Türkiye'de Sinema Sansürünün Tarihi kitabı tanıtıldı
Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü arşivinden yararlanılarak hazırlanan "Türkiye'de Sinema Sansürünün Tarihi" kitabı tanıtıldı.
Telif Hakları Genel Müdürü Ziya Taşkent, Bakanlığın Ulus'taki tarihi binasında düzenlenen tanıtım etkinliğinde yaptığı konuşmada, kitabın hazırlanmasına ilişkin süreci anlattı.
İncelemeye konu edinilen 1932-1988'de yürütülen sansür uygulamalarının işlendiği sansür karar defterlerinin yaklaşık 30 yıl önce Kültür ve Turizm Bakanlığına devredildiğini ve Telif Hakları Genel Müdürlüğü arşivinde korunduğunu belirten Taşkent, bu defterlerin fiziksel aşınmaya karşı 9 sene önce dijitalize edildiğini söyledi.
Taşkent, eldeki bu malzemenin Türk sinema tarihine ışık tutacak şekilde işlenmesi için yola çıktıklarını dile getirerek, arşivi hak ettiği şekilde incelemek için Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi'nden akademisyenlerle çalıştıklarını bildirdi.
- Elektronik ortamda erişime açıldı
Sansür kurullarının çalışmalarında odaklandıkları duyarlılık başlıklarının tespitinin ve yıllara göre dağılımının çıkarılmasını arzu ettiklerini vurgulayan Taşkent, "Sonuçta ortaya herhangi bir yargıda, ithamda bulunmayan, bir devri sabık yaratmayan, nesnel bir şekilde her ne varsa onları aktaran ve yorumu okuyucuya bırakan bir eser ortaya çıktı." dedi.
Eserin belli sayıda basıldığını ancak herkesin ulaşabilmesi için elektronik ortamda erişime açıldığını belirten Taşkent, kitabı ticari bir meta olarak görmedikleri için fiyatlandırmadıklarını ve satışa sunmadıklarını bildirdi. Taşkent, şunları kaydetti:
"Bir devlet kurumunun bu öz güveni göstermesini, halıyı kenarından kaldırıp altına süpürülenlere bakmasını ve bunu paylaşmasını çok değerli buluyorum. Bu sayede yıllar boyunca gözden ve erişimden uzak kaldığı için bu gizemden üreyen söylenceler de sonlanacak, bu eser sayesinde somut bulgulara dönüşecek. Ben eserin sadece sinema tarihine ilgi duyanlarca değil, Cumhuriyet Türkiyesi'nin 100 yıla yaklaşan döneminde Türkiye'de yaşanan sosyal, kültürel ve politik gelişmelerin izini sürmek isteyenler için de anlamlı ve faydalı olacağını düşünüyorum."
Belgelendirme ve Arşiv Daire Başkanı Serhat Dalgıç da, Telif Hakları Genel Müdürlüğü arşivinde Türk sinemasında sansüre ilişkin 11 bin 200 dosya ve 26 bin karar belgesinin bulunduğunu söyledi.
Dalgıç, eserin önümüzdeki dönemlerde sinema alanında yapılacak çalışmalara önemli bir kaynak oluşturacağına inancını dile getirdi.
Türk sinemasında sansürün tarihine ilişkin kısa film gösteriminin yapıldığı etkinlikte, Türk Sanat Müziği dinletisi sunuldu.
Kitabı hazırlayan Prof. Dr. Semire Ruken Öztürk ile Doç. Dr. Ali Karadoğan'ın çalışma hakkında bilgi verdiği panelin ardından, Genel Müdürlüğün "Sinema ve Müzik Eserleri Belge ve Materyal Arşivi'nden Film Afişleri Sergisi" açıldı.
AA Eda Özdener