Yesemek Heykel Atölyesi ve Açık Hava Müzesi'nde cevap bekleyen sorular?
Gaziantep Kent Konseyi Yesemek Komisyonu, Yesemek Heykel Atölyesi ve Taş Ocağı Açıkhava Müzesi ile ilgili raporunu basın toplantısı ile açıkladı ve baraj çalışmalarının, tarihi mekana ve arkeolojik eserlere zarar verdiğini resmen açıkladı. Ama cevap verilmesi gereken pek çok soru yine cevapsız kaldı.
Arkeolojikhaber olarak bir yıl önce Yesemek'te tahribat olduğunu haber yapmış ve gerçeklerin ortaya çıkarılması gerektiğine dikkat çekmiştik.
Amacımız her zaman olduğu gibi yıkıcı değil yapıcı davranmak, sorundan yola çıkarak bazı kurumlara ve şahıslara yüklenmek değil, sansasyonel haberle prim sağlamak yerine, sorunun akılcı çözüme kavuşmasına yardımcı olmaktı.
Bu nedenle hem olaya seyirci kalmadık ve gündemden düşürülmemesine çalıştık, hem de mümkün olduğunca adaletli, mümkün olduğunca tarafsız, sağduyulu, mantıklı, itidalli kaldık ve bazı soruları zamana bıraktık. (Tıpkı; adı Türkiye Anadolu Arkeoloji Enstitüsü, iken Türk Arkeoloji Enstitüsü'ne dönüşen kurumdaki olaylar veya Gaziantep Müzesinde görev yapan Arkeolog Merve Kaçmış'ın intiharının ardındaki bazı sorular gibi)...
Yaklaşık bir yıl önce yazılan ve soruşturmanın zarar görmeden sağlıklı şekilde sürdürülmesini sağlamak amacıyla yayına alınmayan bu soruların Gaziantep Kent Konseyi Yesemek Komisyonu'nun basın açıklamasından sonra yayın zamanının geldiğine karar verdik.
Nispeten küçük bir alanın sulanması hırsı için tahrip edilen binlerce yıllık koca arkeolojik alan Yesemek'teki tahribatın arkasında gerçekte ne var, neler gizleniyor, bilinmesi gerekiyor...
İşte Hititlerden bu yana kalan ve tarihi ve arkeolojik açıdan önemi çok büyük, turistik açıdan ise ihmal edilmiş bir hazine olan Yesemek Heykel Atölyesi ve Taş Ocağı Açık Hava Müzesi'yle ilgili cevap verilmesi gereken 14 soru:
1- 2016 yılında yol açma çalışması sırasında rastlanan arkeolojik önemi bulunan taşlar neden duyurulmadı.
2- Arkeolojik Sit Alanına zarar veren Sulama Göleti'nin yapılma nedeni tarımsal zaruret mi yoksa arkasında siyasi saikler bulunan kişisel çıkarlar mı?
3- Tahtaköprü barajının gövde yüksekliği 10 metre yükseltilince atıl duruma düşecek sulama göletini ısrarla yapma girişimi neden?
4- Müze alanına yapılan 742 metrekarelik yasadışı müdahalede İlgili Müzenin ve Kültür Müdürlüğü'nün tavrı ne oldu? Neden bu konu hasıraltı edilerek, gizlendi?
5- 1 yıl önce bulunan Yesemek'in hemen üst tarafındaki tepeler üzerinde bulunan Hititlere ait devasa şehir kalıntıları neden gizlendi ve keşfinden aylar sonra açıklandı? (Bazı hallerde defineci korkusundan doğan zaruretten keşiflerin gizlendiğini biliyoruz ve bu konuda anlayışlıyız ama buradaki tek kaygı defineciler miydi?)
6- Koruma Kurulu arkeolojik SİT Alanının hemen yanı başına sulama göleti yapılmasına nasıl izin verdi?
7- Yakındoğu arkeolojisinde benzersiz olan Yesemek Heykel Atölyesi ve Taş Ocağı önemi onlarca yıldır bilinmesinde rağmen neden bu kadar bakımsız ve atıl durumda?
8- Kent Konseyi neden göletin %30'u bittikten sonra ortaya çıktı?
9- Yesemek Sit Sahası'ndaki sulama göleti inşaatına nezaret eden görevli arkeolog var mıydı? Varsa neden Yesemek arkeolojik alanına tecavüz edilmesine göz yumdu?
10. Gölet ihalesini alan firmanın Yesemek Heykel Atölyesi ve Açık Hava Müzesi'nde 742 metrekarelik alanı define aramak için kazdığı söylentisi doğru mu?
11. Arkeolojik alanlara bazı hallerde arkeologları dahi sokmayam Müzeler Müdürlüğü, elini kolunu sallayarak 742 metrekarelik alanı kazan, toprağını başka yere götüren ve çıkan eserleri, heykelleri kıran müteahhit firma hakkında ne gibi işlemler yaptı?
12. Gölet yapımına başlamadan önce bura ile ilgili arkelojik rapor hazırlandı mı? Hazırlandı ise kim hazırladı? Raporda neler vardı?
13. Koruma Kurulunun raporu nerede ve içeriğinde neler var?
14. Bu durumda Gaziantep Yesemek konusunda UNESCO başvurusundan çekilmeyi mi göze alıyor?