nca kabul edildi.

 Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın birinci bölümü TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

Kabul edilen maddelere göre, Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanun kapsamındaki koruma hizmetleri, hizmet alanların isteğine bağlı alınacak.

Kendi koruma önlemlerini alan kamu kuruluşları ile gerçek veya tüzel kişilere ait tarımsal işletmelerden, koruma ücreti alınmayacak, koruma sandığından tazminat ödenmeyecek.

DSİ baraj, gölet ve kanal gibi su yüzeyleri ile rezervuar alanında azami su kotu ile işletme kotu arasında kalan yerlerde güneş enerjisi sistemlerinin kurulmasına yönelik uygun talepleri bedeli karşılığında kiralayabilecek.

DSİ Genel Müdürlüğü su tahsislerini yapacak, ayrıca arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerini yürütecek.

DSİ bünyesinde "Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri", " Arazi Toplulaştırması Etüt ve Projelendirme" ,"Değerlendirme ve Destekleme" daire başkanlıkları oluşturulacak. Genel müdür yardımcısı sayısı 4'ten 5'e çıkacak.

- Mülkiyetin devrinden vazgeçenlerden bedel alınmayacak

DSİ'nin gerçekleştirdiği arazi toplulaştırması işlemleri için yapılan harcamalar ile baraj, gölet gibi depolama tesislerinin sulama amacına ilişkin yatırım bedeli ve sulama tesislerinin yatırım bedeli amortismana tabi olmayacak. Yeraltı suyu sulama kooperatiflerinden, sulama tesisinin mülkiyetinin devrinden vazgeçenlerden tesis bedeli alınmayacak.

DSİ Genel Müdürlüğü, yargı harçları dahil her türlü harçtan, tapu ve kadastro işlemlerinden kaynaklanan döner sermaye hizmet bedellerinden, damga ve gelir vergisinden muaf olacak.

- DSİ'nin görüşü alınacak

İlgili kanunların verdiği yetkiye istinaden su kaynaklarının, diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca tahsisi, kiralanması, ruhsatlandırılması gibi işlemlerde DSİ'nin görüşü alınacak. Bu durumda, DSİ tarafından ayrıca tahsis yapılmayacak.

Yatırım programında yer alan ve Maden İşleri Genel Müdürlüğüne bildirilen DSİ projeleri içerisinde kalan yerlerde maden arama veya işletme ruhsatı verilmeden önce DSİ'nin uygun görüşü alınacak.

- Arazi toplulaştırılması

Tasarıyla arazi toplulaştırılması yapılacak. Arazilerin doğal ve suni etkilerle bozulmasının, parçalanmasının önlenmesi, parçalanmış arazilerde ise doğal özellikleri, kullanım bütünlüğü, mülkiyet hakları gözetilerek birden fazla arazi parçasının birleştirilip ekonomik, ekolojik ve toplumsal yönden daha işlevsel yeni parsellerin oluşturulması ile köy ve arazi gelişim hizmetlerinin sağlanması amacıyla arazi toplulaştırması yapılacak.

Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerinin yürütülmesinde DSİ uygulayıcı kuruluş olarak yetkili olacak. DSİ dışındaki kurum ve kuruluşlar, DSİ'nin iznine tabi olarak proje idaresi sıfatıyla arazi toplulaştırabilecek ve tarla içi geliştirme yapabilecek.

Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri uygulanacak arazi üzerinde, DSİ veya proje idaresi tarafından yapılacak fiili uygulamalar, hak sahiplerinin iznine tabi olmayacak.

Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri yürütülen alanlarda tarımsal faaliyetleri kısıtlamaya DSİ veya proje idaresi yetkili olacak.

DSİ veya proje idaresi, gerekli hallerde asgari tarımsal arazi büyüklüğünün altındaki tarımsal arazileri toplulaştırabilecek veya kamulaştırabilecek.

Arazi toplulaştırması uygulamalarında, tahsisli araziler asgari tarımsal arazi büyüklüğünün altındaki araziler ile birleştirilerek asgari büyüklükte yeni tarımsal araziler oluşturulabilecek. Bu suretle oluşturulan araziler öncelikle arazi toplulaştırmasına veya kamulaştırma konusu olan arazi maliklerine, bu kişiler satın almadığı takdirde, yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğünde tarım arazisi bulunmayan yöre çiftçilerine rayiç bedeli üzerinden satılacak.

- Sulama işletmeleri

DSİ sulama kooperatiflerinin kurulmasına izin verecek, denetleyecek.

DSİ'nin, finansal ve mali yapısı sürdürülemez olan sulama tesislerini işleten kooperatifler ile yaptığı devir sözleşmeleri, DSİ'nin teklifi ve Orman ve Su İşleri Bakanının onayıyla feshedilecek.

