Zülfaris Sinanogu - Kal Kadoş Galata
İstanbul'un Galat semti Zülf-ü Arus sokağında bulunan tarihi sinagog...
Musevi Cemaat arşivlerinde adı Kal Kadoş Galata (Galata Kutsal Sinagogu) olarak geçen, ancak, sokağın eski adı olan ve Osmanlıca gelin perçemi anlamına gelen Zülf-ü Arus sözcüğünün halk arasında kısaltılmış şekli ile Zülfaris adıyla tanınan sinagog binası 1823 yılında eski temeller üzerinde inşa edildi. (25 Safer 1239/1823).
Bina 1890 yılında, Kamondo Ailesinin maddi desteğiyle onarıldı. Tüm dini törenlerin ve bir çok düğünün icra edildiği sinagogun içi ve dışı Jak Bey Deleon başkanlığında Galata Musevi Cemaati tarafından 1904’te tümüyle tadilat gördü.
1979 yılında, İstanbul’da yaşayan Trakya kökenli Yahudilerin ibadetine tahsis edilen bina 1983’de gerçekleşen son düğünden sonra, çevrede ikamet eden Yahudi Cemaatin kalmamasıyla kapandı.
1992’de bina, sahibi Neve Şalom Sinagogu tarafından, Türk Musevileri Müzesi olarak kullanılmak üzere 500. Yıl Vakfı’na tahsis edildi.
2001 yılında Sinagog, Kamhi ailesinin değerli katkıları, Naim A. Güleryüz'ün öneri ve tasarımıyla 500.Yıl Vakfı tarafından kutlama programı çerçevesinde müze olarak düzenlenerek hizmete girdi. Bina bu işlevini 2015 yılına kadar sürdürdü.
Sevinçli ve acıklı törenlerin birbirini izlediği Zülfaris, tarihinde pek çok anlamlı törene ev sahipliği yaptı. Bunlardan biri, İstanbul’u ziyaret eden Paris Yahudi Hayırsever Cemiyeti Başkanı Albert Cahn tarafından, Kırım savaşında Rusya’ya karşı Osmanlı’nın yanında yer alan ve Fransız ordusunda şehit düşen Yahudi askerler anısına 19 Ağustos 1856 Salı günü düzenlenen ve Kurmay Albay Garbi Bey komutasında bir askeri müfrezenin de hazır bulunduğu anma törenidir.
Bir diğer tarihî olay, 24 Ocak 1909 (2 Şevat 5669) günü 86 delegenin Zülfaris’te toplanarak, Meşrutiyetin ilanı ile beraber makamından istifa eden Hahambaşı Kaymakamı (Locum Tenens) Moşe Levi’nin yerine Hahambaşı olarak Haim Nahum Efendi’nin seçilmiş olmasıdır.