Tuşpa

Tuşpa neresidir?

Tuşpa: Van Kalesi. Urartuların ilk başkenti.

Doğu Anadolu’da Van ilinin 5 km. batısında kale tipi yerleşim. MÖ 3000’lerden MS 1900’lere değin iskân edilmiştir.

Üzerinde kurulduğu tepenin uzunluğu 1.5 km., eni 70 m., denizden yüksekliği ise 80 m.’dir.

MS 17. yüzyılda Evliya Çelebi bu tepeyi diz çökmüş deveye benzetmiştir.

MÖ 9. yüzyılın ortalarında Urartu kralı Sarduri I tarafından yaptırılmıştır.

Yaklaşık MÖ 735’te Asur kuşatmasına maruz kaldı ancak alınamadı.

Bundan kısa bir süre sonra Urartu başkentinin Rusahinili’ye taşınmasından sonra sembolik önemini korumuş, kraliyet ailesi bireylerinin mezarlarını barındırmıştır.

Urartu kralları ‘Tuşpa’nın Efendisi’ unvanını almaya devam etmişlerdir.

MÖ 590’da Medler tarafından tahrip edilmiştir. Kale duvarlarında Asur diliyle yazılmış çivi yazılı kitabeler mevcuttur.

Kentin adı bu kitabelerde Turuşpa olarak geçer.

En parlak döneminde nüfusunun 50 bin kişi olabileceğine dair görüşler vardır. Yerleşimde ilk kazı 1898’de yapılmıştır.