Üç bin yıllık 'Ur Oyunu' Irak'ta kimlik inşası için diriltiliyor
Irak'ın Süleymaniye kentinde bulunan Raparin Üniversitesi, İngilizlerin Sümer Kenti Ur'daki Kraliyet Mezarlarında gerçekleştirdiği arkeoloji kazılarında bulduğu yaklaşık 3 bin yıllık oyunu başta Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ahalisi olmak üzere, Güney Irak halkına yaymayı hedefliyor.
Irak Kürt Bölgesel Yönetiminde, tarihe karışmış bir tabla oyunu yeniden yaygınlaştırılmaya çalışılıyor. Raparin Üniversitesinin bu amaçla geliştirdiği proje İngiliz Konseyi (The British Council) ve Süleymaniye Üniversitesitarafından da destekleniyor.
Geçmişinin MÖ 3.000 yılına kadar uzandığı tahmin edilen Ur Kraliyet Oyunu o yıllarda muhtemelen başta Sümerlerin hakim olduğu topraklar olmak üzere, Mezopotamya ve Ortadoğu havzasında hatta Afrika kıtasında oynanıyordu,
Oyun, ellerinde 7'şer parça bulunan iki kişi arasında, dört yüzlü bir zarın yardımıyla oynanıyordu. Oyuncular yedi parçayı, karelere bölünmüş tabla üzerindeki çeşitli karelerden geçirerek karşıya ulaştırmaya çalışıyordu. Amaç, ellerideki tüm parçaları rakiplerinden önce son noktaya ulaştırmaktı. Bir oyuncunun elindeki parça, rakibinin elindeki parçanın üzerine gelirs, üzerinden geçilen parça en başa geri dönüyordu.
Sümer topraklarında binlerce yıl oynandıktan sonra, Ur oyunu ortadan kayboldu. Oyun kuralları ile birlikte tarih sahnesinden silindi.
Tâ ki Leonard Wooley 1922’de, British Museum ve Pennsylvania Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Ur Kraliyet Mezarları’ndaki arkeoloji kazısını yapana kadar. Ünlü İngiliz arkeolog o yıl kazılarda bir oyun tahtası buldu.
1980’lerde Dr. Irving Finkel oyun kurallarını tercüme etmeyi başardı
Daha sonraki yıllarda, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki arkeoloji kazılarında yeni oyun tahtaları ortaya çıkarıldı. 1980’lerde Dr. Irving Finkel oyunun kurallarını tercüme etti.
kurdistan24.net sitesinden James Aird, konuyla ilgili haberinde şu yorumları yapıyor: "Wooley’in keşfinden yaklaşık 100 yıl sonra bile burada oyun hemen hemen hiç bilinmemekte. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde geçirdiği zaman boyunca, çarşıları, antika dükkanlarını ve alışveriş merkezlerini ziyaret ettim. Oyunu bilen birine rastlamadım. Sadece tanıştığım bir kaç insan oyunun adını duymuştu. Ur oyunu, antik tarihin ilginç bir parçasıdır. Tarihini keşfetmek, atalarımızın yaşamlarını ve aynı zamanda eğlence ve oyun gelenekleri anlamamıza olanak tanıyacaktır"
Ur Oyunu Projesini İngiliz arkeolog Ashley Barlow yönetiyor
kurdistan24.net sitesinin 31 Ağustos 2018 tarihli James Aird imzalı haberine göre; Raparin Üniversitesi, bu tarihi oyunu yeniden canlandırmak için çalışıyor. Bu amaçla bir Ur Oyun Projesi geliştirilmiş. Raparin Üniversitesi'nde İngilizce öğretmenliği yapan arkeolog Ashley Barlow Ur Oyun Projesnin başında buluyor ve hedefi oyunu bölgede tekrar diriltebilmek.
Üniversite bölge halkına oyunu öğretmek istiyorlar
Ashley Barlow, öğrencileri oyun konusunda eğittikten sonra onları şehrin sokaklarına, çarşılarına, çay ocaklarına yönlendireceklerini söyliyor. Ama. bölge halka oyunu öğretmek.
Salah Khoshnaw: Ur oyununun projesi Raparin Üniversitesi için önemli
Raparin Üniversitesi Dil ve Gelişim Merkezi Direktörü Salah Khoshnaw, “Üniversite her zaman toplumu ve daha geniş kitlelerle akademi arasında bağ kurmanın yollarını arıyor. Ur Projesi Oyunu, Raparin camiası için önemli. Öğrenciler proje çerçevesinde bir yandan kültürel miraslarını öğrenirken diğer yandan tasarım, pazarlama ve iş alanlarında pratik deneyim kazanacaklar" dedi.
Barlow, projenin ilerleyen aşamasında, oyunu önce Kuzey Irak'a sonra Güney Irak’a yaymak istediklerini ifade ediyor ve Iraklıları bir araya getiren ulusal bir turnuva yapmaktan gurur duyacaklarını söylüyor.
Ur Oyunu Projesi, Raparin Üniversitesi’nin birçok girişiminden sadece bir tanesi. Üniversite ayrıca Irak’ta en tanınmış İngilizce programlarından birini sunuyor.
Salah Khoshnaw, “Buradaki fikrimiz, trajedi ve şikayet etrafında dönen bir kimlik yerine, geçmişin mirası üzerinden sanat eserleri ve yerel kültür unsurları ile üretilen ürünlerle iyi bir kimlik inşa etmek.” diyor.
İngiliz Konseyi (The British Council) ve Süleymaniye Üniversitesi de Raparin Üniversitesi’nin Ur Oyunu Projesinedestek veriyor.
Arkeolojikhaber.com