Sulama tesislerinden izinsiz su kullananlara, işletme ve bakım ücretinin yüzde 50 fazlası tutarında idari para cezası verilecek.

Sulama tesislerini devralan idareler, bu tesislerin inşa amaçlarına uygun olarak işletme, bakım ve onarım hizmetlerini yapmakla, bu tesislerin proje alanında DSİ tarafından gerekli görülen sulama ve drenaj amaçlı ilave yapıları projelendirip inşa etmekle, tesislerin rehabilitasyonunu sağlamakla, sulama tesisinden faydalananlardan alınacak su kullanım hizmet bedelini belirlemekle görevli olacak.

Sulama tesisleri, DSİ tarafından hizmet alımı suretiyle işlettirilebilecek.

- Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı DSİ'ye devredecek

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına ait arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleriyle ilgili araç gereçler, sözleşmeler, davalar, makine ve teçhizat DSİ'ye devredilecek. DSİ, bakanlıkça işlemleri devam eden arazi toplulaştırması işleri ve tarla içi geliştirme hizmetlerine son verebilecek.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilememiş baraj ve gölet gibi depolama tesislerinin sulama amacına ilişkin yatırım bedeli ve sulama tesislerinin yatırım bedellerinin tahsilinden ve takip işlemlerinden vazgeçilecek.

Sulama tesisi mülkiyetinin devrinden feragat eden yeraltı suyu sulama kooperatifleri, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce inşa edilen tesis bedelini ödemeyecek. Bu alacaklardan tahsil edilenler iade edilmeyecek.

Arkeolojik kazı ve restorasyonlara 29 yıla kadar izin verilecek

Orman Genel Müdürlüğü, devlet ormanlarında arkeolojik kazı ve restorasyon yapılmasına, bu alanların kullanımına, tarihi eserlerin restorasyonu, korunması için gerekli tesislere, odun kömürü, terebentin, katran, sakız gibi işletilmesinde ağaç kullanılan ocakların açılmasına, balık üretmek üzere tesis kurulmasına, göl, baraj, deniz yüzeyinde yapılan balık üretimi için karada yapılması mecburi tesislere ve yer altında depolama alanı kurulmasına bedeli karşılığı, 29 yıla kadar izin verebilecek.

- Bina ve tesisler kiraya verilebilecek

Bu süre sonunda her türlü bina ve tesis, bedelsiz olarak Orman Genel Müdürlüğü tasarrufuna geçecek. Bu bina ve tesisler, Orman Genel Müdürlüğü ihtiyaçları için kullanılabilecek veya kiraya verilecek.

Genel bütçe kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarına bu madde kapsamında verilen izinlerden bedel alınmayacak. Ancak bedelsiz izne konu tesisler de dahil olmak üzere tesislerin izin sahibince üçüncü kişilere kiralanması halinde orman sayılan alana isabet eden kira bedelinin yüzde 50'si, her yıl Orman Genel Müdürlüğü bütçesine izin sahibi tarafından yatırılacak.

Devlet ormanlarından elde edilen dikili ağaç da dahil orman ürünlerinin piyasa satışlarında açık artırma esas olacak. Amenajman plan verilerine uygun olarak dikili ağaç da dahil orman ürünleri satışları, 5 yıllık süreleri geçmemek üzere yapılabilecek.

Devlet ormanlarında yaptırılan ağaçlandırma, bakım, imar, kesme, toplama, taşıma, imal gibi orman işleri, iş yerinin ve iş yerinde çalışacakların hangi mülki hudut ve orman teşkilatı hudutları içinde kaldığına bakılmaksızın, öncelikle iş yerinde veya civarındaki orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine ve iş yerindeki köylülere veya iş yeri civarındaki orman işlerinde çalışan köylülere yaptırılacak.

- Orman yangınlarına müdahale

Orman idaresi, orman yangınlarını önlemek ve söndürmek maksadıyla her türlü hizmeti yapacak veya yaptıracak.

Orman sayılan alanlar dışındaki yangınlarda ormana sirayet etme riski bulunan kırsal alan yangınlarının söndürülmesine imkanlar ölçüsünde katkı sağlanacak.

Orman yangınlarıyla mücadelede gönüllülerden de faydalanılacak.

Gönüllülerin yangına ulaşım ile yangın söndürmeye yarayacak aletleri ve giyecekleri, devlet ormanlarında orman idaresi, diğer ormanlarda sahipleri tarafından karşılanacak.

Yangına katılan personel ve gönüllülerin iaşe giderleri, yangın söndürme faaliyetleri süresince orman idaresi tarafından sağlanacak.

 Hüseyin Gazi Kaykı, Alp Özden - AA