Yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerden 68'i bu yıl ülkeye geri döndü
Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin verdiği bilgiye göre bu yıl yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerden 68'inin Türkiye'ye iade edildiği belirtilirken 2004-2019 yılları arasında iade edilen kültür varlığı sayısı 4 bin 399 oldu.
2019 yılında İngiltere'den bir çini pano, bir kadın başı heykeli ile 2 sırlı seramik parçası, tarihi dönemlere ait bir insan kafatası parçası ile Bulgaristan'dan 63 tarihi eser ülkeye geri getirildi.
- Camiden çalınan eser Londra'da çıktı
İstanbul'un Fatih ilçesindeki Çarşamba Mehmet Ağa Camisi'nden 2009'da çalınan çiniler arasında bulunan Ayete'l-Kürsü yazılı büyük çini panonun İngiltere'nin Londra kentinde olduğu tespit edildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye'nin Londra Büyükelçiliği ve Londra Metropolitan Polisinin ortak girişimiyle eseri elinde bulunduran İngiliz vatandaş iyi niyet göstererek çini panoyu Türkiye'ye iade etmeyi kabul etti.
Çini pano, 17 Nisan 2019'da İstanbul'a getirilerek Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde muhafaza altına alındı.
- Tarihi dönemlere ait insan kafatası
Londra'da bir kişi tarihi dönemlere ait bir insan kafatası parçasını Türkiye'ye iade etmek için Türkiye'nin Londra Büyükelçiliğiyle temasa geçti.
İstanbul'un Saraçhane semtindeki arkeolojik kazılardan çıkarıldığı tespit edilen insan kafatası parçası, 2 Ekim 2019'da Türkiye'ye getirilerek Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde muhafaza altına alındı.
Eserin İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğüne teslim edilmesi planlanıyor.
- Bulgaristan'dan iadesi sağlanan 63 eser
Sofya Kültür ve Tanıtma Müşavirliğince, Sofya Müzesinde bulunan bazı eserlerin Türkiye'ye iade edilmesi kararı üzerine 63 eser için çalışmalar başlatıldı.
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz'un katılımıyla 13 Haziran 2019'da düzenlenen törenle farklı dönemlere ait gümüş, bronz ve altın 63 eser teslim alındı.
Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde muhafaza altına alınan eserler arasında farklı dönemlere ait altın, gümüş ve bronz antik sikke ve drahmalar ile 6 bronz antik aplikasyon ve bir bronz antik fibula yer aldı.
- İade çalışmaları
Türkiye'ye, 2004'ten beri yürütülen çalışmalar sonucunda iade edilen ilk eserler İsviçre'nin Zürih kentinde ele geçirilenler oldu. Aynı yıl 396 eser Türkiye'ye iade edildi.
Türkiye'den kaçırılan ve Fransa'da bulunduğu saptanan Sultan 2. Abdülhamit'e ait 18 parça eşyanın 2005'te, İngiltere'deki Aphrodisias Friz Bloğu'nun da 2006'da iadesi sağlandı.
Bakanlıkça 2007'de ise Avusturya, İngiltere, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsviçre'den toplam 349 eserin iadesi gerçekleştirildi. Bu eserler arasında Zırhlı İmparator heykeli başı, stel parçaları, Laodikya Antik Kenti'ne ait bronz el, Roma yüzüğü ile sikkeler yer aldı.
Aralarında Almanya, İsviçre, Bulgaristan, ABD, Avustralya ve İngiltere'nin de bulunduğu ülkelerden 2012'de 86, 2013'te 30, 2014'te 86, 2015'te ise 39 eserin iadesi sağlandı.
Tarihi Yortan Kabı ile Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesine ait el yazması kitap ve tarihi İznik çinisi de 2017 sonunda ülkeye kazandırıldı.
Yurt dışına kaçırılan kültür varlıklarının iadesi konusunda Almanya, ABD, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Danimarka, Fransa, İngiltere ve İtalya'nın da aralarında bulunduğu farklı ülkelerde geçmiş yıllarda başlatılan iade çalışmaları devam ediyor.
Yasemin Kalyoncuoğlu - AA