Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Telepinu: Telepinu Yasası

Telepinu kimdir, Telepinu Yasası nedir?

 

Telepinu; adı iktidar kavgalarını bitirmeyi amaçlayan yasa ile anılan Hitit Kralıdır.

Telepinu, selefi Huzziya’yı tahtan indirmiş ve kendini büyük kral ilan ederek tahta çıkmıştır. Taht kavgalarını durdurmayı ve krallığı eski gücüne kavuşturmayı hedefliyordu.

Telepinu iç barışı sağlamak amacıyla; tahttan indirdiği Huzziya ve kardeşlerini öldürmemiş sürgüne göndermiştir. Bu Hititler için oldukça sıradışı bir uygulamaydı.Telepinu taht için sürekli kan dökülmesinin ülkenin yararına olmadığını belirterek, tahta çıkma hakkını düzenleyen yasayı çıkartmıştır. Yasa onun adı ile anılmıştır.

Telepinu Yasası:  “Birinci dereceden prens kral olsun. Birinci dereceden prens yoksa, ikinci dereceden bir oğul kral olsun. Eğer tahta geçecek hiç oğul yoksa, birinci dereceden prensesle evlendirilen kişi kral olsun.”

Yasada kast edilen; birinci bereceden prensler, kralın yasal eşinden doğan oğullardır. İkinci dereceden prensler, kralın yasal eşinden hiç oğlu doğmamışsa, kralın başka kadınlardan sahip olduğu oğullarıdır.

Telepinu Yasası genelde uygulanma şanşı bulmamış ve iktidar kavgalarını engellemeyi başaramamıştır.

Telepinu krallığı güçlendirmek için fetih seferleri düzenlemey ihmal etmemiştir.  İlk olarak güneydeki Karkamış’a daha sonra Aşağı Ülke olarak adlandırılan Maraşantiya (Kızılırmak) yayının güney ve güneybatısına yöneldi. Merkez ve Aşağı Ülke’de siyasi birliği yeniden sağlayan Telepinu,hedeflerine ulaşmıştır.

Sürekli yaşanan taht kavgalarından doğan boşluktan Kizzuvanta bölgesi Hititlerden ayrılmış ve kendi başına bir krallık kurmuştur. Bu krallık Hititlerin Suriye’deki ticaret yollarına ulaşmasını engellemekteydi. Telepinu Kizzuvanta Krallığına saldırmamıştır. Bu krallığı Yakındoğu’da güçlenen Mitanni Krallığı ile arasında tampon bölge olarak kalmasının Hititler açısından daha yarar sağlayacağını düşündüğünden elinde güçlü bir ordu olmasına rağmen işgal etmemiştir.

Telepinu’nun ölümünden sonra Hitit tahtına Tahurvalli geçmiştir.