Yıldız Hamidiye Camisi restorasyonu tamamlandı
Sultan 2. Abdülhamit tarafından 1885'te mimar Nikolaidis Jelpuylo'ya yaptırılan Yıldız Hamidiye Camisi, restorasyon çalışmalarının ardından yarın cuma namazıyla ibadete açılacak.
İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürü Mürsel Sarı, 2013 yılı Haziran ayında başlayan restorasyon çalışmalarının tamamlandığını ve caminin açılışa hazır hale getirildiğini söyledi.
Caminin çok özel mimari özellikler taşıdığını vurgulayan Mürsel Sarı, şu bilgileri verdi:
"Restorasyon çalışmaları 2 kapsamda yürütüldü. Birinci kısım caminin, ana binanın onarılmasıydı. İkinci kısım da çevre düzenlemesiydi. Birinci kısımda yaklaşık 16 milyon lira civarında bir harcama yapıldı. Çevre düzenlemesi için de 11 milyon lira civarında bir harcama, toplamda 27 milyon liralık bir imalat gerçekleştirildi. Bu kapsamda tepeden tırnağa cami elden geçirildi. Öncelikle ahşap kubbenin kurşunları açıldı, onlar yenilendikten sonra dış duvarlar, dış etkenlerden oluşan kirler, paslardan arındırıldı. Sağlamlaştırmayla ilgili drenajlar yapıldı. Caminin içine geldiğimizde görüldüğü üzere çok zengin süslemeler var. Yıldız motifleri olan bir eser bu. Bunların hepsi temizlendi. Kalem işleri açısından da çok zengin. Burada karma bir üslup var. Selçuklu izleri de görülmekte, Osmanlı ve 1885'lerde yapıldığını düşünecek olursak barok üslup da etken olmaya başlamış mimaride. Dolayısıyla buradaki kalem işlerinin raspa yöntemiyle orijinallerine ulaşıldı. Onlarda iyileştirmeler yapıldı. Yine ısıtma, soğutma sistemleri, tümü elden geçirilerek daha uzun yıllar ibadet edilir mekan haline getirilmeye çalışıldı."
Mürsel Sarı, caminin yarın cuma namazıyla ibadete açılacağını belirterek, açılış törenine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılımının beklendiğini söyledi.
Caminin orta mekanında bulunan avizenin çok değerli olduğuna dikkati çeken Sarı, "Avizenin Alman İmparatoru 2. Wilhelm tarafından camiye hediye edildiğini biliyoruz. Bunun da zaman içinde kısmi arızaları vardı. Onlar da yenilenerek temizlendi ve yerine asıldı. Gerçekten o da çok değerli ve önemli bir parça." diye konuştu.
Caminin iç mekanının sağında ve solunda yer alan ahşap kafeslerin de iyi bir marangoz olan 2. Abdülhamit tarafından yapıldığını dile getiren Sarı, "Caminin her iki tarafında simetrik halde bulunan, selamlık dediğimiz ahşap kafesler var. Bunların bizzat camiyi yaptıran ulu hakanımız Abdülhamit Han tarafından yapıldığını biliyoruz. Çünkü kendisi herkesin bildiği üzere çok iyi bir marangoz. Dolayısıyla bunları bizzat kendi elleriyle yaptığı ve buraya monte edildiği şeklinde bilgimiz var. Halen orijinal haliyle onlar burada durmaktalar." ifadelerini kullandı.
Sarı, caminin ahşap bölümlerinin de temizliklerinin, kurtlanmaya karşı ilaçlamalarının yapıldığını, cila ve koruyucular sürülerek son hale getirildiğini de söyledi.
Mimari özellikler
Vakıflar Bölge Müdürlüğünden alınan bilgiye göre caminin mimari özellikleri ise şöyle:
"Yapının cephelerinde ve mekanların bezeme programına, Abdülaziz döneminde Osmanlı mimarisinde izleri görülmeye başlayan, 2. Abdülhamit döneminde etkisini sürdüren farklı dönemlerden ve üsluplardan derlenmiş öğelerin yan yana getirildiği eklektip üslup egemendir. Ön ve arka ceplerin eksenlerinde yükselen taç kapı görümlü kitleler Selçuklu ve Osmanlı üsluplarına, pencereler gotik üsluba, harimdeki dilimli kemerleri sütun başlıkları ve kalem işleri ise Endülüs-Mağrip kaynaklı oryantalist üsluba bağlanır. Bu arada harimin duvarlarının alt kesiminde yer alan 'yalancı çini' denebilecek kalem işi bezeme klasik dönem Osmanlı çinilerindeki rumili kompozisyonlarını andırır.
Caminin iç dekorasyonuna kalem işi süslemeler hakimdir. Her ne kadar yerleştirme düzeni, tasarım desen ve motifler geleneksel Osmanlı mimari dekorasyonuna uygunsa da dikdörtgen çerçeveler ve tüm yüzeylerin bezeme için kullanılmış olması gelenekten ayrılan uygulamalardır. Yıldız Hamidiye Camisi, kubbe ve kubbe kasnağı ahşap olan, tavanlarında tuval bezi üzerine kalem işi olan ve içinde kalem işi ve abonoz süslemelerinin bulunduğu bir tasarım örneğidir. Mihrabın üst seviyesinden duvar yüksekliğinin tam yarısına isabet eden, kalıp tekniğiyle üretilmiş kabartma alçı süslemeler ilginç bir üslupla yapılmıştır. Siyah zemin levhalarında Allah, Hazreti Muhammed, dört halife, Hazreti Hasan ve Hazreti Hüseyin adları yazılıdır. Alman İmparatoru 2. Wilhelm'in armağan ettiği, kubbe merkezinde bulunan avize de Yıldız Hamidiye Camisi'nin en kıymetli eserlerindendir."
AA Etem Geylan