Yıllık Cari açığın imdadına Turizm yetişti

Kurun yükselmesinde doğan olumsuz etkilere rağmen turizm gelirlerinden geçen yılın aynı döneminin üzerinde gelen katkı, eylül ayında da cari fazla verilmesini sağladı.

Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Eylül 2018 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verilerini değerlendirdi.

Eylül ayında 1,83 milyar dolar cari fazla verildiğini, 12 aylık cari açığın ise 46 milyar 58 milyon dolar olduğunu aktaran Zeytinoğlu, şunları kaydetti: "Yıllık cari açığın bu ay da gerilediğini memnuniyetle görmekteyiz. Önümüzdeki aylarda yıllık cari açıktaki gerilemenin devam edeceğini bekliyoruz. Eylül ayında cari fazla verilmesinde dış ticaret açığındaki daralmayla birlikte turizm gelirlerinin katkısını görüyoruz. Kurun yükselmesi ihracatta çok olumlu bir ivmelenme sağladı. İthalatın da gerilemesinin yine kurlara bağlı olduğunu düşünüyoruz. Dolayısıyla eylülde dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre 5,9 milyar dolar iyileşme gösterdi. Turizm gelirlerinden de geçen yılın aynı döneminin üzerinde bir katkı geldi. Tüm bunlar eylül ayında da cari fazla verilmesini sağladı."

KSO Başkanı Zeytinoğlu, dış ticaret performansına bağlı olarak ekimde de cari fazla beklediklerini belirterek, "Ekim ayında dış ticaret açığı yüzde 92 oranında geriledi. Dış ticaret açığındaki bu gerileme cari açığa da olumlu yansıyacaktır. Önümüzdeki aylarda yıllık cari açıktaki gerilemenin devam edeceğini bekliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Ekonomistler, ekonominin yeniden dengelenme sürecine girmesinin etkisiyle cari işlemler hesabının eylülde üst üste 2 ay cari fazla verdiğini, bu durumun ekim ayında da görülebileceğini belirtti.

AA muhabirinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerinden derlediği bilgilere göre, cari işlemler hesabı eylülde, 3 yılın ardından 2 ay üst üste cari fazla verdi.

Eylül ayında cari işlemler hesabı 1 milyar 830 milyon dolar fazla verirken, bu rakam ağustosta 1 milyar 863 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmişti.

Son 10 ayın en düşük seviyesine gerileyen yıllıklandırılmış cari açık, bir önceki aya göre 6 milyar 271 milyon dolarlık azalışla 46 milyar 58 milyon dolara indi. 

Ekonomistler, cari işlemler hesabı tarafındaki düzeltme hareketinin sürdüğünü belirterek, yıl sonunda 30-35 milyar dolar civarında cari açık verilebileceği tahmininde bulundu.

- "Yıl sonu cari açık tahminimiz 29 milyar dolar"

AA muhabirine konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, eylül ayında cari işlemler hesabının beklentiler doğrultusunda fazla vermeye devam ettiğini bildirdi.

Yıllık açıktaki düşüşün hızlandığına dikkati çeken Tokalı, yıllık cari açığın ağustos sonundaki 52,3 milyar dolardan eylül sonunda 46,1 milyar dolara gerilediğini anımsattı.

Tokalı, "Ekim ayına ilişkin ilk tahminlerimiz, aylık cari fazlanın devam edeceği öngörüsüyle yıllık açığın 39,5-40 milyar dolar seviyesine doğru düşüşünü sürdürebileceği yönünde. Hem kur hem de talep gelişmelerine ek olarak, ihracatı destekleyici yeni program anlayışı doğrultusunda, yıllık cari açığın 2019 yılının ikinci çeyreği itibarıyla 20 milyar dolar seviyesinin altına inebileceğini tahmin ediyoruz. 2018 ve 2019 cari açık tahminlerimiz sırasıyla 29 ve 27 milyar dolar." değerlendirmesinde bulundu.

- "Küresel sermayenin gelişen piyasalara akışı destekleyici unsur"

Banu Kıvci Tokalı, dış açıktaki sert düşüşe ek olarak bavul ticareti ve taşımacılık gelirlerinde yaşanan iyileşme, güçlü turizm gelirleri, doğrudan yatırımlarla ilgili kar transferlerinin azalışta olması gibi unsurların eylülde cari fazlayı destekleyen gelişmeler olduğunu söyledi.

Dış borç faiz ödemeleri ve portföy yatırımlarına ait giderlerin cari dengeyi olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirten Tokalı, çekirdek dengenin ise eylülde de fazla vermeyi sürdürdüğünü kaydetti.

Tokalı, yıllık çekirdek dengenin 12 ayın ardından ilk kez artı tarafa geçtiğini ve yıllık çekirdek fazlanın eylül ayında 2,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini aktardı. 

Kurun mevcut seviyeleri, belli bir bant etrafında hareket eden petrol fiyatları ve beklentiler doğrultusunda ekonomideki yavaşlama sinyallerinin, cari dengedeki iyileşmenin devam edeceğini gösterdiğini kaydeden Tokalı, "Finansman tarafında da, küresel sermayenin gelişen piyasalara akışının seçici olmakla birlikte devam ediyor olması destekleyici unsur olurken, ticaret savaşlarının ne şekilde ilerleyeceği temkinlilik noktası olarak beliriyor." dedi.

- "Yıl sonu cari açık tahminimizi 34 milyar dolara indirdik"

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi de Eylül 2015'ten beri ikinci kez aylık cari fazla verildiğini belirtti. Ağustos ayında daha önce 2,59 milyar dolar olarak açıklanan cari fazlanın, turizm gelirlerindeki revizyon nedeniyle 1,86 milyar dolar olarak güncellenmesine karşın 12 aylık cari açığın 46,1 milyar dolar ile belirgin gerileme gösterdiğini kaydeden Bürümcekçi, ekim ayı dış ticaret öncü verilerinin, geçen yıla göre daha düşük dış açığına ve 12 aylık cari açığın 39,8 milyar dolara gerileyebileceğine işaret ettiğini söyledi.

Enerji dışı cari açığın 7,7 milyar dolara gerilediğini ve çekirdek cari dengenin 2,6 milyar dolar fazlaya yükseldiğini bildiren Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Türkiye ekonomisinin güçlü büyüme dönemlerinde, manşet ve çekirdek açıkta belirgin artış eğilimi görülmesinin doğal olduğunu hep vurgulamaktayız. Nitekim, geçen yıldan beri çekirdek açığın belirgin yükselişe geçmesi ekonominin bilinen dinamiklerinin çalıştığını ve büyümenin potansiyel büyümenin üzerinde seyrettiğini (çıktı açığı pozitif) gösteren bir gelişme olmuştu. Mart ayından itibaren başta PMI endeksleri olmak üzere yavaşlama sinyallerinin yoğunlaşmasıyla enerji ve altın dışı açıkta artış eğiliminin tersine döndüğü, yani potansiyelin altına inen büyümenin dış dengede iyileşme getirdiği net olarak gözlenmektedir."

Ekonomist Bürümcekçi, yıl sonu cari açık tahminini 34 milyar dolar olarak aşağı revize ettiğini sözlerine ekledi.