Vinça sembolleri içeren yeni tablet bulundu
Bulgaristan’da, geçtiğimiz ekim ayında bulunan Vinca kültürüne ait 7.000 yıllık tablette, Vinça Sembolleri olarak adlandırılan simgeler yer alıyor.
Arkeologlar, Bulgaristan’ın güneydoğu ovalarındaki Nova Zagora kasabası yakınlarında, üzerinde dünyanın ilk yazı sistemlerinden biri olduğu tahmin edilen Vinça Sembolleri bulunan yeni bir tablet keşfettiler.
İlk olarak 1875 yılında Macar arkeolog Zsófia Torma tarafından Romanya’nın Turdaş yerleşkesindeki arkeoloji kazılarında rastlanan üzerinde simgeler bulunan tabletlerin büyük kısmı 1908’de Miloje Vasiç tarafından Turdaş’a 120 kilometre mesafedeki Sırbistan’ın Belgrad kentindeki Vinça’da semtinde yapılan kazılarda bulunmuştu. O zamandan bu yana bölgede, hayvan benzeri yaratıklar, şeritler, çarpılar gibi semboller taşıyan benzer yazıtlara sahip binlerce parça bulundu.
Vinça kültürü olarak adlandırılan Neolitik çağ (M.Ö. 6. ila 5. bin yıllar arası) kültürüne ait Vinça Tablerleri'nin (Tartaria tabletleri olarak da adlandırılıyor) sembollerden oluşan bir yazı dili içerdiğinden şüphe ediliyor.
2017 yılının ekim ayına Bulgaristan Ulusal Tarih Müzesi arkeologları, Vinca sembolleri taşıyan iyi korunmuş yeni bir pişmiş toprak parçası buldular.
Arkeolog Tanja Kaneva, “Bu parça, bilgi aktarımına dair gelişmiş bir formda hazırlanmış ve oldukça karmaşık.” diyor.
Takvimler ve ritüel olaylar hakkında bilgi taşıdığı düşünülen parçadaki semboller, dünyadaki prototip yazının en eski formlarından biri olabileceği düşünülüyor ve belki de Avrupa’nın en eski formu olabilir.
Semboller, MÖ 6. ve 5 bin yıllar arasındaki Neolitik Çağ’da, Orta ve Güneydoğu Avrupa’nın Vinça kültürü olarak adlandırılan insanlar tarafından yaratılmıştı.
Tartaria tabletleri olarak da bilinen bulguların en eskileri, özellikle MÖ 5300’lü yıllara ait oldukları için önemli tartışmalara konu olmuştu. Bazı uzmanlar bunların, dünyanın bilinen en eski yazı formu olduklarını savunuyor.
Ancak bazı araştırmacılar, Vinca sembollerininin gerçek bir yazı sistemi olduğuna katılmıyor. Yazı sistemi, belirlenmiş bir işaretleme seçkisi aracılığıyla dilin görsel bir temsili olarak tanımlanabilir.
Bunun yerine çoğu araştırmacı bunları prototip yazı olarak tanımlıyor. Yani nesneleri ve kavramları temsil eden, bilgi taşıyan basitleştirilmiş resimler.
İlk gerçek yazı sisteminin, MÖ 4. bin yıllarda Sümer’de (Bugünkü Irak’ta) ortaya çıktığı, hemen sonrasında ise Antik Mısır’da ortaya çıktığı genel kabul görüyor. Ancak bazı bilim insanları Mısır hiyerogliflerinin, Sümer çivi yazısından daha önce geliştirilmiş olduğunu savunuyor.
Bulgaristan’da yeni bulunan bu 7.000 yıllık sembollerin yer aldığı pişmiş toprak parçanın yanısıra, burada tarihöncesi yerleşim olduğuna işaret eden figürinler ve takılar bulundu.
Arkeofili.com / Sofia News Agency / IB Times