Üç Selçuklu kervansarayı keşfedildikten 68 yıl sonra kayda alındı
Selçukluların yanı sıra Romalarıların da kullandığı tespit edilen ticaret yolunu inceleyen Prof. Dr. Osman Kunduracı, Konya'da bir kısmı yok olmuş, kayıtlarda görünmeyen 3 Selçuklu kervansarayını literatüre kazandırdıklarını söyledi. 1950'li yıllarda Kurt Erdman'ın keşfettiği kervansaraylar kayıtlara geçirilmemişti.
Hayatının Konya'nın Derebucak ilçesinde geçtiğini söyleyen Selçuk Üniversitesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Osman Kunduracı, bölgedeki tarihi ve kültürel varlıklara ilişkin yaklaşık 20 yıldır çalışma yürüttüğünü anlattı.
Romalıların da kullandığı ticari yol
Kunduracı, Beyşehir-Derebucak-İbradı-Serik güzergahında Romalıların da kullandığı ticari bir yolun olduğunu ve Anadolu'daki ticaret mallarının Akdeniz'e buradan gittiğini dile getirdi.
Kunduracı, güzergah üzerindeki yok olmuş, bir kısmı da kaybolmaya yüz tutan Selçuklu kervansaraylarına yönelik çalışma yürüttüğünü belirterek, şöyle konuştu: "Derebucak'a girişte Tollar mevkisinde bir han kalıntısı olduğunu keşfettim. Bunun hemen 14 kilometre aşağısında Orta Payam mevkisinde 'Kireçlik Hanı' vardı. Bunların silsile halinde devam ettiğini fark ettik. Konya-Beyşehir arasındaki ticaret yolunun Kubadabad-Alanya arasında bir bağlantısının olabileceğini düşünerek, bu kervansarayları belirledik. Üç hanın yerini bulduk, yapıyı tespit ettik. Bunlardan ikisinin tam metin kitabeleri de var. Selçuklu sultanlarının başkent Konya olması nedeniyle güneye inen ve yazlık saray olarak kullanılan Kubadabad Sarayı'na ve Alanya Kalesi güzergahında konaklama yapılacak bir kervansaray olmaması düşünülemezdi. Gembos Ovası'na ve oradan güneye doğru indiğimizde, Eynif Ovası var. Orada da bir Tol Hanı var. Bu hanların bir güzergah oluşturduğunu düşündüm ve çalışmalarımı bölgeye yoğunlaştırdım. Doğuya doğru gittiğiniz zaman Manavgat Sırt Köyde 'Mutbeli Hanı' isminde bir han buldum. Bu hanlar bilinmiyordu. Bu handa kitabesiyle ve yapısıyla ayaktaydı. Batıya doğru Kargıhan'a, bu handan da Antalya'ya ulaşıldığını gördüm."
Selçuklu dönemi kervansarayları bilim camiasına kazandırıldı
Kubadabad Sarayı ile Alanya kervan yolunu detaylarıyla ortaya çıkardığını anlatan Kunduracı, "Ancak bu yolu ilk tespit eden ben değilim. 1950'li yıllarda Kurt Erdman gelmiş, bir kısmını görmüş, ancak literatüre kazandırılmamış. Bu eksikliği giderdim. Selçuklu dönemi kervansarayları, ilk defa sanat tarihi ve bilim camiasına tarafımızdan yayınlanarak kazandırılmıştır." diye konuştu.
Kunduracı, çalışmanın 1999'da başladığına dikkati çekerek, şunları kaydetti: "Kervansaray yol güzergahı belirleme çalışmalarında ilk defa tespit ettiğimiz; Derebucak Tolhan yapımı miladi 1232. Sırt Köyünde bulduğumuz 1231 tarihli Murt Beli Hanı. Kargıhan'a giderken o yol üzerinde tespit ettiğimiz, temel yeri kalan yerinde gözlemleme şansı bulduğumuz Ebul Hasan Hanını bilim camiasına kazandırdık. Erkman'ın görüp de ayrıntısıyla vermediği Derebucak Ortapoyam Hanı (Kireçlik hanı), Eynif Ovasında Aziz Albek isimli müzecinin kısaca rapor ettiği ancak literatüre kazandırılmayan 13. yüzyıla ait Eynif Tolhanı'nın da bilimsel çalışmasını tamamlayıp yayımladık."
AA