Van Gölü'nün çekilmesiyle tarihi yapılar ortaya çıktı

Küresel iklim değişikliği ve hava şartlarına bağlı olarak seviyesi belirli periyotlarda değişen Van Gölü'nde, son yıllarda yaşanan çekilme nedeniyle su altında kalan yapılar yıllar sonra ortaya çıkıyor.

Türkiye'nin en büyük gölü olan ve bölge halkı tarafından "deniz" olarak adlandırılan Van Gölü'nün kıyı kesimlerinde yaşanan çekilme dikkati çekiyor.

Bazı bölgelerde 200 metreye varan yatay çekilmenin yaşandığı Van Gölü kıyılarında, yıllar önce seviyenin yükselmesi nedeniyle su altında kalan tarihi yapılar, mezarlar ve binlerce yılda oluşan mikrobiyalitler gün yüzüne çıktı.

- Erciş Kalesi ve mezarlıklar ortaya çıktı

Erciş ilçesine bağlı Çelebibağı Mahallesi'nde Urartular döneminde yapılan, Selçuklu ve Osmanlılar döneminde de kullanılan Erciş Kalesi ile çevresindeki yapılar, 1841'de Van Gölü seviyesinin yükselmesiyle su altında kaldı.

2014 yılında göldeki seviyenin düşmesiyle bazı bölümlerinin görülebildiği kalede, çekilmenin artmasının ardından sütun ve sur kalıntıları, mezarlar, seramik ve çanak çömlek parçaları, çeşitli motiflerin işlendiği taşlar ile bazı yapıların kalıntıları da ortaya çıktı.

Van Müze Müdürlüğü ekipleri, kalıntıların bulunduğu alanda inceleme yaptı. Kontroller sonucu hazırlanacak raporun Van Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu Müdürlüğüne teslim edileceği bildirildi.

Çekilmenin etkili olduğu Erciş ilçesi kıyılarında binlerce yılda oluşan ve su altı peri bacaları olarak bilinen mikrobiyalitler de yüzeye çıktı. Van Gölü'nün kuzey sahillerinde görülebilen mikrobiyalitleri görüntülemek isteyen fotoğraf tutkunları da bölgeye geldi.

- "Sular çekildikçe gölün gizemi ortaya çıkıyor"

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Doktor Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, yaptığı açıklamada, Van Gölü'nün su seviyesinin belli dönemlerde değiştiğini söyledi.

Gölün kıyısında inşa edilen yapıların seviyenin yükselmesiyle suyun altında kaldığını anlatan Akkuş, "İnsanların yaptığı yapıların kalıntılarını, dalış yaptığınız zaman gölün derinliklerinde görebiliyoruz. Erciş Kalesi suyun altında kalan bir yapıydı. Van Gölü'nün çekilmesiyle kalenin sütunlarının açığa çıktığını görüyor ve bir tarihe şahitlik ediyoruz. Van Gölü çekildikçe içindeki gizemler de ortaya çıkıyor. Daha önce buralara gelmemiz mümkün değildi ancak suyun çekilmesiyle yapılar görülebiliyor." diye konuştu.

Van Gölü'nün eşsiz bir ekosisteme sahip olduğunu, doğa harikası mikrobiyalitlerin göle ayrı bir güzellik kattığını belirten Akkuş, şunları kaydetti:

"Gölün zemininde tatlı su çıkışı olan noktalar var. Buralarda mikrobiyalit dediğimiz yapılar oluşuyor ve dünyanın en büyük mikrobiyalitleri Van Gölü'nde yer alıyor. Zaman zaman yaşanan çekilmeden dolayı kıyıya yakın mikrobiyalitler yüzeye çıkıyor. Göle dalış yapma imkanı olmayan ancak mikrobiyalitleri merak edenler çekilmenin olduğu bölgelere gelebilir. Burada harika bir fırsat var. Yüzlerce yıldır Van Gölü'nün bağrında saklanmış olan sır açığa çıkmış oldu." diye konuştu.

Mahalle sakinleri de yıllardır su altında kalan yapıların çekilme nedeniyle ortaya çıktığını belirterek, bu duruma tanıklık edenlerin mahalleye gelerek fotoğraf çektiğini söyledi.

AA Necmettin Karaca