Triskeles: Triskeles motifi

Triskeles nedir? Triskeles motifi nedir?

Triskeles;  triquetra ve trinakria olarak da bilinen ve güneşi temsil eden üç ayaklı antik Üçlü Sarmal
motifitir. Merkezinde bir daire yer alır ve üç ayrı noktada kıvrık çizgiler dışarı uzanır.

Genellikle koşar durumdaki üç insan bacağı veya aynı pozisyondaki üç bükülmüş koldan oluşan  motif, antik çağ sikkelerinde çok sık kullanılmıştır. Daha eskiye dayanan güneş sembolü öncüllerinin olduğu savunulur ama motif bu hali Anadolu'nun Akdeniz kıyılarına özgüdür.

Batıdan Doğuya Anadolu üzerinden yayıldığı tahmin edilmektedir.

İnsan bacaklarıyla temsil edilen triskeles, ilk kez İÖ 6. yüzyılda Atina darphanelerinde basılan ve 'Wappenmünzen' olarak bilinen armalı sikkelerin üzerinde görülmüştür. İnsan bacaklarından oluşan triskelese ayrıca Aigina, Melos, Derrones, Syracusa, Clodius Macer, Aspendos, Selge, Adada ve Karya sikkelerinde ve Selge'deki bir sunakta da rastlanmıştır. Vazo bezemesinde, insan bacaklı triskeles ve monoskeles motifleri kalkanlar üzerinde yer almaktadır.

Hanedanlık Dönemi Likya sikkelerinin arka yüzünde, merkezdeki daireden çıkan üç bükülmüş koldan meydana gelen triskeles motifleri dikkat çekicidir. Triskelesin bu formunun Likya'ya özgü olduğu düşünülmektedir.Yaklaşık olarak İÖ 500 yılından itibaren Likya sikkeleri üzerinde sıkça yer almaktadır.

Likya sikkeleri haricinde, merkezdeki bir çemberden çıkmayan kanca gibi bükülmüş üç insan bacağından veya üç koldan oluşan triskeles motifi, vazoların, mühürlerin üzerinde ve mimaride de görülür

Bu motif ayrıca, Frigya'da Düver'de bulunan bir kabartmada ve Kilikya'da Kanytelis'teki (Kanlıdivane) bir kulenin üzerindeki bir kabartmada görülmektedir.

Akhaimenid sikkelerinde triskeles ve tetraskelesler kontrmark olarak ve mühürlerde triskeles ve diskelesler sembol olarak yer almaktadır. Sembol olarak kullanılan diskeles ve kontrmark olarak kullanılan tetraskeles motiflerinde merkezde bir çember vardır.